Chuyện tình như tiểu thuyết của chiến sĩ biệt động

Bà “vợ bé”

Bà Thiệp kể gia đình bà ở Quảng Ngãi, cha làm cán bộ cách mạng nên khi tập kết đã tính đưa cả gia đình theo. Nhưng do trục trặc, chỉ có cha và anh trai bà đi được. Về lại quê nhà thì gia đình bà bị địch khủng bố vì có người thân theo Cộng sản. Sau đó, bà Thiệp đã được đưa lên nhà người quen ở Đà Lạt. Một thời gian sau, cha bà ở ngoài Bắc đã liên lạc với tổ chức, tìm cách để đưa bà ra Bắc đoàn tụ. Bà Thiệp đã được đưa từ Đà Lạt về Sài Gòn rồi lên chiến khu ở Tây Ninh chờ cơ hội để ra Hà Nội. Chính tại chiến khu, bà Thiệp đã gặp ông Trần Văn Lai.

“Khoảng năm 1965, ông Lai hay chạy ô tô từ Sài Gòn vào chiến khu. Xe của ông Lai có dán bảng được phép ra vào Dinh Độc Lập nên đi lại trong các vùng địch chiếm đóng hay vùng tranh chấp không bị gây khó dễ. Khi đó, tôi chỉ mới 19 tuổi, còn hồn nhiên nên thấy có xe ô tô đậu là leo lên xe nghịch ngợm. Đâu ngờ ông Lai lại để ý và nhờ tổ chức vận động tôi ở lại Sài Gòn để tham gia lực lượng biệt động, hỗ trợ ông trong công tác” - bà Thiệp kể.

Để che mắt kẻ địch và tạo thuận lợi cho các hoạt động, khi đưa bà Thiệp vào nội thành Sài Gòn, ông Lai (với danh nghĩa nhà thầu khoán, quê Thái Bình) giới thiệu bà là… vợ bé. Ông Lai đưa “vợ bé” đi mua nhà, sửa nhà… Các hoạt động chuẩn bị cơ sở cho chiến dịch Mậu Thân của ông Lai và bà Thiệp diễn ra trước mắt kẻ địch. Nhiều người khinh miệt bà Thiệp là “kẻ giật chồng” nhưng cũng có người tỏ ra thông cảm, cho rằng cô gái trẻ này chỉ là nạn nhân của một kẻ giàu có, hám sắc… Những lời xầm xì như thế ông Lai và bà Thiệp đều biết nhưng vì nhiệm vụ, họ sẵn sàng chấp nhận.

Dưới vỏ bọc nhà thầu khoán giàu có đang đảm nhiệm công việc làm nội thất cho Dinh Độc Lập, ông Lai chở bà Thiệp đi xem và mua rất nhiều nhà. Mua nhà xong lại phải đào hầm, hai người thay nhau người đào người trông chừng. Khi xe chở vũ khí tới, cả hai lại thay nhau vận chuyển vũ khí xuống cất giấu dưới hầm. Suốt mấy năm trời, ông Lai đã chuyển hơn 4 tấn vũ khí chuẩn bị cho chiến dịch Mậu Thân. Cả hai lại đào tiếp những căn hầm để che giấu các chiến sĩ biệt động từ chiến khu vào nội thành.

Bà Thiệp kể, ban đầu khi nhận nhiệm vụ đóng vai vợ bé của ông Lai, bà chấp thuận vì đó là mệnh lệnh của tổ chức. Tuy nhiên, qua quá trình tiếp xúc với ông Lai, bà nhận thấy ông là người nghiêm túc trong công việc nhưng tình cảm rất chân thành. Dần dần, giữa hai người đã phát sinh tình cảm.

Tháng 5/1966, ông Lai, bà Thiệp đã báo cáo và được tổ chức chấp thuận cho cả hai người được kết hôn, hoạt động đơn tuyến ở Sài Gòn. Tuy đã là vợ hợp pháp nhưng bề ngoài bà Thiệp vẫn đóng vai vợ bé. Hai đứa con lần lượt ra đời, trong giấy khai sinh của con, bà Thiệp đều để trống phần tên cha và lấy họ Đặng của mình để đặt cho con. Thậm chí, khi con tập nói, bà cũng dạy con gọi ông Lai bằng bác.

