Trước đây, buồng tử cung và buồng ối, nơi thai nhi phát triển được xem là khu vực “bất khả xâm phạm”. Mọi can thiệp đều bị coi là rủi ro cao và thường gắn với thất bại thai kì. Tuy nhiên, sự phát triển của khoa học và công nghệ đã thay đổi quan niệm này. Y học bào thai cho phép bác sĩ coi thai nhi như một bệnh nhân độc lập, có thể được chẩn đoán và điều trị từ trước khi chào đời.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 8 triệu trẻ sinh ra với ít nhất một dị tật bẩm sinh, trong đó 240.000 trẻ tử vong trong 28 ngày đầu đời. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 40.000 trẻ sơ sinh mắc dị tật bẩm sinh mỗi năm, trong đó dị tật tim bẩm sinh phổ biến nhất, chiếm khoảng 1% số trẻ chào đời.
Những bước tiến mở đường cứu sống thai nhi
Y học bào thai đang bước vào kỉ nguyên mới với nhiều bước ngoặt quan trọng. Từ chỗ chỉ có thể theo dõi thụ động, bác sĩ nay có thể can thiệp ngay trong buồng ối nhờ các kĩ thuật xâm lấn tối thiểu và sự hỗ trợ của hình ảnh siêu âm, nội soi hiện đại.
Một trong những thành tựu nổi bật là điều trị hội chứng truyền máu song thai, biến chứng từng gần như chắc chắn gây tử vong cho một hoặc cả hai thai nhi trong song thai một bánh nhau. Nhờ kĩ thuật đốt laser các mạch máu thông nối trong bánh nhau, bác sĩ có thể “lật ngược thế cờ”, cứu sống thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.
Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang hỗ trợ đắc lực cho lĩnh vực này, giúp tăng độ chính xác chẩn đoán, rút ngắn thời gian đọc kết quả và tạo điều kiện cho bác sĩ ở những cơ sở y tế xa trung tâm tiếp cận công nghệ tiên tiến. Các nghiên cứu về liệu pháp gene, tế bào gốc và tử cung nhân tạo đang mở ra triển vọng cho nhiều thai nhi mắc dị tật phức tạp được chào đời khỏe mạnh.
Ngày 1/8, Hệ thống Y tế Vinmec chính thức đưa vào hoạt động Chuyên khoa Y học Bào thai, đánh dấu lần đầu tiên một cơ sở y tế ngoài công lập tại Việt Nam được Bộ Y tế thẩm định và cấp phép thực hiện các kĩ thuật chẩn đoán, can thiệp và phẫu thuật thai nhi trong tử cung.
Theo PGS.TS Phạm Bá Nha, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe Phụ nữ, Bệnh viện Vinmec Times City, chuyên khoa này được xây dựng dựa trên thế mạnh phối hợp liên chuyên khoa: sản khoa, chẩn đoán hình ảnh, di truyền học, gây mê - hồi sức và hồi sức sơ sinh. Tại đây, đội ngũ chuyên môn có thể triển khai hầu hết các kĩ thuật tiên tiến hàng đầu thế giới như: chẩn đoán di truyền tiền sản và siêu âm hình thái chuyên sâu; phẫu thuật nội soi buồng ối, truyền máu trong tử cung; điều trị hội chứng truyền máu song thai; xử lí các bất thường như thoát vị hoành, thiểu sản phổi, dị tật tim, thalassemia, thiếu máu bào thai, tiền sản giật, nguy cơ sinh non…
ThS. Đinh Thị Hiền Lê, Trưởng chuyên khoa Y học Bào thai Vinmec, cho biết: “Can thiệp bào thai là lĩnh vực có ranh giới rất mong manh giữa điều trị và rủi ro. Thành công đòi hỏi chuyên môn sâu, thiết bị hiện đại và sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, cùng niềm tin từ người mẹ. Mỗi ca đều được cân nhắc kĩ lưỡng để lựa chọn phương án tối ưu cho cả mẹ và bé”.
Y học bào thai không chỉ là bước tiến khoa học mà còn là hành trình nhân văn, giúp nhiều em bé chuyển hướng số phận ngay từ khi chưa chào đời. Khi các kĩ thuật chẩn đoán và can thiệp trước sinh được triển khai rộng rãi, tỉ lệ tử vong sơ sinh và biến chứng dị tật có thể giảm đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng dân số từ trong bụng mẹ.