Cùng tham gia đối thoại trực tuyến có các đồng chí trong Ban Bí thư Trung ương Đoàn; đại diện lãnh đạo các cơ quan: Cổng Thông tin điện tử Chính phủ; Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam; Đảng ủy Ngoài nước; Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Nội vụ; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Thông tin và Truyền thông; Trưởng các ban phong trào và Văn phòng Trung ương Đoàn; Tổng Thư ký, Chánh Văn phòng Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam; Trưởng Ban Thanh niên Quân đội; Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ Công an, Thành đoàn Hà Nội, Đoàn Khối Các cơ quan Trung ương, Đoàn Khối Doanh nghiệp Trung ương; cùng một số đại diện Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2018; thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác; đại diện doanh nhân trẻ; câu lạc bộ, đội, nhóm tình nguyện.
Chương trình được truyền hình trực tiếp trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ; tường thuật trực tuyến trên các báo điện tử của Đoàn (Tiền Phong, Thanh Niên, Trang Thông tin điện tử T.Ư Đoàn, Sinh viên Việt Nam - Hoa học trò); trao đổi trực tuyến từ các điểm cầu; phát video trực tiếp (live stream).
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong trao đổi với các đại biểu dự buổi đối thoại. Ảnh: Như Ý
MC: Thưa anh Lê Quốc Phong, đây mới chỉ là một số trong rất nhiều tâm tư, mong muốn của thanh niên với anh và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh gắn với chủ đề năm 2019. Anh có suy nghĩ gì về những vấn đề mà các bạn đoàn viên, thanh niên nêu ra?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Tôi thấy rất vui vì buổi đối thoại nhận được sự quan tâm của đoàn viên, thanh niên trong và ngoài nước. Điều đó cho thấy đây là vấn đề chung của thanh niên Việt Nam, từ: Học sinh, sinh viên, công nhân, tri thức trẻ, đến những người có ảnh hưởng lớn đến xã hội như các Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu vừa được tuyên dương… Tình nguyện thực sự là nhu cầu đẹp của mỗi bạn trẻ cống hiến cho cộng đồng, cùng chung tay giải quyết những vấn đề xã hội đặt ra.
Với trách nhiệm của tổ chức Đoàn, Hội chúng tôi sẽ tổ chức họat động tình nguyện tốt hơn tạo nhiều môi trường, phương thức cho bạn trẻ tham gia. Bên cạnh đó nâng cao chất lượng, tạo giá trị thiết thực trong hoạt động tình nguyện từ đó củng cố niềm tin trong mỗi bạn trẻ, và cộng đồng để làm sao hoạt động tình nguyện là nét đẹp của mỗi bạn trẻ.
MC: Anh muốn gửi gắm điều gì với bạn trẻ trong buổi đối thoại ngày hôm nay?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Hoạt động tình nguyện chắc chắn là môi trường tốt để chúng ta trải nghiệm, trưởng thành. Tình nguyện cho đi nhưng giá trị mang lại là những bài học từ cuộc sống cộng đồng; chính sự cho đi đó chúng ta nhận lại được rất nhiều giá trị từ cuộc sống. Nếu bạn trẻ nào đó chưa tham gia tình nguyện các bạn hãy thử một lầnđể trải nghiệm, hiểu giá trị của tình nguyện mang lại.
Nguyễn Thanh Tuấn, Chủ nhiệm CLB Cà phê Suối Mơ ở Vĩnh Long chia sẻ: CLB Cà phê Suối mơ được thành lập hơn 5 năm qua, có sự chung tay hỗ trợ bạn bè, cộng đồng đến từ 12 quố gia khác nhau trên thế giới, cũng như sự ủng hộ các cấp bộ đoàn đã thực hiện được nhiều phần việc cho bà con. Trong năm 2019, CLB sẽ thực hiện công trình 20 thanh niên: Xây dựng cầu đường, trạm nước công cộng, nhà nhân ái,… Thời gian thực hiện các công trình an sinh xã hội đôi lúc chúng tôi bị sự hiểu nhầm từ một vài cán bộ Đoàn, Hội với CLB đôi, nhóm tình nguyện tự lập. Mong rằng T.Ư Đoàn chia sẻ về vấn đề này để các CLB đội, nhóm tự lập phát triển.
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Cà phê Suối Mơ là mô hình vừa đạt giải thưởng tình nguyện quốc gia. Giải thưởng này đã trả lời câu hỏi của anh Tuấn. Chúng tôi trân trọng mọi hoạt động tình nguyện mang lại giá trị cho cộng đồng, không quan trọng CLB đó thuộc Đoàn, Hội hay tự phát. Và Giải thưởng tình nguyện quốc gia không giới hạn CLB, đội, nhóm tự phát. Chúng tôi chỉ đạo các cấp bộ đoàn cần có trách nhiệm hỗ trợ các CLB đội, nhóm khi họ cần. Đó là trách nhiệm của các tổ chức Đoàn, Hội.
Một bản có địa chỉ Email Nguyenhainam@yahoo.com đặt câu hỏi: Em rất muốn tham gia hoạt động tình nguyên vì cộng đồng, nhưng không biết tìm thông tin về ở đâu tổ chức hoạt động, khả năng của em tham gia như thế nào? Em nghĩ cũng có nhiều bạn gặp lúng túng như em. Anh có lời khuyên nào cho em và giải pháp của Đoàn là gì cho vấn đề này?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Hiện nay trung tâm tình nguyện quốc gia có trách nhiệm kết nối nhu cầu tham gia tình nguyện của cả nước đặc biệt lực lượng thanh niên. Nếu bạn có nhu cầu có những điểm sau để bạn liên hệ: Tổ chức đoàn hội ngay trên địa bàn; Trung tâm công tác xã hội tại các tỉnh thần; Trung tâm tình nguyện quốc gia. Có thể tìm hiểu trên các website về các hoạt động, các chương trình của Đoàn hội trên cả nước.
