Algeria yêu cầu Pháp hoàn trả tài sản và bồi thường cho giai đoạn thực dân

Các nghị sĩ Algeria bỏ phiếu thông qua đạo luật coi việc Pháp đô hộ quốc gia Bắc Phi này là “tội ác”, yêu cầu hoàn trả tài sản mà Pháp chiếm đoạt trong suốt 130 năm cai trị, cùng với những hành động khác nhằm “khắc phục những sai lầm lịch sử”.
Các nghị sĩ Algeria bỏ phiếu thông qua đạo luật yêu cầu Pháp đưa ra lời xin lỗi chính thức, chịu trách nhiệm pháp lý về quá khứ thực dân và bồi thường. (Ảnh: AP)

Pháp cho rằng đạo luật này là “hành động thù địch”, đe dọa những nỗ lực song phương nhằm hàn gắn vết thương trong quá khứ.

Trong những năm qua, hai nước vẫn duy trì hợp tác văn hóa và kinh tế, nhưng quan hệ ngoại giao gặp nhiều khó khăn.

Trong buổi lễ trang trọng mang đậm tính biểu tượng ngày 24/12, 340 trong số 407 thành viên Quốc hội Algeria bỏ phiếu thông qua đạo luật. Động thái này diễn ra chỉ vài tuần sau khi các nước châu Phi đưa ra nghị quyết chung về việc yêu cầu Pháp thừa nhận và bồi thường cho những hành động thời thuộc địa.

Đạo luật này nói đến giai đoạn từ khi quân đội của Vua Charles X đổ bộ lên bãi biển Sidi Ferruch phía tây Algiers năm 1830 đến ngày 5/7/1962, khi Algeria chính thức giành độc lập.

Đạo luật yêu cầu trả lại các tài liệu và tài sản của Algeria bị chuyển đến Pháp trong thời kỳ thuộc địa, chuyển giao cho Algeria các bản đồ chi tiết về những vụ thử hạt nhân mà Pháp tiến hành tại Algeria từ năm 1960 - 1966. Đạo luật cũng yêu cầu hồi hương hài cốt của những người Algeria bị đưa đến Pháp.

Luật quy định án tù với bất kỳ người Algeria nào ca ngợi chủ nghĩa thực dân Pháp, xúc phạm các biểu tượng của phong trào kháng chiến Algeria, và “những phát ngôn mang hàm ý thuộc địa”.

Phản ứng trước bước đi này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Pháp tuyên bố đạo luật này “​​rõ ràng mang ý nghĩa thù địch”, đồng thời nhấn mạnh những nỗ lực của Pháp thời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhằm giải quyết những vấn đề thời thuộc địa.

“Chúng tôi tiếp tục nỗ lực hướng tới việc nối lại đối thoại”, đặc biệt là về các vấn đề an ninh và di cư, người phát ngôn cho biết thêm.

Năm 2017, ông Macron gọi một số hành động trong lịch sử của Pháp ở Algeria là “tội ác chống lại loài người”, nhưng không đưa ra lời xin lỗi chính thức. Trong khi đó, phe cực hữu đang trỗi dậy ở Pháp ca ngợi những kẻ thực dân.

Nhiều đàn ông Algeria bị bắt đi lính cho Pháp trong Thế chiến II. Hàng trăm nghìn người đã chết trong cuộc cách mạng Algeria, khi lực lượng Pháp tra tấn những người bị giam giữ và tàn phá các làng mạc.

Những lá cờ Algeria cỡ lớn được treo tại Hạ viện khi Chủ tịch Mohamed Boughali đọc bài phát biểu khai mạc ngày 24/12.

“Hôm nay, ngày 24/12/2025, là một ngày lịch sử, sẽ được ghi bằng chữ vàng trong lịch sử quốc gia. Ôi nước Pháp, giờ phút phán xét đã đến… chúng tôi thề sẽ hồi sinh Algeria, hãy làm chứng! Hãy làm chứng!” ông nói.

Đạo luật - gồm 5 chương và 27 điều, quy định không có thời hạn truy tố các hành động thời thuộc địa.