Em bé US-HIFU đầu tiên chào đời: Bước tiến mới trong bảo tồn khả năng sinh sản

Sự ra đời khỏe mạnh của “em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam không chỉ là dấu mốc của y học hiện đại, mà còn mang ý nghĩa đặc biệt với những phụ nữ từng đứng trước nguy cơ vô sinh do u xơ tử cung.

Ca điều trị được thực hiện vào tháng 11/2024 do GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Y khoa Quốc gia, Chủ tịch hội Phụ sản Việt Nam cùng ê-kíp thực hiện đã thu về kết quả tốt đẹp. Sáng 26/11/2025, một bé trai nặng 3,4 kg cất tiếng khóc chào đời ở tuần thai thứ 38, trong niềm hạnh phúc vỡ òa của gia đình và ê-kíp y tế. Điều đặc biệt là người mẹ - chị T. (30 tuổi, Ninh Bình) từng mắc đa u xơ tử cung kích thước lớn và đã được điều trị bằng kĩ thuật US-HIFU (kĩ thuật điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm), phương pháp không xâm lấn lần đầu tiên được Bộ Y tế cho phép triển khai tại Việt Nam từ năm 2024.

GS.TS Nguyễn Viết Tiến (giữa) và cộng sự điều trị cho sản phụ T. bằng kĩ thuật mới.

Từ nguy cơ sảy thai đến hành trình làm mẹ trọn vẹn

Trước khi mang thai, chị T. được chẩn đoán có nhiều khối u xơ nằm ở thành trái và thành sau tử cung. Đây được xác định là nguyên nhân khiến chị từng bị sảy thai ở lần mang thai trước. Với các trường hợp đa u xơ, nếu không xử lí hiệu quả hoặc phải can thiệp phẫu thuật làm tổn thương tử cung, nguy cơ sảy thai tái diễn hay thậm chí mất khả năng mang thai là rất cao.

Xuất phát từ mong muốn vừa điều trị bệnh lí, vừa bảo tồn thiên chức làm mẹ, chị T. đã lựa chọn US-HIFU - kĩ thuật điều trị bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm. Sau khi được tư vấn đầy đủ, ca can thiệp được thực hiện vào cuối năm 2024.

Khác với phẫu thuật truyền thống, toàn bộ quá trình điều trị diễn ra không xâm lấn, không mất máu. Chỉ vài giờ sau can thiệp, người bệnh đã có thể đi lại, sinh hoạt bình thường và nhanh chóng trở lại nhịp sống hằng ngày.

Điều khiến các bác sĩ đặc biệt chú ý là chỉ 3 tháng sau khi điều trị US-HIFU, chị T. mang thai hoàn toàn tự nhiên, không cần đến bất kì biện pháp hỗ trợ sinh sản nào. Trong suốt thai kì, thai nhi phát triển ổn định, các chỉ số theo dõi đều trong giới hạn bình thường. Trong khi đó, các khối u xơ tiếp tục thu nhỏ dần theo thời gian.

Những lo lắng về nguy cơ sảy thai hay phải can thiệp dự phòng trong thai kì từng bước được giải tỏa khi kết quả thăm khám cho thấy tử cung và cổ tử cung của sản phụ hoàn toàn phù hợp để duy trì thai đến đủ tháng.

Ca sinh ở tuần thai thứ 38 được đánh giá là minh chứng rõ nét cho hiệu quả “kép” của US-HIFU: vừa điều trị thành công bệnh lid phụ khoa, vừa bảo tồn trọn vẹn khả năng sinh sản cho người phụ nữ.

"Em bé US-HIFU" đầu tiên trong vòng tay của bố.

US-HIFU – kĩ thuật không xâm lấn, bảo tồn chức năng sinh sản

Theo các chuyên gia, US-HIFU hoạt động dựa trên nguyên lí hội tụ sóng siêu âm vào mô đích, làm tăng nhiệt độ tức thời tại khối u, gây hoại tử đông không hồi phục mà không làm tổn thương các mô lành xung quanh. Phần mô bị phá hủy sẽ được cơ thể tự hấp thu và tiêu dần theo thời gian. Ưu điểm nổi bật của kĩ thuật này là không xâm lấn, không để lại sẹo, bảo tồn cấu trúc và chức năng cơ quan, đồng thời rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh.

Thực tế triển khai cho thấy US-HIFU có thể áp dụng hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh lí như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, u xơ vú và một số khối u lành tính khác. Ngay cả với các khối u lớn, vị trí phức tạp, khó can thiệp bằng phẫu thuật hay nội soi, phương pháp này vẫn cho kết quả an toàn, khả quan. Sau điều trị, các triệu chứng đau bụng, rong kinh, rối loạn tiểu tiện giảm rõ rệt, chất lượng sống của người bệnh được cải thiện rõ ràng.

Việc “em bé US-HIFU” đầu tiên chào đời khỏe mạnh được kì vọng sẽ mở ra thêm nhiều cơ hội cho phụ nữ Việt Nam mắc u xơ tử cung nhưng vẫn mong muốn sinh con. Đồng thời, đây cũng là bước tiến quan trọng giúp người bệnh trong nước tiếp cận các kỹ thuật y học tiên tiến ngay tại Việt Nam, giảm gánh nặng chi phí và nhu cầu điều trị ở nước ngoài.

Với những kết quả bước đầu, US-HIFU đang được kì vọng sẽ trở thành một lựa chọn điều trị an toàn, nhân văn, đặt người bệnh - đặc biệt là quyền làm mẹ của phụ nữ ở vị trí trung tâm của y học hiện đại.

Tháng 12/2024, Bộ Y tế chính thức phê duyệt cho phép Bệnh viện Phụ sản Thiện An triển khai kĩ thuật điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm (US-HIFU) trong khám bệnh, chữa bệnh theo Quyết định số 3955/QĐ-BYT ngày 27/12/2024.