MC: Một cháu nhỏ gửi câu hỏi nếu cháu muốn tham gia hoạt động tình nguyện được không. Các hoạt động tình nguyện có giới hạn độ tuổi không?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Các hoạt động tình nguyện thì không giới hạn độ tuổi. Chúng tôi không gọi là tình nguyện cho thiếu nhi bởi vì độ tuổi cho các em cần được chăm lo. Tuy nhiên chúng tôi cũng tổ chức các hoạt động hình thành ý thức cho các em như: chia sẻ với các trẻ vùng sâu vùng xa, trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh công cộng,… Chúng tôi không gọi đó là các hoạt động tình nguyện. Đối tượng tham gia mà chúng tôi chủ yếu vào thanh niên với tính xung kích, tình nguyện và trách nhiệm cao hơn. Đối với các thiếu nhi chúng tôi cũng khuyến khích tham gia vào các hoạt động cộng đồng phù hợp với sức lực, với khả năng của các em.
Khổng Thị Thanh Tâm, Đoàn viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam: Khi nhắc đến hoạt động tình nguyện, mọi người hay tổ chức và cũng liên tưởng nhiều đến các hoạt động thanh niên dùng sức, lao động chân tay là nhiều, giá trị thực tế là mang lại cho xã hội chưa cao? Đoàn định hướng như thế nào để tăng cường các hoạt động tình nguyện có chiều sâu, hàm lượng tri thức cao và có giá trị hỗ trợ xã hội lớn?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Tôi không có phân định hoạt động dùng sức hay dùng trí quan trọng là hoạt động mang lại giá trị nào. Ví dụ như hoạt động giải quyết vấn đề về môi trường cũng cần sự tham gia của rất nhiều bạn thanh niên. Không chỉ là câu chuyện bỏ sức ra để cải tạo môi trường mà còn là để các bạn thấy được những hệ quả của việc thiếu ý thức bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức của bản thân và từ đó lan tỏa ra cộng đồng. Cũng có những hoạt động cần đến hàm lượng tri thức cao. Để phân định hoạt động dùng sức hay dùng trí khâu xác định nội dung công việc khá quan trọng.
Tuy nhiên lựa chọn người tham gia đóng vai trò quyết định trong sự thành công của hoạt động. Để tăng độ “chuyên nghiệp” trong các hoạt động cần lựa chọn đúng nhóm đối tượng để tham gia. Làm sao để có nhiều môi trường, nhiều hoạt động để các bạn thanh niên tham gia. Như các hoạt động bảo vệ môi trường, hay các hoạt động an toàn giao thông hầu như thanh niên nào cũng có thể tham gia. Mặt khác cũng có những hoạt động như kết nối, tọa đàm, tìm hiểu, nghiên cứu để đưa ra phương án cần đến những nhóm thanh niên có tri thức và cần có yêu cầu về kiến thức để có thể tham gia. Theo tôi, khi bước vào hoạt động tình nguyện các bạn nên đề ra mong muốn bản thân hướng tới kết quả, giá trị của hoạt động để có thể tham gia những hoạt động thích hợp mang lại giá trị tình nguyện cao nhất.
Đinh Thu Phương, phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội: Hiện nay có rất nhiều nguồn lực trong xã hội có thể hỗ trợ được cho hoạt động tình nguyện từ cộng đồng như: quần áo, đồ chơi; sản phẩm của các đơn vị,... nhưng việc đeo bám, phương pháp để tìm và sử dụng hiệu quả nguồn lực này còn hạn chế. Đoàn có giải pháp nào để phát huy hiệu quả những nguồn lực như trên cho các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Việc sử dụng nguồn lực cho hoạt động tình nguyện là việc đơn vị tổ chức tình nguyện có trách nhiệm. Việc tổ chức hoạt động tình nguyện cần xác định rõ ràng hướng tới đối tượng nào, đối tượng có nhu cầu thế nào để việc vận động nguồn lực đươc hợp lý. Đây là vấn đề đòi hỏi tổ chức tình nguyện nào cũng phải coi trọng, xem xét kỹ lưỡng. Nhu cầu tình nguyện và khả năng vận động nguồn lực phụ thuộc vào năng lực tổ chức của từng đơn vị.
Việc xác định nhu cầu của địa bàn, đối tượng thụ hưởng để có thông tin đầy đủ, chính xác tạo ra sự khớp nối tránh tình trạng nhu cầu cao nhưng khả năng đáp ứng lại quá thấp. Trong xã hội có nhiều người quan tâm tới nhiều đối tượng khác nhau. Chúng ta tìm kiếm sự quan tâm cộng đồng, quan trọng là đưa thông tin thuyết phúc, chính xác đến cộng đồng để vận động.
