Chiều 23/12, UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với Báo Tiền Phong tổ chức Hội thảo khoa học “Nghệ An - Phát triển tiềm năng và thu hút đầu tư du lịch”.
Hội thảo thu hút hơn 180 đại biểu tham gia, bao gồm: Lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Nghệ An; các nhà khoa học, chuyên gia kinh tế, du lịch hàng đầu; cùng đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực du lịch - bất động sản - dịch vụ
Chủ trì hội thảo là ông Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng cục Du lịch Quốc gia Việt Nam; GS. TS Thái Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An; bà Trần Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh; Nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong.
Những tiềm năng phát triển du lịch Nghệ An
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Thái Văn Thành nhấn mạnh, Nghệ An được ví như “Việt Nam thu nhỏ” với đầy đủ các loại địa hình: Biển, đảo, đồng bằng, trung du và miền núi, cùng hệ sinh thái đa dạng, bản sắc văn hóa phong phú của các dân tộc. Nhiều sản phẩm du lịch đã và đang hình thành, khai thác có hiệu quả. Đây là những lợi thế để phát triển du lịch, đặc biệt là các loại hình du lịch đặc thù, bền vững và có chiều sâu.
Cùng với sự phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ của du lịch cả nước, du lịch Nghệ An đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, phát huy hiệu quả các giá trị di sản, danh lam, thắng cảnh của quê hương, các sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng, độc đáo, có chất lượng hơn. Hạ tầng du lịch như sân bay, cơ sở lưu trú, nhà hàng, trung tâm thương mại phát triển mạnh, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.
“Hội thảo là diễn đàn quan trọng để tỉnh Nghệ An cùng các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp phân tích, đánh giá tiềm năng; đề xuất định hướng, giải pháp phát triển du lịch nhanh và bền vững; hướng đến mục tiêu đưa Nghệ An trở thành trung tâm du lịch, văn hóa của khu vực Bắc Trung Bộ, đồng thời từng bước hiện thực hóa mục tiêu đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX là đến năm 2030 du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”, ông Thái Văn Thành khẳng định.
Tại hội thảo, ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong - đánh giá, trong những năm qua, với sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, du lịch Nghệ An đã có những bước chuyển mình ngoạn mục. Năm 2024, tỉnh đã chào đón hơn 9,5 triệu lượt khách, với doanh thu du lịch đạt trên 28.000 tỷ đồng, vững vàng khẳng định vị thế là một trong những trung tâm du lịch trọng điểm của khu vực Bắc Trung Bộ. Những con số ấn tượng này không chỉ là những thống kê đơn thuần, mà còn là minh chứng sống động cho sức hấp dẫn nội tại và khát vọng vươn tầm của mảnh đất này.
Tổng Biên tập Báo Tiền Phong nhấn mạnh, dù đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ, tiềm năng to lớn của Nghệ An vẫn còn là một “viên ngọc thô” đang chờ được mài giũa. Để du lịch thực sự cất cánh, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và tạo ra động lực phát triển bền vững, chúng tôi hiểu rằng cần một cú hích chiến lược từ những nguồn lực đầu tư thông minh, mạnh mẽ và dài hạn.
“Đầu tư vào Nghệ An hôm nay không chỉ là đầu tư vào tài nguyên, mà chính là đầu tư vào tương lai. Tôi tin rằng, với tinh thần hợp tác, đồng hành và khát vọng phát triển, Nghệ An sẽ sớm trở thành điểm đến du lịch hàng đầu của Việt Nam, nơi hội tụ đủ ba yếu tố: Thiên nhiên tráng lệ - văn hóa đặc sắc, con người hiếu khách”, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong chia sẻ.
Tham dự hội thảo, Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh cho biết, hội thảo khoa học hôm nay có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ đối với sự phát triển du lịch tỉnh Nghệ An, mà còn đối với tiến trình hoàn thiện tư duy, mô hình và giải pháp phát triển sản phẩm du lịch trong không gian liên kết vùng Bắc Trung Bộ, gắn với thương hiệu du lịch quốc gia Việt Nam. Đây là diễn đàn khoa học cần thiết để kết nối giữa lý luận và thực tiễn, giữa quản lý nhà nước, nghiên cứu khoa học và hoạt động của doanh nghiệp du lịch.
