Phụ huynh có con xét tuyển đại học giai đoạn này thường thuộc thế hệ 7x, 8x. Trong tư duy của họ, tuyển sinh đại học vẫn đóng khung theo cách những năm cuối thập kỉ 90 hay đầu những năm 2000. Họ từ lúng túng, bối rối đến than thở vì cảm thấy tuyển sinh hiện nay giống như mớ bòng bong. Nhưng thực chất, hiện nay, thí sinh khá nhàn trong tất cả các khâu tuyển sinh. Họ chỉ cần mang lưng vốn, ngồi tại nhà, mất vài lần click chuột là xong phần đăng kí nguyện vọng tuyển sinh và đợi kết quả.
Nhưng để có vài lần nhấp chuột, trước đó là một hành trình dài từ chọn tổ hợp môn học, phấn đấu cố gắng học tập, thi cử để nâng lên đặt xuống lựa chọn ngành nghề. Khi biết kết quả thi, cung bậc cảm xúc buồn vui lẫn lộn. Nhiều phụ huynh giấu vội nỗi buồn khi con đạt kết quả không như ý và rất có thể, giấc mơ một ngành học nào đó đã không thể chạm tay. Có phụ huynh ung dung vì điểm thi của con có thể xét ngành nào cũng trúng, nhưng nhiều cơ hội, hóa ra lại khó chọn. Biết chọn ngành nào khi phía trước công nghệ thay đổi đến chóng mặt, cái bóng của trí tuệ nhân tạo (AI) quá lớn lấn sân vào tất cả các lĩnh vực, đe dọa việc làm của con người…
Điểm thấp mông lung mà điểm cao cũng băn khoăn. Chưa bao giờ việc chọn ngành học lại khó khăn, rối bời đối với phụ huynh đến thế. Có thể lựa chọn hôm nay là chính xác nhưng đến ngày mai thành lạc hậu. Nhiều phụ huynh thở phào vì con em đang theo học ngành không nằm trong dự báo bị AI thay thế. Nhưng biết đâu, ngày mai, ngày kia những dự báo đó lại tiếp tục thay đổi, những ngành nghề nằm trong khả năng thay thế của AI tiếp tục tăng lên.
Với học sinh hiện nay, đỗ đại học không còn khó khăn như trước, nhưng quan trọng làm thế nào để không bị AI thay thế, tốt nghiệp có việc làm chứng thực được khả năng. Những dự báo mang tính tương đối nhưng nếu lựa chọn sai, sẽ mất tuổi thanh xuân và mất tiền bạc của gia đình. Trách nhiệm chọn ngành học đặt lên vai một đứa trẻ vừa bước chân vào ngưỡng cửa trưởng thành quá nặng. Bởi đây là đánh cược tương lai, các em phải chịu trách nhiệm về lựa chọn này.
Đất nước bước vào kỉ nguyên vươn mình, mỗi người phải trang bị nhiều kĩ năng, nhưng chuyện lựa chọn tương lai, nếu chỉ phụ thuộc vào 1 mùa tuyển sinh với các kì thi đỗ - trượt thật khó để có được một “định danh” trên bản đồ thị trường lao động.
Những lo toan của phụ huynh có lẽ không nên chỉ dừng lại ở chuyện con học trường đại học tốp nào. Phụ huynh nên mở nhiều cánh cửa cho con, bởi đôi khi, không phải là trường tốp, không phải ngành hot nhưng cánh cửa nghề nghiệp phía trước lại rộng mở hơn.