Giới trẻ và vấn đề an toàn không gian mạng
Internet, mạng xã hội hiện nay rất phát triển và có vai trò ngày càng quan trọng trong đời sống; điện thoại thông minh trở thành vật không thể thiếu của mỗi người, đặc biệt là giới trẻ. Bên cạnh những lợi ích mà internet, mạng xã hội mang lại thì cũng có những mặt tiêu cực đi kèm như tạo nên trào lưu sống ảo; dễ bị ảnh hưởng trước các thông tin sai lệch, xấu, độc,… từ đó xa rời giá trị văn hóa truyền thống, chuẩn mực đạo đức và nghiêm trọng hơn là vi phạm pháp luật. Để nâng cao kỹ năng tham gia mạng xã hội an toàn, lành mạnh và đấu tranh với các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch trên không gian mạng cho thanh niên, T.Ư Đoàn sẽ tập trung thực hiện những giải pháp nào trong thời gian tới? Đây là câu hỏi được rất nhiều bạn đoàn viên, thanh niên quan tâm như: bạn Phan Nguyễn Lam Giang, Phường Nam Hồng, Thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh; Thượng sĩ Bùi Đình Việt, Học viên, Đại đội 71, Tiểu đoàn 7, Học viện Phòng không - Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân; Đỗ Thanh Nga, đoàn viên phường Nông Trang, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ …
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: T.Ư Đoàn đang quan tâm và có nhiều phương thức, giải pháp triển khai thời gian vừa qua giúp đoàn viên thanh niên có phương thức ứng xử hợp lý trên mạng xã hội. Đây là điều cả xã hội quan tâm. Trong đó, có cuộc vận động "Mỗi ngày một tin tốt mỗi tuần một câu chuyện đẹp". Bên cạnh việc chia sẻ những câu chuyện cá nhân, mỗi bạn trẻ chia sẻ thêm những điều tích cực trong xã hội. Theo cách cảm nhận của mỗi bạn về câu chuyện đẹp, tích cực gặp được trên đường đến trường, đi làm... hay câu chuyện chính các bạn. Mỗi ngày một tin tốt mỗi tuần một câu chuyện đẹp sẽ góp phần tạo nên hiệu ứng tích cực trên mạng xã hội.
Bên cạnh đó, T.Ư Đoàn tăng cường tổ chức các diện đàn để định hướng, thông tin hiệu quả tới các bạn trẻ. Không gian mạng nhiều thông tin, quan trọng là tiếp cận thông tin và hành xử thông tin đó ra sao. Chúng ta ứng xử phù hợp sẽ ngăn chặn những tin xấu, sau lệch. Điều này không chỉ bảo vệ bản thân mỗi bạn mà góp phần bảo vệ gia đình, người thân và bạn bè.
Công trình thanh niên
Bạn Ma Văn Hậu, xã Kim Bình, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang: Thưa anh Lê Quốc Phong, năm 2019 là năm Thanh niên tình nguyện, em thấy ở xã, huyện có phát động đăng ký thực hiện công trình, phần việc thanh niên, vậy tổ chức Đoàn có đặt ra yêu cầu gì đối với các công trình, phần việc thanh niên?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Công trình phần việc thanh niên là một trong những phương thức triển khai hoạt động Đoàn, trong đó có hoạt động tình nguyện. Với công trình thanh niên chúng tôi xác định 3 tiêu chí: Được việc, được người, được tổ chức. Được việc là tiêu chí đầu tiên, công trình đó phải hướng đến phần việc cụ thể không chung chung và phải giải quyết được vấn đề cuộc sống đòi hỏi, mang lại giá trị thiết thực. Được người là phát huy cao nhất khả năng, năng lực các bạn thanh niên khi tham gia hoạt động này. Được tổ chức: Thông qua công trình, phần việc thanh niên sẽ tạo lan tỏa hình ảnh của tổ chức đoàn, nâng uy tín của tổ chức trong xã hội.
Tháng Thanh niên 2019 này, tôi có chuyến tham quan giàn khoan của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, gần như 100 % các bạn thanh niên tham gia hoạt động ở giàn khoan bằng tinh thần tình nguyện. Hay các bạn thanh niên làm đường nông thôn, xây nhà nhân ái, nhà tình thương, … tất cả những công trình, phần việc đó thực sự đáp ứng được yêu cầu của cuộc sống đặt ra.
Năm 2019 tình nguyện công trình thanh niên phải thiết thực, không chấp nhận công trình chỉ biểu tượng, người tham gia phát huy cao nhất khả năng và tổ chức Đoàn phải khẳng định được tính thiết thực, hiệu quả. Vì vậy T.Ư Đoàn yêu cầu công trình là sự lựa chọn những vấn đề xã hội đang cần, lĩnh vực mà thanh niên phải xung kích tham gia sức trẻ để giải quyết; tuỳ vào quy mô, điều kiện mà Đoàn thanh niên các cấp cần triển khai hiệu quả.
Trần Đình Trung, Bí thư Đoàn Thanh niên Trường Đại học Kỹ thuật Y - Dược Đà Nẵng: Các phong trào tình nguyện của Đoàn đã cho thấy được hiệu quả khi phát huy thanh niên tham gia các công việc vì cộng đồng. Nhưng chưa làm cho một bộ phận thanh niên và xã hội hiểu được những giá trị mang lại của hoạt động cho thanh niên khi tham gia các hoạt động tình nguyện. Trung ương Đoàn có giải pháp, hướng dẫn nào để hài hòa giữa tinh thần tình nguyện, phát huy thanh niên song song với quyền lợi của thanh niên và đưa thông tin này đến với các bạn thanh niên và xã hội?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Để lan tỏa các hoạt động tình nguyện, cái quan trọng nhất đó là hiệu quả của các hoạt động tiếp cận cụ thể, chính hiệu quả sẽ giúp các bạn thanh niên có thể nhìn nhận được giá trị của các hoạt động. Thứ 2 đó là sự tăng cường thông tin đến thanh niên để các bạn thấy được sự phong phú đa dạng và giá trị của hoạt động tình nguyện mang lại. Thứ 3 đó là từ sự chia sẻ thông tin của những bạn đã tham gia hoạt động tình nguyện đến các bạn trẻ, những trải nghiệm kinh nghiệm của những người đã từng tham gia. Chúng ta chia sẻ với nhau rằng đi để trải nghiệm, trưởng thành. Đó là những điều lan tỏa, thu hút thanh niên đến với các hoạt động tình nguyện. Và chính các bạn đoàn viên thanh niên đó sẽ đến với hoạt động tình nguyện và tiếp tục lan tỏa các hoạt động tình nguyện.
