Nhiều phụ huynh phản ánh bức xúc với PV Tiền Phong về việc phải “tự nguyện” cho con học chương trình liên kết vì nhà trường chèn các môn vào giữa giờ chính khóa. Tình trạng này tồn tại nhiều năm và dù “nhiều lần có ý kiến” vẫn không có thuốc đặc trị.
Nếu không học, con sẽ bị ra rìa, gia đình cũng không thể đón sớm do đó đành chấp nhận nộp phí. Theo các phụ huynh, nhà nước đã miễn học phí, hỗ trợ tiền ăn nhưng các khoản thu hằng tháng vẫn lên nhiều triệu đồng trong khi không thấy hiệu quả.
Chị Kim Anh, có con học lớp 2, một trường tiểu học tại Hà Nội chia sẻ, sách tiếng Anh liên kết của con quá dễ chỉ gồm các từ đơn giản, rời rạc. “Có hôm rảnh, hai mẹ con chỉ ôn tập trong một buổi xong hết cuốn sách. Điều đáng nói, sau một học kỳ học liên kết tuần 3 tiết, con không nắm được chữ nào”, chị Kim Anh nói.
Một phụ huynh khác cũng giật mình xem lại, trong số tiền học hơn 2 triệu đồng/tháng ở bậc tiểu học thì hơn một nửa là học phí của tiếng Anh Language Link nhưng sau cả năm con vẫn không biết đọc, không biết nói ngay cả những câu giao tiếp đơn giản.
Theo phụ huynh, nhu cầu học ngoại ngữ là có thật và không ngại bỏ tiền đầu tư cho con nhưng khi bỏ ra một đồng cũng phải cảm thấy xứng đáng. Trong khi, hằng tháng họ đang chi tiền triệu cho các chương trình liên kết nhưng vẫn phải bỏ thêm tiền để học ở trung tâm hoặc các chương trình trực tuyến.
Đơn cử như: trẻ mầm non một trường ở quận Cầu Giấy (cũ) cùng lúc học 8 chương trình liên kết, mỗi tháng nộp gần 4 triệu đồng; học sinh học tiếng Anh liên kết Language Link mỗi tháng trên dưới 1 triệu đồng tùy theo số tiết; học sinh Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân học tiếng Anh liên kết với giá 400 - 800 nghìn đồng/tháng…
Ngoài thời khóa biểu dạy học các môn theo chương trình chính khóa, nhiều trường học hiện đang liên kết cùng lúc với quá nhiều đơn vị, từ Toán tiếng Anh, STEM, tiếng Anh tăng cường, tiếng Anh cơ bản, CLB kỹ năng sống, CLB vẽ, CLB bóng rổ, bóng đá… tất tần tật hoạt động liên kết đều nhằm thu phí học sinh.
Thậm chí, có trường triển khai dạy bóng rổ cho học sinh nhưng giáo viên Việt Nam có mức giá “mềm”, giáo viên nước ngoài có mức giá cao hơn.
Trong các cuộc họp, phụ huynh kiến nghị trường học về chất lượng, trình độ giáo viên cũng như phương pháp dạy học. Có những giờ học liên kết, thầy giáo tây trên bục giảng, ở dưới lớp sĩ số hơn 50 học sinh ồn như chợ vỡ, thậm chí có em còn chui xuống gầm bàn ngồi chơi (!?)
Học liên kết để lấp đầy
Với thực tế đó, sau khi huy động giáo viên thể dục, âm nhạc, chủ nhiệm… dạy tăng tiết, nhà trường triển khai chương trình liên kết để “lấp đầy” ngày học theo hướng dẫn của ngành giáo dục, trong đó có yêu cầu tăng cường cho học sinh làm quen tiếng Anh.
Nhà trường “kêu” khó?
Bà Vũ Thị Ánh Tuyết, Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân (Hà Nội) cho biết, nhà trường liên kết với một đơn vị dạy học tiếng Anh theo chuẩn đầu ra Cambridge. Chương trình được chia 2 nhóm gồm: học bổ trợ thời lượng 2 tiết/tuần, mức thu 400 nghìn đồng/học sinh/tháng và chương trình chuẩn đầu ra Cambridge thời lượng 4 tiết/tuần, mức thu 800 nghìn đồng/học sinh/tháng theo nguyện vọng đăng ký của phụ huynh.
“Toàn trường có khoảng 88% học sinh tham gia, những em còn lại không học chương trình liên kết được sắp xếp phòng riêng hoặc ở lại lớp để giáo viên chủ nhiệm hỗ trợ hoàn thành bài tập về nhà hoặc các môn học khác”, bà Tuyết nói.
Cũng theo bà Tuyết, sẽ rất khó sắp xếp thời khóa biểu môn học liên kết vào cùng một khung giờ để tránh ảnh hưởng môn chính vì như vậy cần một lượng lớn giáo viên nước ngoài, làm tăng chi phí học tập, vượt quá khả năng chi trả của phụ huynh.
Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội chưa trả lời
PV Tiền Phong liên hệ với ông Phạm Quốc Toản, Phó Giám đốc Phụ trách Sở GD&ĐT Hà Nội nhằm trao đổi về vấn đề triển khai dạy học liên kết trong các nhà trường nhưng vị này thoái thác, chưa cung cấp thông tin. Hà Nội là địa phương có số lượng trường mầm non, phổ thông lớn thứ 2 cả nước với hơn 2.900 trường học và khoảng 2,3 triệu học sinh.
Ngoài ra, thiếu phòng học ngoại ngữ cũng là một rào cản. Nhà trường có phó hiệu trưởng và cô giáo bộ môn tiếng Anh giám sát chặt chất lượng bằng việc: dự giờ, quản lý hệ thống bài tập, bài kiểm tra…
Liên quan đến phàn nàn của phụ huynh về chất lượng dạy học, hiệu trưởng nhà trường cho rằng, môn tiếng Anh khó có thể đánh giá tính hiệu quả ngay mà cần có lộ trình, đồng thời phụ thuộc nhiều vào năng lực của học sinh. Trong một lớp, có em học tốt, có em học khá, trung bình…
Để đảm bảo tính hiệu quả và giải quyết các phản ánh về việc học không chất lượng, nhà trường đã lập kênh tương tác giữa giáo viên, phụ huynh, giáo viên nước ngoài và trợ giảng để cùng trao đổi.
Trong khi đó, hiệu trưởng một trường ở phường Định Công (Hà Nội) cho biết, dạy học liên kết các môn được triển khai nhiều năm nay dựa trên đăng ký tự nguyện của phụ huynh học sinh và trường “có giải pháp kiểm soát, đánh giá chất lượng”.
Theo vị hiệu trưởng này cái khó hiện nay là chương trình của Bộ GD&ĐT quy định, lớp 1-2 chỉ học 25 tiết/tuần; lớp 3 học 28 tiết/tuần và lớp 4-5 học 30 tiết/ tuần. Thời lượng đó yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày, buổi sáng 4 tiết, buổi chiều sẽ chỉ còn 1-3 tiết tùy theo lớp và học sinh tan trường rất sớm. Điều này gây khó khăn rất lớn cho phụ huynh vì họ chưa thể tan làm để đón con.
Đơn vị liên kết tiếng Anh: Chỉ là bổ trợ
PV Tiền Phong đã trao đổi với Language Link Việt Nam, một trong những đơn vị hiện liên kết dạy học với 90 trường tại Hà Nội với khoảng 40.000 học sinh từ tiểu học đến THPT tham gia.
Theo đại diện của Language Link Việt Nam, mức phí đơn vị đang được phê duyệt và triển khai phổ biến tại các trường học hiện nay được tính theo tiết học, dao động trong khoảng 51 nghìn đồng - 97 nghìn đồng/tiết, tùy theo cấp học và mô hình chương trình. Trong đó, 51 nghìn đồng/tiết là đối với môn tiếng Anh thông qua Toán hoặc Khoa học do giáo viên Việt Nam đứng lớp; mức phí 97 nghìn đồng/tiết là mức phí đối với giáo viên bản ngữ.
Việc quy đổi học phí theo tháng vì vậy có thể khác nhau giữa các trường, phụ thuộc vào số tiết học mỗi tuần. Thực tế, có những trường triển khai học 2 - 4 tiết/tuần.
Đối với phản ánh của một số phụ huynh cho rằng học sinh “chưa hiệu quả”, đại diện Language Link Việt Nam lại cho rằng, học tập ngoại ngữ đạt hiệu quả phải là một quá trình, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nền tảng đầu vào, mức độ chuyên cần, sự chủ động của học sinh và sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình, nhà trường, đơn vị đào tạo.
“Do đó, chương trình tiếng Anh hợp tác tại trường mang tính bổ trợ, không thay thế hoàn toàn các hình thức học tập, rèn luyện khác, mà góp phần củng cố và chuẩn hóa năng lực tiếng Anh cho học sinh trong môi trường học đường”, đại diện Language Link Việt Nam khẳng định.
Cũng theo đại diện trung tâm tiếng Anh này, trước khi triển khai tại các trường học, chương trình đều được thẩm định và phê duyệt theo đúng quy trình của Sở GD&ĐT Hà Nội.
Hiệu trưởng một trường học hé lộ, triển khai chương trình liên kết được các đơn vị trích lại 10% chi phí thu của học sinh. Khoản này được dùng để chi trả cho giáo viên, nhân viên hợp đồng, tiền điện, tiền nước phát sinh.
Một phụ huynh có con học chương trình tiếng Anh liên kết cho rằng, cách trả lời của trung tâm tiếng Anh liên kết như vậy là khó chấp nhận. Mỗi tháng phụ huynh đều phải nộp tiền triệu nhưng chỉ mang tính “bổ trợ”, hỗ trợ hoặc không có cam kết đầu ra thì cần xem xét lại.
Được biết, sau chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về nội dung “Nhà nước miễn học phí cho các cháu, nhưng trường lại bày ra nhiều thứ khác thu tiền nhiều hơn” và “Không thể biến trường học là nơi dịch vụ”, Sở GD&ĐT Hà Nội đã yêu cầu các nhà trường báo cáo, rà soát chương trình dạy học liên kết.
Hà Linh