Tại hội thảo, các chuyên gia thống nhất đánh giá Nghệ An là địa phương sở hữu hệ sinh thái tài nguyên du lịch hiếm có, hội tụ đủ biển, văn hóa lịch sử, sinh thái miền Tây. Nổi bật là các bãi biển Cửa Lò, Bãi Lữ; Vườn quốc gia Pù Mát - Khu dự trữ sinh quyển thế giới; Khu di tích Kim Liên - quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh; cùng Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Năm 2025, Nghệ An đón hơn 9,9 triệu lượt khách, tổng thu du lịch đạt trên 30.000 tỷ đồng, khẳng định vị thế trung tâm du lịch của Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên, tiềm năng lớn này vẫn chưa được khai thác tương xứng.
Cùng tháo gỡ các điểm nghẽn
Tại hội thảo, nhiều tham luận tập trung phân tích tiềm năng, lợi thế của du lịch địa phương, đặc biệt là du lịch sinh thái, du lịch văn hóa lịch sử và du lịch cộng đồng. Cùng với đó tháo gỡ những điểm nghẽn trong phát triển du lịch của tỉnh. Trong đó, Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Ủy viên Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng - đưa ra nhiều ý kiến nhằm làm rõ những điểm nghẽn trong phát triển du lịch và tình trạng các sản phẩm du lịch mang tính thời vụ tại Nghệ An.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, Nghệ An có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, song dòng khách chưa bền vững, các dự án động lực triển khai còn chậm. Điểm nghẽn lớn nhất về vấn đề du lịch không nằm ở tài nguyên hay doanh nghiệp, mà ở không gian pháp lý cho phát triển du lịch còn chật hẹp.
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng đánh giá, hệ thống rào cản pháp lý hiện nay tạo thành một “ma trận” với nhiều quy định chồng chéo liên quan đến quy hoạch đất đai, thủ tục hành chính, nhất là trong phát triển du lịch cộng đồng ở khu vực nông thôn, miền núi, khi các yêu cầu về pháp nhân, kế toán vượt quá năng lực của cộng đồng bản địa, mỗi địa phương lại áp dụng một cách khác nhau…
Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng đề xuất cần xây dựng khung pháp lý riêng cho đất du lịch, mở rộng không gian phát triển du lịch sinh thái trong rừng, phân loại rủi ro phù hợp trong công tác phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường; đồng thời thể chế hóa mô hình quản trị điểm đến (DMO). Đối với Nghệ An, có thể triển khai sớm việc hoàn thiện quy hoạch phân khu, xây dựng khung định giá đất du lịch linh hoạt và đẩy mạnh số hóa dữ liệu du lịch nhằm tạo nền tảng cho phát triển bền vững.
Cũng tại hội thảo, ông Hoàng Đạo Bảo Cầm - Ban Nghiên cứu Du lịch, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam - đã đưa ra nhiều đề xuất nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn trong phát triển du lịch Nghệ An. Theo ông Cầm, dù sở hữu nhiều tiềm năng, song tác động lan tỏa của du lịch địa phương chưa lớn, tình trạng tính mùa vụ vẫn còn rất rõ nét và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả khai thác.
Ông Hoàng Đạo Bảo Cầm cho rằng, tính mùa vụ là đặc trưng cố hữu của du lịch, khó có thể giải quyết triệt để. Du lịch mùa vụ đang bị đẩy lên mức “cực đoan” do cơ cấu thị trường mất cân đối, thói quen đi nghỉ mát vào mùa hè của khách nội địa chiếm tỷ trọng lớn, dẫn đến chu kỳ khai thác du lịch ngắn, thiếu ổn định. Bên cạnh đó, du lịch Nghệ An còn tồn tại nhiều điểm nghẽn về sản phẩm, thị trường, không gian du lịch, hạ tầng và dịch vụ, cũng như hạn chế trong công tác truyền thông và xây dựng thương hiệu.
Phó GS.TS Phạm Trung Lương - nguyên Phó viện Trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Du lịch - cũng đưa ra ý kiến để phát triển sản phẩm du lịch cần có một tư duy chiến lược, cần tìm và tạo ra sự khác biệt. Trong đó đặc biệt quan tâm xây dựng Đề án "Nghệ An - điểm đến du lịch 4 mùa" và "Phát triển sản phẩm du lịch đặc thù Nghệ An". Cùng với đó hoàn thiện chính sách trên nguyên tắc "địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm" để thu hút nhà đầu tư chiến lược.