Câu hỏi từ điểm cầu Đà Nẵng: Các phong trào tình nguyện của Đoàn đã cho thấy được hiệu quả khi phát huy thanh niên tham gia các công việc vì cộng đồng. Nhưng chưa làm cho một bộ phận thanh niên và xã hội hiểu được những giá trị mang lại của hoạt động cho thanh niên khi tham gia các hoạt động tình nguyện. Trung ương Đoàn có giải pháp, hướng dẫn nào để hài hòa giữa tinh thần tình nguyện, phát huy thanh niên song song với quyền lợi của thanh niên và đưa thông tin này đến với các bạn thanh niên và xã hội?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Tôi nghĩ việc quan trọng nhất là hiệu quả các hoạt động tình nguyện sẽ chứng minh được cho các bạn thanh niên thấy được giá trị mang lại. ví như những đóng góp trên địa bàn cụ thể, con người cụ thể. Ngoài ra cũng nên tăng cường thông tin cho các bạn thanh niên về hoạt động tình nguyện của Đoàn để thấy được sự phong phú, sự lan tỏa của hoạt động. Tăng cường sự chia sẻ thông tin giữa các bạn thanh niên như những chia sẻ về hành trình, về trải nghiệm để thấy được những giá trị của hoạt động tình nguyện, để hiểu rõ hơn những chuyến đi, đi để chia sẻ, đi để trưởng thành, đi để cống hiến,... Khi thấy được giá trị tích cực trong các hoạt động mới thuyết phục được các bạn thanh niên đến với các hoạt động tình nguyện của mình.
Sinh viên Việt Nam ở nước ngoài quan tâm đến hoạt động tình nguyện
Tham gia chương trình đối thoại không chỉ có các bạn đoàn viên, thanh niên trong nước mà còn có cả các bạn sinh viên Việt Nam đang học tập, công tác tại nước ngoài. Các bạn sinh viên Việt Nam đang học tập tại Anh đặt câu hỏi về cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên sinh tham gia các hoạt động tình nguyện.
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Khi tôi gặp các bạn sinh viên ở nước ngoài thì đây là câu các bạn hay hỏi nhất. Thực tế, các bạn du học sinh Việt Nam ở nước ngoài cũng có nhiều hoạt động hướng về nước khi có tình huống khó khăn, chia sẻ với đồng bào vùng thiên ai. Tôi biết để có nguồn lực các bạn vận động mời gọi trong bạn bè, người nước ngoài trong cộng đồng đang sinh sống. Tôi cũng biết có những nhóm vận động xong cử đại diện về nước trực tiếp thực hiện các hoạt động. Ở góc độ Đoàn, Hội chúng tôi khuyến khích và mong muốn các bạn du học sinh Việt Nam ở nước ngoài có nhiều hơn hoạt động này. Còn khi các bạn về nước, trong những kỳ nghỉ hè thì chúng tôi luôn có nhiều hoạt động tham gia, như kỳ nghỉ hè. Chúng tôi có thể giới thiệu đến các bạn những đơn vị cụ thể để tham gia. Nếu như các bạn có nguồn lực muốn triển khai tại Việt Nam thì thay vì tự kết nối, trực tiếp về nước thì chúng tôi sẽ có hỗ trợ từ kết nối, giới thiệu đến các đơn vị trương nước để phối hợp triển khai.
Thực tế không chỉ có du học sinh Việt Nam ở nước ngoài mà còn có nhiều nhóm sinh viên nước ngoài như Malaysia, các nhóm của Liên hiệp quốc cũng tìm đến VN để tổ chức các hoạt động tình nguyện mà chúng tôi đều có hỗ trợ từ giới thiệu địa chỉ, kết nối địa phương. Nếu các bạn có nhu cầu tình nguyện, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ và hỗ trợ để các bạn thực hiện được tốt nhất những kế hoạch của mình.
TS Vòng Bính Long: Nhiều nhóm hoạt động khoa học trẻ tình nguyện tự do nhưng thực tế chưa có sự đoàn kết, tập hợp sức mạnh chưa được phát huy. Vậy T.Ư Đoàn có sự kết nối phát huy sức mạnh của giới tri thức trẻ, nhà khoa học trẻ không?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: T.Ư Đoàn cũng đã có nhiều hoạt động kết nối trí thức trẻ, nhà khoa học trẻ trong thời gian qua để phát huy tri thức trẻ tham gia phát triển đất nước, như: Đại hội tài năng trẻ Việt Nam, Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ I… để các nhà khoa học trẻ đề xuất các kiến nghị, ý tưởng với Chính phủ đồng thời tạo sự kết nối giữa các trí thức nhà khoa học trẻ với nhau. Hiện nay chúng ta đã có các chương trình thúc đẩy tri thức trẻ tham gia vào các hoat động tình nguyện vì cộng đồng: Các đội tri thức trẻ ở TPHCM, đội tình nguyện chuyên trong các hoạt động tình nguyện như đội xây cầu, làm đường ở ĐH Bách khoa TPHCM; hay các đội hình các giảng viên, nghiên cứu viên ở trường ĐH Nông Lâm, hay nhóm tình nguyện lĩnh vực kinh tế nghiên, đội tư vấn hỗ trợ pháp lý. Đó là những đội tình nguyện gắn với chuyên môn rất hiệu quả đáp ứng nhu cầu tình nguyện địa phương. Chúng tôi hy vọng những đội tình nguyện tri thức trẻ đó là mũi nhọn mang lại chuyển biến thực sự ở từng địa phương họ đến. Có những họa động tình nguyện ngắn nhưng cũng có những hoạt động dài hơi để có kết quả, thậm chí sau chuyển giao cho người dân có sự gắn bó để thực sự tạo ra kết quả cao nhất. Kết nối, phát huy sức mạnh của đội ngũ tri thức trẻ trong hoạt động tình nguyện là vấn đề trọng tâm T.Ư Đoàn chủ trương phát triển mạnh trong thời gian tới với hy vọng tạo giá trị thiết thực mang tính chiều sâu.
