Nhạc sĩ có nhân cách lớn
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng qua đời sáng 19/10 tại nhà riêng, hưởng thọ 86 tuổi. Theo thông tin từ gia đình, lễ viếng diễn ra sáng 22/10 tại Nhà tang lễ thành phố 125 Phùng Hưng (Hà Nội). Lễ truy điệu và đưa tang tổ chức lúc 11h30 cùng ngày.
Nhận tin nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng qua đời, nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh khẳng định đây là tổn thất lớn của gia đình và của nền âm nhạc Việt Nam. "Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng để lại nhiều tác phẩm rất có giá trị, như Thời hoa đỏ, Cơn mưa em bất chợt, Khỏa trần Trường Sơn, Giao hưởng Thạch Sanh", nhạc sĩ bày tỏ.
Nhạc sĩ Vũ Huy Tiến cũng cho rằng Nguyễn Đình Bảng là nhạc sĩ có nhân cách lớn. Những ca khúc ông để lại với đời là minh chứng cho tài năng của ông.
NSND Thái Bảo - người thể hiện thành công ca khúc Thời hoa đỏ của nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng - xúc động chia sẻ: "Vậy là người phổ nhạc ca khúc đã rời xa cõi tạm. Những câu hát trong Thời hoa đỏ đã trở thành bất tử, gắn bó với tôi mỗi ngày và cả trong giấc mơ. Nhà thơ Thanh Tùng và nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng đã để lại trong lòng khán giả về một mối tình đẹp đẽ, thiết tha nhưng đầy day dứt, lãng mạn và nhân văn".
Theo NSND Thái Bảo, ca khúc này gắn bó với sự nghiệp ca hát 35 năm qua. "Tôi sẽ mang theo bài hát này đến khi nào em không thể hát", nữ nghệ sĩ chia sẻ.
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng sinh năm 1940 tại Lý Nhân, Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình). Từ nhỏ, ông đã sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc và đi theo con đường nghệ thuật chuyên nghiệp.
Do hoàn cảnh khó khăn, lên lớp 6, nhạc sĩ ở nhờ nhà anh chị họ, vừa học vừa lao động tự kiếm sống. Dù thi đỗ vào cấp 3 nhưng khó kiếm việc làm thêm, gia đình không có điều kiện chu cấp nên ông phải nghỉ học.
Trước khi trở thành nhạc sĩ, ông là nhạc công của Đoàn Chèo trung ương, tham gia biểu diễn phục vụ bộ đội và đồng bào trên tuyến lửa Trường Sơn. Sau khi tốt nghiệp khoa Sáng tác tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam), ông về công tác tại Nhà xuất bản Âm nhạc và băng đĩa, đảm nhận vai trò biên tập âm nhạc cho đến khi nghỉ hưu.
Khi về hưu, nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng vẫn tham gia chuyến đi thực tế sáng tác, viết theo "đặt hàng". Ông cho rằng đi thực tế chỉ là cái cớ để tìm hiểu, tiếp cận cuộc sống, còn sự trải nghiệm sẽ mách bảo viết về vùng nào, ngành nào. Chung quy lại, nhạc sĩ đều viết về buồn vui, khát vọng của con người. Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng có một số ca khúc viết theo “đặt hàng” và được khán giả yêu mến như Du thuyền trên sông Lam, Ngôi sao biển.
Bài hát bất hủ viết trên giường bệnh
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng sáng tác không nhiều, nhưng tác phẩm của ông đã để lại những dấu ấn riêng trong lòng công chúng. Nhạc sĩ nổi tiếng từ ca khúc Cơn mưa em bất chợt, sáng tác khoảng năm 1987. Từ đó, ông liên tục cho ra đời nhiều tác phẩm ghi dấu trong lòng người nghe như Thời hoa đỏ (thơ Thanh Tùng), Hai nửa vầng trăng (phỏng thơ Hoàng Hữu), Mùa xuân về, Tuổi mới yêu, Khỏa trần Trường Sơn. Ông cũng phát hành các tuyển tập âm nhạc như album Thời hoa đỏ, Khỏa trần Trường Sơn và Tuyển chọn ca khúc Nguyễn Đình Bảng (NXB Âm nhạc, 1995).
Ca khúc Thời hoa đỏ nằm trong chùm tác phẩm giúp nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007. Tác phẩm được đánh giá là một trong những bản tình ca hay nhất thời kỳ đổi mới với những nốt nhạc tha thiết bên những ca từ đẹp, giàu tính biểu cảm.
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng cho rằng ca khúc này mang âm hưởng dân gian nhưng ông đã biến hóa, hiện đại hóa tác phẩm.
Tác giả bài thơ Thời hoa đỏ là nhà thơ Thanh Tùng. Ông viết bài thơ vào khoảng năm 1972 - khi cuộc hôn nhân vừa đổ vỡ. Đến năm 1989, nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng đã phổ nhạc cho bài thơ.
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Bảng cho biết Thời hoa đỏ ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt. Năm 1989, ông thuộc nhóm nhạc sĩ được Hội Nhạc sĩ Việt Nam cử đi dự trại sáng tác ở Liên Xô (cũ). Ngày ấy, do chủ quan nên ông không mang nhiều quần áo ấm. Sau một tuần sang Liên Xô, ông bị ho ra máu và nằm điều trị thời gian dài ở Viện lao phổi. Thời gian đó, nhạc sĩ buồn vì nhớ bạn bè, gia đình. Để vơi nỗi nhớ, ông lấy quyển 99 bài thơ tình ra đọc. Khi đọc đến Thời hoa đỏ của Thanh Tùng, ông bị ám ảnh bởi những hình ảnh trong bài.
"Cảm xúc nuối tiếc, buồn bã của nhà thơ sao giống mình đến thế. Bài thơ thức dậy trong tôi những trải nghiệm, những cảm xúc của mình trước đây và tôi như gặp lại mình của những năm về trước. Ngay sau đó, những giai điệu đầu tiên của bài hát tự nhiên ngân lên trong tôi. Khi bài hát hoàn thành, tôi ngồi hát trên giường bệnh và thấy lòng nhẹ bẫng như vừa trút bỏ được những buồn phiền trước đó", nhạc sĩ từng kể. Về nước, ông cũng điều chỉnh thêm một chút ở phần lời để ca khúc tròn trịa hơn.