Trung kiên chờ ngày thống nhất

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 nổ ra, số lượng vũ khí do hai ông bà quản lý đã được lực lượng Biệt động Sài Gòn sử dụng tấn công vào một số cứ điểm quan trọng của địch như Dinh Độc Lập, Bộ Tổng tham mưu, Đại sứ quán Mỹ…. Chiến dịch không thành công như mong đợi, nhiều chiến sĩ đã hy sinh, bị bắt... Ông Lai cũng bị lộ vì địch phát hiện hai chiếc xe chở lực lượng biệt động tấn công vào Dinh Độc Lập là của ông. May mắn, ông Lai kịp trốn thoát trước khi bị bắt nhưng toàn bộ các căn nhà của ông đã bị tịch thu. Chỉ có căn nhà trên đường Võ Di Nguy (đường Nguyễn Kiệm hiện nay) là không bị tịch thu vì đó là nhà của...vợ bé, không liên quan nhiều.

Không bắt được ông Lai, địch đã treo thưởng rất cao cho ai bắt được chủ thầu Mai Hồng Quế. Ông Lai phải giả trang, trốn tránh khắp nơi. Một lần, địch bắt được ông Lai nhưng không phát hiện ra đó chính là ông Mai Hồng Quế, chủ thầu khoán Dinh Độc Lập đã tiếp sức cho lực lượng biệt động thành. Giam giữ, khai thác ông Lai không được, đến lúc sức khỏe ông suy kiệt, phù nề tưởng như sắp chết, địch mới chấp nhận thả ông.

Được chạy chữa kịp thời cũng như nhờ tình yêu, sự chăm sóc của bà Thiệp, sức khỏe ông Lai hồi phục dần. Sau đó, ông Lai ra miền Trung để tìm cách ra Bắc. Nhưng tại miền Trung, ông lại bị địch bắt lần thứ hai. Bà Thiệp khăn gói ra miền Trung lo lót cho chồng. Vì không có chứng cứ, địch không thể khép tội ông nhưng cũng không chịu thả người.

Tại Sài Gòn, cơ nghiệp mất hết, bà Thiệp phải bươn chải với nghề buôn bán vỉa hè để nuôi con, chờ chồng.

Trước ngày 30/4/1975, đột ngột bà thấy ông Lai xuất hiện trước cửa với thân hình tiều tuỵ. Ông nói miền Trung đã được giải phóng nên ông mới thoát được. Chỉ mấy hôm nữa là tới lượt Sài Gòn. Đúng như ông nói, vài ngày sau Sài Gòn đã rợp bóng cờ và lực lượng quân Giải Phóng. Hai vợ chồng bà đã ôm nhau khóc vì vui mừng trong ngày đất nước thống nhất.

Trả lại danh phận

Bà Thiệp kể, sau ngày 30/4/1975, bà mới được trả lại danh phận đúng nghĩa: Vợ của ông Lai. Các con của ông cũng lần đầu được gọi tiếng “Ba” thiêng liêng. Ông Lai sắp xếp để cả gia đình được ra Bắc, được về thăm quê nội Thái Bình ngay từ những chuyến tàu đầu tiên.

Ông Lai đưa cả gia đình đi giới thiệu với họ hàng và cùng ở lại ăn Tết ở quê. Đó là cái Tết đầu tiên có đầy đủ cha con, chồng vợ. Bà Thiệp tâm sự: “10 năm mang danh nghĩa vợ bé nhưng tôi không cảm thấy tủi thân. Những lúc bên cạnh, ông ấy luôn động viên tôi cố gắng vì việc chung của đất nước. Hòa bình của đất nước cũng là hạnh phúc của gia đình tôi. Chúng tôi được đoàn tụ, được lấy lại danh nghĩa vợ chồng chính thức”.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông Lai làm việc tại Ban Quân quản, bà Thiệp ở nhà buôn bán tự do. Bà bán nước rau má, mở điểm giữ xe máy, bán than… để lo cho 6 người con ăn học.

Nhờ sự nỗ lực của bà, các con của bà đều thành đạt. Hiện nay, dù các con đều đã trưởng thành và yên bề gia thất, bà Thiệp vẫn không chịu nghỉ ngơi. Bà phụ người con thứ là anh Trần Kiến Xương thành lập Bảo tàng Biệt động Sài Gòn, đi vận động các đồng đội cũ cùng đóng góp hiện vật, tư liệu cho bảo tàng. Bà Thiệp bộc bạch: “Đó là mong muốn không chỉ của chồng tôi lúc cuối đời mà còn là nguyện vọng của các đồng đội cũ. Bảo tàng này sẽ là nơi lưu giữ lại những chiến công hiển hách của lực lượng Biệt động Sài Gòn năm xưa”.

(còn nữa)