MC: Thưa anh Lê Quốc Phong và các bạn, nói về vấn đề khát vọng cống hiến của bản thân cho cộng đồng, cho đất nước, trong hội trường của chúng ta hôm nay có một vị khách mời rất đặc biệt, một gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2018, xin giới thiệu đồng chí Vòng Bính Long. Bạn có thể chia sẻ cho anh Phong và các bạn trẻ trong cả nước lý do để bạn quyết định từ bỏ công việc tốt ở nước ngoài để về cống hiến cho đất nước.
Vòng Bính Long: Mình được hỏi rất nhiều lần vì sao về Việt Nam công tác. Lý do đầu tiên mình về nước vì mình là người Việt Nam, sau khi học tập ở nước ngoài việc đầu tiên mình nghĩ sẽ trở về quê hương. Lý do thứ 2 là vì gia đình, ba mẹ mình có sức khỏe không tốt nên muốn có nhiều thời gian gần gũi với gia đình. Còn lý do chính vì những gì mình học được ở nước ngoài về vật liệu nano trong y học, rất gần gũi với đời sống con người. Tuy nhiên ở Việt Nam những nghiên cứu này chưa được phát triển sao cho có ích cho con người. Lý do thứ 4 là mình suy nghĩ về những khó khăn mình gặp phải khi về nước. Dĩ nhiên là ở nước ngoài cũng gặp nhiều khó khăn. Nhưng mình mong muốn đương đầu với những khó khăn trong nước và trở thành người tiên phong mang những ứng dụng khoa học đó phát triển ở Việt Nam. Mình đã về nước được 2 năm. Và mình vừa được tuyên dương là Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2018, đó là niềm tự hào lớn lao, là động lực để mình tiếp tục cố gắng ước mơ lớn lao cống hiến và xây dựng đất nước.
Hoàng Thu Thủy, Sinh viên khoa Tin học trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế: Tôi thấy hoạt động tình nguyện tại trường học tương đối dễ tổ chức khi đoàn viên là các bạn học sinh, sinh viên nhiệt huyết và hăng hái với phong trào, còn tại không ít cơ quan, đoàn viên lại bận rộn với việc chuyên môn, bận rộn việc gia đình nên hoạt động tình nguyện được triển khai chưa hiệu quả. Có nguyên nhân từ thanh niên và có nguyên nhân từ tổ chức Đoàn, đồng chí đánh giá như thế nào về vấn đề này?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Bạn đặt ra tình trạng phù hợp với điều kiện thanh niên. Sinh viên học sinh đang giai đoạn tích luỹ kiến thức nên nhiệm vụ chính trị của các bạn là học tập. Nhiều hoạt động xã hội, hoạt động tình nguyện tổ chức của những chiến dịch lớn rơi vào đối tượng này nhiều. Với những đối tượng khác, các hoạt động tình nguyện phải phù hợp với điều kiện thực tế lao động của các bạn. Do đó, tổ chức Đoàn đã vận dụng và có những phương thức linh hoạt để phù hợp với những đối tượng này. Chẳng hạn, "Kỳ nghỉ hồng" dành thanh niên công nhân, công nhân viên chức với thời gian ngắn phù hợp. Chúng tôi không đo tinh thần tình nguyện bằng thời gian ngắn hay dài, tham gia đông hay ít mà bằng giá trị đóng góp thiết thực của hoạt động. Các hoạt động chỉ mang lại giá trị tích cực khi giải quyết những câu chuyện cụ thể, trường hợp cụ thể.
Phấn đấu 2 hoạt động tình nguyện trong một năm
Bạn Phạm Thị Lệ Thu, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông; Nguyễn Văn Tiến, Đoàn phường Cẩm Thạch, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh: Em được biết trong năm 2019, Trung ương Đoàn đặt ra mục tiêu phấn đấu mỗi thanh niên, đoàn viên, hội viên tham gia ít nhất 2 hoạt động tình nguyện trong năm. Em rất thích chủ trương này, tuy nhiên em còn băn khoăn là Đoàn sẽ tuyên truyền vận động đoàn viên, thanh niên tham gia như thế nào và liệu các tổ chức cơ sở đoàn có tổ chức được đủ các hoạt động tình nguyện để tạo môi trường cho đoàn viên, thanh niên tham gia hay không ạ?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Đây là định hướng mang tính vận động của tổ chức Đoàn, chúng tôi không đặt chỉ tiêu chính thức trng năm mà xem đây là mục tiêu cho bạn trẻ tham gia. Để làm được việc này cần sự vào cuộc đồng bộ, quyêt liệt ở các cấp bộ đoàn, trong đó cấp chi đoàn đóng vai trò quan trọng. Chúng tôi xem cấp chi đoàn là tế bào tổ chức được hoạt động thường xuyên vì chính họ mới nắm rõ địa phương nơi mình ở đang cần gì. Nội dung hoạt động tình nguyện gắn bó với thực tế để giải quyết các vấn đề cuộc sống đặt ra. Tôi biết ngoài tổ chức đoàn, có rất nhiều bạn trẻ xuất phát từ nhu cầu tự thân, góp sức cho cộng đồng đã thành lập các đội nhóm tình nguyện tổ chức được nhiều hoạt động tình nguyện rất hiệu quả. Chúng tôi xác định cần có phương thức mới trong hoạt động tình nguyện.
