TCVN là không bắt buộc
Để hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 (Net Zero 2050), Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến rộng rãi đối với việc xây dựng Dự thảo TCVN về giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu (CAFC), của nhóm ô tô con loại từ 9 chỗ trở xuống.
Theo dự thảo TCVN, giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của toàn bộ các mẫu xe bán ra là 4,83 lít/100km vào năm 2030. Tiêu chuẩn đưa ra mục tiêu cắt giảm hằng năm để các doanh nghiệp lấy đó làm căn cứ điều chỉnh kế hoạch sản xuất, chiến lược phát triển sản phẩm để bám sát các mục tiêu đề ra. Sau 3 năm, nếu doanh nghiệp vẫn không đáp ứng được mục tiêu thì cần phải có 1 kế hoạch thay đổi lớn và căn bản để có thể đáp ứng được mục tiêu.
Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Trung tâm thử nghiệm khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (NETC), thuộc Cục ĐKVN - cơ quan chủ trì biên soạn Dự thảo TCVN cho biết, theo quy định thì TCVN chỉ có tính chất khuyến khích áp dụng (nếu không được trích dẫn tại văn bản quy phạm pháp luật).
Hiện tại, theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng, Cục ĐKVN đang nghiên cứu xây dựng 3 kịch bản về CAFC với 3 mức: 4,83 lít/100km; 5,5 lít/100km và 6 lít/100km. Đồng thời, tiếp tục đánh giá tác động để đảm bảo việc thực hiện hiệu quả và phù hợp với bối cảnh thực tế của Việt Nam
Tuy nhiên, theo NETC, các doanh nghiệp nên triển khai CAFC sớm, vì càng chậm thực hiện thì thời gian thực hiện càng ngắn và doanh nghiệp sẽ càng khó khăn hơn để đạt mục tiêu.
“Khối lượng công việc trước mắt là rất lớn, nếu chúng ta còn chậm thực hiện TCVN ngày nào, thì áp lực đạt mục tiêu Net Zero 2050 càng đè nặng. Vì thế, chúng ta cần có một động lực và bước tiến mạnh mẽ. Dẫu vậy, mọi thứ luôn cần phải đảm bảo sự khoa học, phù hợp thực tiễn, giảm thiểu tác động không đáng có đến kinh tế - xã hội, đến người dân và doanh nghiệp; cân bằng hài hòa lợi ích và hợp lý với bối cảnh”, đại diện NETC nói.
NETC thông tin thêm rằng, để đạt được mục tiêu Net Zero 2050, theo Quyết định 876 ngày 22/7/2022 của Thủ tướng về phê duyệt chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê tan của ngành giao thông vận tải, đến năm 2040 Việt Nam tiến tới không còn sản xuất, nhập khẩu ô tô động cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Các hãng xe cần chuẩn bị gì?
Theo đại diện NETC, trước mắt Việt Nam cần thực hiện lộ trình cắt giảm khí thải (KNK và khí thải độc hại), trong đó việc cắt giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch chính là cắt giảm trực tiếp KNK. Để làm được việc này, cần thực hiện lộ trình chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện không phát thải, ví dụ như: Xe điện, xe sử dụng nhiên liệu Hydro, Fuel cell, nhiên liệu xanh, sạch…
Việc chuyển đổi bớt từ phương tiện giao thông cá nhân sang phương tiện giao thông công cộng cũng sẽ góp phần giảm thiểu việc phát thải, đồng thời lại cải thiện nhiều việc ùn tắc giao thông.
Để cắt giảm khí nhà kính, thì ngoài nỗ lực của từng quốc gia nói riêng (Nhà nước, doanh nghiệp, người dân…) thì cần cả nỗ lực của toàn cầu, để góp phần chống biến đổi khí hậu
Song song với việc chuyển đổi phương tiện cá nhân thì cần tăng cường, phát triển hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng. Mọi việc phải song song, đồng bộ, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của người dân, doanh nghiệp và bảo vệ môi trường.
"Quá trình chuyển đổi phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng có thể có tác động lớn đến người dân, đặc biệt là các nhóm người nghèo, người yếu thế. Do vậy, Chính phủ, cộng đồng rất cần có các chính sách, công cụ tài chính hỗ trợ các nhóm này", đại diện NETC nói.
Đại diện NETC nhấn mạnh, việc áp dụng mức CAFC có thể gây tác động khá lớn đến thị trường và xã hội nên Bộ Xây dựng vô cùng thận trọng trong việc nghiên cứu, đánh giá và xây dựng dự thảo. Hiện tại, Cục ĐKVN đang tích cực tiếp thu ý kiến, xem xét, rà soát để đánh giá tác động một cách sâu sắc nhất.
“Đối với đề xuất mức CAFC 4,83 lít/100km vào năm 2030, NETC đã nhận được khá nhiều ý kiến góp ý từ các hiệp hội sản xuất ô tô trong nước và quốc tế, nhất là từ các nước có FDI sản xuất, nhập khẩu ô tô lớn ở Việt Nam. Trên cơ sở đó, Cục ĐKVN đã tiếp nhận các góp ý để xem xét, tiếp thu một cách nghiêm túc, khoa học và tiếp tục đánh giá tác động để hoàn thiện dự thảo trình các cấp thẩm quyền xem xét”, đại diện NETC nói.