Ở phường Hội An (tỉnh Quảng Nam cũ) nay là TP Đà Nẵng có một nhà lao do đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai xây dựng nên để giam cầm hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ và đồng bào yêu nước của ta. Nhà lao được phục dựng là địa chỉ đỏ giữa lòng phố cổ để giáo dục truyền thống cách mạng, ý chí kiên cường của cha ông ta trong đấu tranh chống ngoại xâm, giành độc lập và bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.
Di tích Nhà lao Hội An tọa lạc tại số 242/12 đường Lý Thường Kiệt, phường Hội An, TP Đà Nẵng. Di tích lịch sử cách mạng được UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) công nhận di tích cấp tỉnh vào năm 2007.
Hình ảnh phục dựng nhà lao Hội An và hiện trạng thực tế của nhà lao hiện nay.
Nhà lao Hội An còn được gọi là "Trung tâm cải huấn". Nhà lao do đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai Mỹ - Diệm xây dựng từ năm 1960, còn có tên gọi khác là “Nhà lao Xóm Mới”.
Dãy hành bên trong nhà lao Hội An. Sức chứa tối đa của nhà lao khoảng 500 người nhưng thực tế số tù nhân bị giam cầm lên đến hơn 1.000 người gồm nhiều thành phần, lứa tuổi.
Chòi canh bên trong của nhà lao Hội An.
Hình ảnh phục dựng lính canh gác xung quanh, trên nóc các dãy nhà bên trong nhà lao.
Giai đoạn 1960-1975, nhà lao Hội An là nơi giam cầm, tra tấn hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, đồng bào của Quảng Nam và một số tỉnh khác bị địch bắt giữ trong quá trình tham gia cách mạng.
Hình ảnh tái hiện bên trong nhà lao Hội An. Trong quá khứ, Nhà lao Hội An được xem là chốn “địa ngục trần gian” vô cùng man rợ, dã man của địch đối với đồng bào, chiến sĩ của ta.
Khu vực xà lim biệt giam được phục dựng với tỷ lệ 1:1. Những xà lim là nơi giam giữ các chiến sĩ hoạt động cách mạng của ta kiên cường, bất khuất.
Hình ảnh bên trong một phòng giam được phục dựng mô tả cảnh chiến sĩ cách mạng bị giam cầm, tù đày khổ ải.
Trong quá khứ, nhiều thành phần, lứa tuổi, kể cả người già và trẻ em cũng bị giam cầm tại nhà lao Hội An.
Vào năm 2012, Di tích nhà lao Hội An được khởi đầu tư tu bổ, phục hồi, chống xuống cấp các hạng mục hướng đến phát huy giá trị di tích.
Đến nay các hạng mục đã được tu bổ là cổng vào, nhà văn phòng, dãy nhà giam nam, nhà y tế, tường rào. Một số hạng mục hư hại chỉ còn lại nền móng cũng được phục hồi: phòng giam nữ phía đông, phòng giam nữ phía bắc, cột cờ, vọng lâu…Tất cả đều đảm bảo yếu tố nguyên trạng theo nguyên tắc bảo tồn di tích.
Không gian trưng bày được khánh thành cuối năm 2023.
Nhà lao Hội An đã trở thành "địa chỉ đỏ" trong lòng phố cổ Hội An, được mở cửa thường xuyên để nhân dân, du khách, các cơ quan đoàn thể tham quan, sinh hoạt truyền thống, giáo dục tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường bất khuất của thế hệ cha ông.
Các hiện vật trưng bày tại khu trưng bày. Tại đây hiện có hơn 150 hình ảnh, tư liệu, hiện vật về lịch sử hình thành các nhà lao Hội An qua các thời kỳ.