Ngoài các hoạt động tình nguyện thường xuyên có các chiến dịch tình nguyện mang tính đỉnh cao, dành cho từng đối tượng: Mùa hè xanh, hoa phượng đỏ, hành quân xanh, kỳ nghỉ hồng. Bên cạnh đó, có các chương trình tình nguyện riêng đáp ứng nhu cầu xã hội: Tiếp sức mùa thi… nhằm mở ra nhiều không gian điều kiện để đoàn viên thanh niên lựa chọn tham gia. Mặt khác công cụ tuyên truyền kết nối mời gọi thanh niên tham gia của tổ chức Đoàn hiện nay cũng được rộng mở: Trung tâm tình nguyện quốc gia, trung tâm công tác xã hội ở các tỉnh thành đoàn, trung tâm... tạo nhiều không gian cho bạn trẻ lựa chọn Chúng tôi cũng chuyển hướng để các bạn trẻ tự đề xuất ý tưởng để nơi nào cần tình nguyện, cần sự giúp sức từ hoạt động tình nguyện chúng tôi sẽ tổ chức các hoạt động đúng nơi, đúng đối tượng, để làm sao hoạt động tình nguyện mang hơi thở cuộc sống.
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong chia sẻ về các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng trong Tháng Thanh niên 2019 (Clip: Mạnh Thắng)
MC: Hiện nay có nhiều hoạt động tình nguyện tự phát do các nhóm tự tổ chức. Đoàn có khuyến khích những hoạt động tình nguyện như thế không?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ các hoạt động tình nguyện như thế, những hoạt động tình nguyện được triển khai theo đúng mong muốn của từng nhóm người, nhóm hoạt động. Đó là những hoạt động mang lại lợi ích cho cộng đồng thì không có lý gì lại không ủng hộ. Mặt khác, đoàn muốn gửi lời khuyên cho các bạn, vì các hoạt động đó là nhóm tự hình thành nên trong quá trình thực hiện hoạt động có khó khăn gì hãy liên hệ với chúng tôi để có sự chuẩn bị tốt hơn về nguồn lực, nội dung, liên hệ,... Đây là điều mà chúng tôi luôn lưu tâm chú ý để quan tâm hơn đến các hoạt động của thanh niên. Tôi tin rằng khi chúng ta đồng hành với nhau, các hoạt động được mở rộng hơn, hướng tới được nhiều đối tượng hơn. Đồng thời có thêm nhiều trải nghiệm hơn trong tổ chức các hoạt động tình nguyện.
Chương trình Đối thoại trực tuyến giữa Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong với đoàn viên thanh niên chuyển sang nhóm vấn đề: Xu thế tình nguyện – khát vọng cống hiến của bản thân cho cộng đồng.
Nhiều ý kiến bạn trẻ được ghi nhận cho rằng xu hướng là tình nguyện tại chỗ; hiến máu cứu người; dạy miễn phí cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; giúp đỡ gia đình chính sách neo đơn; bảo vệ môi trường...
Lê Thị Hồng Nhung - Chủ tịch Hội Sinh viên Học viện Tài chính hỏi: Thưa anh Lê Quốc Phong, hiện nay nhiều bạn trẻ không biết đến các hoạt động của Đoàn, một phần là do các bạn bận học tập, công tác hoặc thích các hoạt động giải trí khác hơn. Bên cạnh đó, có nhiều bạn muốn tham gia các hoạt động nhưng do tổ chức Đoàn ở cơ sở chưa biết cách tập hợp, thu hút thanh niên thậm chí chưa có kỹ năng tổ chức các hoạt động, trong đó có các hoạt động tình nguyện. Anh đánh giá thế nào về hiện trạng này và Đoàn có giải pháp gì trong năm 2019 để giải quyết vấn đề này.
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Tôi tin những tại các cơ sở Đoàn đều gặp những vấn đề, trường hợp như thế này. Có những bạn do điều kiện học tập, cuộc sống mà mức độ tham gia hoạt động tình nguyện khác nhau. Để thu hút các bạn trẻ tham gia hoạt động tình nguyện, điều quan trọng phải các hoạt động tình nguyện phải mang lại giá trị tích cực cho các bạn. Bên cạnh việc kêu gọi tinh thần dấn thân, công hiến, hoạt động tình nguyện đồng thời đó là môi trường để các bạn rèn luyện, thu nhận được những bài học, giá trị, kỹ năng từ cuộc sống. Làm tốt công tác tuyên truyền ý nghĩa của hoạt động tình nguyện thì hoạt động sẽ mang lại giá trị cả hai phía.
Với những bạn chưa tham gia tình nguyện, tổ chức Đoàn, Hội vẫn có hoạt động để các bạn tham gia. Đúng với tinh thần tình nguyện, các bạn tham gia hoạt động một cách tự nguyện, cống hiến. Tôi tin chắc, khi các bạn tự nguyện đến với các hoạt động thì mới mang lại hiệu quả. Những hiện trạng này đòi hỏi các cơ sở đoàn cần đầu tư vào chất lượng hoạt động để thuyết phục, mời gọi các bạn tham gia.
Không khí tại buổi đối thoại trực tuyến giữa Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn với đoàn viên, thanh niên tại điểm cầu TP.HCM.
Chính sách đối với thanh niên, sinh viên khi tham gia hoạt động tình nguyện
Đại úy Tạ Mạnh Hùng - Đại đội trưởng Đại đội 3, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn Pháo binh 368, Quân đoàn 1; Huỳnh Thị Bé Như, phường Tân Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ: Trên cả nước và từng địa phương vẫn có những trường hợp bị tai nạn khi tham gia các hoạt động tình nguyện. Việc thực hiện chính sách đối với những trường hợp này như thế nào?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Đây là điều nếu có xảy ra trong hoạt tình nguyện thì là 1 điều rất đáng tiếc. Về chính sách đối với những trường hợp tai nạn khi tham gia các hoạt động tình nguyện đã được nêu rất rõ trong Nghị định số 57 về thực hiện chính sách dành cho các hoạt động tình nguyện. Trong đó nêu rõ có sự hỗ trợ và chính sách riêng tùy trường hợp cụ thể. Để không xảy ra sự việc thì chúng tôi cũng mong muốn trước mỗi chương trình tình nguyện ban tổ chức cũng phải tăng cường khảo sát để các hoạt động đảm bảo an toàn ở mức cao nhất. Tinh thần này luôn được chúng tôi lưu ý nhắc nhở trong mỗi hoạt động tình nguyện.
MC: Vậy để tham gia các hoạt động tình nguyện 1 cách an toàn nhất anh có lời khuyên gì và các bạn thanh niên tham gia cần chuẩn bị điều gì cụ thể?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Trước khi đến với mỗi hoạt động nên tìm hiểu rõ mục đích và nội dung của hoạt động. Vì có rất nhiều hoạt động đa dạng: có hoạt động được tổ chức thành phố, có hoạt động ở miền núi. Những hoạt động cũng hướng đến những đối tượng khác nhau: những đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, đối tượng thương tật ốm đau... Chúng ta cần chuẩn bị, cần tìm hiểu để có 1 tâm thế tốt hơn và tham gia một cách tích cực và phù hợp hơn trong mỗi hoạt động. Và mỗi khi tổ chức các hoạt động tôi cũng tin rằng các đoàn, hội,các tổ chức đã thông tin cụ thể đến các bạn để có một chương trình tình nguyện tốt nhất, có hiệu quả lan truyền tốt nhất.
Không khí tại buổi đối thoại trực tuyến giữa Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn với đoàn viên, thanh niên tại điểm cầu Hà Nội.
Bạn Lê Thị Hà Bình, Sinh viên khoa Sử - Địa, trường Đại học Tây Bắc; Lê Thị Hà Bình, Đoàn xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh; Phạm Thị Hồng Linh, Đoàn khối Các cơ quan thành phố Đà Nẵng: Hiện nay, bên cạnh các thanh niên nhiệt huyết, tích cực học tập, rèn luyện, xung kích tham gia các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng thì cũng còn một số thanh niên còn thiếu ý thức, không tuân thủ các quy định của pháp luật như: xả rác không đúng nơi quy định, vượt đèn đỏ, xếp hàng… Vậy Đoàn đã có giải pháp nào giúp thanh niên có thái độ, trách nhiệm sống tích cực hơn với với cộng đồng, với bản thân, qua đó góp phần làm giảm thiểu những vấn đề tiêu cựccủa xã hội.
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Câu hỏi này hơi mở rộng chút so với chủ đề đối thoại của chúng ta trong ngày hôm nay. Tham gia hoạt động tình nguyện là để cống hiến, chia sẻ với cộng đồng. Nhưng thực tế tôi cũng đồng ý vẫn còn có những hình ảnh, hành động ứng xử chưa đúng, chưa chuẩn mực nơi công cộng của các bạn trẻ. Đây là vấn đề Đoàn cần tăng cường giải pháp tuyên truyền để bạn trẻ nhận ra hành vi không tốt của mình và đồng thời có sự định hướng để làm sao người trẻ có ứng xử văn hóa, văn minh, và chấp hành thượng tôn pháp luật.
Bên cạnh các giải pháp của Đoàn, tôi cho rằng chính cộng đồng, bạn bè xung quanh kịp thời nhắc nhở ngay với những biểu hiện hành động chưa đẹp đó sẽ giúp các bạn nhận ra hành động không đúng đắn của mình. Trong thời gian qua, tổ chức Đoàn các cấp cũng tổ chức nhiều hoạt động, chương trình, diễn đàn giúp bạn trẻ có sự định hướng đúng đắn về tham gia giao thông, ứng xử tốt trong sinh viên, diễn đàn trực diện phê phán những hành vi chưa đúng của bạn trẻ. Tuy nhiên thời gian tới cần nhiều pháp hơn nữa. Hy vọng thời gian tới bằng nhiều giải pháp của đoàn và sự chung tay của cộng đồng, bạn trẻ sẽ có lối sống văn hóa, văn minh nơi công cộng.
Trả lời câu hỏi của MC về ấn tượng hình ảnh của Hoa hậu Hoàn vũ H'hen Niê khi mặc áo tình nguyện, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong chia sẻ: Tôi nghĩ hoa hậu nào cũng đẹp. Tôi rất xúc động câu chuyện của H'hen Niê chia sẻ về sự trưởng thành, động lực phấn đấu, trong đó có hình ảnh của sinh viên tình nguyện khi bạn là cô bé học sinh. Điều này củng cố cho tôi và các bạn sinh viên tình nguyện niềm tin trong sự trưởng thành của nhiều người có sự đóng góp của sinh viên tình nguyện. Qua đó chúng ta tiếp tục vận động, kêu gọi phong trào. Bên cạnh phát triển sự nghiệp tiếp, H'hen Niê tục gắn bó và chia sẻ với cộng đồng để đóng góp xây dựng tổ quốc. Tôi tin những người như Hen và những bạn trẻ khác là hình ảnh truyền cảm hứng tới cộng đồng và thanh niên khác.
Trần Thị Hằng, Học viện Cảnh sát nhân dân: Theo anh, có nên xây dựng lộ trình để từng bước đưa các hoạt động tình nguyện trở thành một hoạt động bắt buộc đối với học sinh cấp III và sinh viên Đại học nói riêng và thanh niên nói chung hay không?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Đây là câu hỏi nhiều trường đại học quan tâm. Trong phong trào tình nguyện, khu vực trường học sinh viên đóng vai trò chủ đạo, bên cạnh hoạt động thường xuyên có các hoạt động chiến dịch lớn như Chiến dịch Mùa hè Xanh, Tiếp sức mùa thi... Trong phong trào của mình, tổ chức Đoàn hướng tới đối tượng học sinh phổ thông với các hoạt động chiến dịch Hoa phượng đỏ.... Tổ chức Đoàn tại các trường phổ thông, đại học cao đẳng đều tạo điều kiện sinh viên tham gia tình nguyện. Hiện một số trường xem việc tham gia hoạt động tình nguyện là tiêu chí cần có và được đưa vào thang điểm đánh giá học sinh, sinh viên. Xem hoạt động tình nguyện là tiêu chí cần có, để cổ vũ học sinh, sinh viên tham gia là điều rất tốt. Xu thế này được nhiều trường phổ thông, đại học trên thế giới xem là tiêu chí đánh giá.
Nguyễn Thu Giang, Đoàn phường Phú Diễn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội: Thưa anh Lê Quốc Phong, có phải cứ tham gia nhiều hoạt động tình nguyện vì cộng đồng thì sẽ trở thành một thanh niên tốt không?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Lần đầu tiên tôi được gặp 1 câu hỏi như thế này. Theo bản thân tôi nghĩ rằng nếu chúng ta tham gia hoạt động tình nguyện thường xuyên sẽ bồi đắp được tinh thần vì cộng đồng, rèn luyện bản thân trở thành người biết chia sẻ, biết cống hiến biết dấn thân. Đó có lẽ là một suy nghĩ tốt cần được phát huy.
Mở đầu buổi đối thoại, MC hỏi Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Thưa anh, khi nhắc đến chủ đề đối thoại “Thanh niên tình nguyện vì cộng đồng” ngày hôm nay tôi nghĩ đến câu nói của Bác Hồ kính yêu của chúng ta sinh thời đã căn dặn thanh niên “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”. Anh có thể chia sẻ thêm về chủ đề đối thoại này cho năm nay không ạ?
Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong: Chào các bạn, chúng ta gặp nhau sau 1 năm đối thoại với đoàn viên thanh niên cả nước trong dịp tháng 3, Tháng Thanh niên. Tôi cho rằng chủ đề buổi đối thoại hôm nay rất thú vị. Tình nguyện là nội dung chúng ta đã làm trong một thời gian dài, tiếp nối truyền thống xung kích từ thế hệ cha ông từ trước đến nay. Sức trẻ, tinh thần tình nguyện của bạn trẻ đã được xã hội công nhận, được đông đảo bạn trẻ tham gia. Hy vọng trong cuộc đối thoại ngày hôm này sẽ được đông đảo bạn trẻ quan tâm, đặt câu hỏi để làm ngày càng thu hút đông đảo các bạn trẻ tham gia vào hoạt động tình nguyện và để làm sao T.Ư Đoàn tạo ra nhiều môi trường để các bạn tham gia hoạt động tình nguyện, tạo ra những giá trị thiết thực cho xã hội.
Chương trình chiếu một phóng sự phỏng vấn nhanh về những suy nghĩ của các bạn trẻ về việc các bạn trẻ quan tâm đến tình nguyện. Có bạn cho rằng, tình nguyện giúp đỡ xã hội, phát triển bản thân; trưởng thành hơn..
Đúng 9h, chương trình Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Lê Quốc Phong đối thoại trực tuyến với đoàn viên thanh niên với chủ đề "Thanh niên tình nguyện vì cộng đồng" bắt đầu.
Chương trình được truyền hình trực tiếp trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, báo Thanh niên, báo điện tử Dantri.vn, Cổng Thông tin điện tử Trung ương Đoàn và tường thuật trực tuyến trên các cơ quan báo chí: Tiền phong, Sinh viên Việt Nam, Zing.vn và phát livestrem trực tiếp trên fanpage: Ban Tuyên giáo Trung ương Đoàn (www.facebook.com/bantuyengiaotwd), Thông tin Chính phủ, Cổng Thông tin điện tử Trung ương Đoàn, Kênh VTC10, Truyền hình Thanh niên, Fanpage: Hội Sinh viên Việt Nam, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, các ban, đơn vị thuộc Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn và đoàn trực thuộc.
Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Lê Quốc Phong hy vọng sẽ truyền đạt nhiều nhất thông tin về sự đồng hành của Đoàn, giải pháp của Đoàn tại buổi đối thoại với đoàn viên, thanh niên nhân Tháng Thanh niên 2019 (Clip: Mạnh Thắng)
Trong chương trình đối thoại, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Lê Quốc Phong sẽ lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, giải đáp thắc mắc, tiếp thu những kiến nghị, đề xuất của đoàn viên thanh niên; tạo điều kiện để đoàn viên thanh niên đóp góp ý kiến, sáng kiến của mình về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi; thông tin đến đoàn viên, thanh niên những nội dung cốt lõi của chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2019 và Tháng Thanh niên 2019; tình hình triển khai đợt hoạt động “Tuổi trẻ Việt Nam nhớ lời Di chúc theo chân Bác” kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với thực hiện chủ đề công tác “Năm Thanh niên tình nguyện” 2019; các cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm chăm lo, hỗ trợ và phát huy đoàn viên, thanh niên.