Hỏi - đáp 'nóng' về trung tâm tài chính quốc tế trước giờ 'trình làng'

Ông Phùng Công Sưởng - Tổng biên tập Báo Tiền Phong, Trưởng ban tổ chức hội thảo:

Chúng ta đang ở những ngày cuối cùng của năm 2025 - một năm ghi dấu những bước chuyển mình ngoạn mục của kinh tế Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng.

Đặc biệt, ngày 21/12, Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM và Đà Nẵng (IFC) chính thức khai trương, mở ra mô hình trung tâm tài chính quốc tế đầu tiên của cả nước.

Với quy mô gần 900 ha, kết nối giữa lõi di sản Bến Thành và vùng đất tương lai Thủ Thiêm, Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM hiện thực hóa những nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân thành phố trong nhiều thập kỷ qua. Bất chấp những thách thức từ biến động kinh tế toàn cầu, các chỉ số kinh tế của TPHCM trong năm 2025 ghi nhận sự ổn định và tiếp tục duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước.

Trong lĩnh vực thu hút nguồn vốn trực tiếp nước ngoài (FDI), TPHCM vẫn là địa phương dẫn đầu với tổng vốn FDI đăng ký, tập trung chủ yếu vào các mảng công nghệ cao và dịch vụ tài chính. Bên cạnh đó, sức mua của thị trường hơn 14 triệu dân cũng được thể hiện rõ qua sự tăng trưởng mạnh mẽ của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Những dữ liệu kinh tế cho thấy sự chuẩn bị của thành phố trong chuyển đổi mô hình từ trung tâm kinh tế khu vực sang trung tâm tài chính quốc tế.

Tuy nhiên, hạ tầng hiện đại hay những con số tăng trưởng ấn tượng chỉ là điều kiện cần. Lịch sử phát triển của các trung tâm tài chính lớn như Singapore hay Hong Kong (Trung Quốc) đã chứng minh đều kiện đủ để một trung tâm tài chính thực sự vận hành hiệu quả chính là khả năng thu hút, luân chuyển và giữ chân các dòng vốn đầu tư quốc tế chất lượng cao.

Một trung tâm tài chính không thể tồn tại nếu thiếu đi sự hiện diện của các định chế tài chính đa quốc gia, các quỹ đầu tư mạo hiểm và một cộng đồng nhà đầu tư tin tưởng tuyệt đối vào tính minh bạch. Chính vì vậy, câu hỏi: "Làm thế nào để thu hút vốn đầu tư nước ngoài hiệu quả hơn?" là yêu cầu then chốt, quyết định khả năng vận hành và sức cạnh tranh của Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế hiện tại.

Với mong muốn tạo ra một diễn đàn thảo luận mở, nơi các ý tưởng quản lý gặp gỡ những nhu cầu thực tế từ thị trường, Báo Tiền Phong tổ chức hội thảo: “Thu hút vốn đầu tư để TPHCM xây dựng thành công Trung tâm Tài chính quốc tế” . Đây là dịp để nhìn nhận khách quan các vấn đề thực tại, từ đó tìm kiếm những giải pháp phù hợp nhằm tăng cường sức hút của TPHCM đối với dòng vốn quốc tế.

Trên tinh thần đó, tôi hy vọng chúng ta có thể cùng nhau chia sẻ về ba khía cạnh quan trọng mang tính nền tảng:

Một là, về sự hài hòa trong khung khổ pháp lý. Để thu hút sự quan tâm lâu dài, một hệ thống chính sách không chỉ cần sự cởi mở mà còn cần độ tương thích cao với các thông lệ quốc tế. Điều này giúp các nhà đầu tư nước ngoài cảm thấy yên tâm hơn khi thiết lập các hoạt động tài chính tại đây, tương tự như tại các trung tâm lớn khác trên thế giới.

Hai là, về động lực từ thị trường vốn. Những chuyển biến tích cực trong lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian qua được xem là một tín hiệu rất đáng khích lệ. Đây chính là tiền đề quan trọng để nâng cao tính chuyên nghiệp, giúp dòng vốn đầu tư gián tiếp (FPI) tiếp cận dễ dàng hơn với hệ sinh thái tài chính đầy tiềm năng của thành phố.

Ba là, về niềm tin và tính minh bạch. Đây là giá trị vô hình nhưng lại quyết định giá trị hữu hình của Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM. Chúng ta cần định vị TPHCM là điểm đến có lợi nhuận bền vững và rủi ro chính sách thấp nhất.

Báo Tiền Phong với vai trò là một cơ quan báo chí uy tín, luôn đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, cam kết sẽ tổng hợp các ý kiến và kiến nghị thực tiễn từ hội thảo để chuyển tới các cơ quan quản lý và hoạch định chính sách. Đây là nguồn tham khảo quan trọng, góp phần hoàn thiện khung vận hành và tạo điều kiện cho Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM phát triển ổn định. Thành công của mô hình này không chỉ có ý nghĩa riêng với thành phố, mà còn tạo tiền đề thực tiễn để Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, triển khai các trung tâm tài chính tại những địa phương trọng điểm khác. Xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế là một lộ trình dài với nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.

Ông Quách Ngọc Tuấn - Phó Giám đốc Sở Tài Chính TPHCM:

Trong bối cảnh những ngày làm việc cuối năm đang diễn ra hết sức khẩn trương, với nhiều nhiệm vụ quan trọng cần tập trung triển khai, đặc biệt là vào thời điểm TPHCM và cả nước đang chuẩn bị đón sự kiện công bố thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam, ra mắt Hội đồng điều hành Trung tâm Tài chính quốc tế và cơ quan điều hành Trung tâm Tài chính tại TPHCM và Đà Nẵng vào ngày 21/12, tôi rất vinh dự được tham dự Hội thảo Thu hút vốn đầu tư để TPHCM xây dựng thành công Trung tâm Tài chính quốc tế do Báo Tiền Phong tổ chức.

Việc hội thảo được tổ chức vào thời điểm này đã cho thấy tính thời sự, ý nghĩa thiết thực của chương trình, đồng thời thể hiện sự quan tâm sâu sắc và đồng hành của các bên đối với một định hướng phát triển mang tầm chiến lược, có ý nghĩa quốc gia và quốc tế của TPHCM.

TPHCM là trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại lớn nhất của cả nước, là đầu mối giao thương quan trọng của khu vực phía Nam và có vai trò kết nối ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển dịch chuỗi giá trị và vốn quốc tế diễn ra mạnh mẽ, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM không chỉ là yêu cầu khách quan của quá trình phát triển, mà còn là khát vọng, là bước đi chiến lược nhằm nâng tầm vị thế của Việt Nam nói chung và của TPHCM nói riêng trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Hội thảo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là diễn đàn để các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia hàng đầu, các định chế tài chính và cộng đồng doanh nghiệp cùng trao đổi, thảo luận, hiến kế những giải pháp thiết thực nhằm thu hút hiệu quả các nguồn vốn trong nước và quốc tế, đồng thời làm rõ các điều kiện nền tảng về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực, công nghệ và môi trường đầu tư - kinh doanh để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế hiện đại, minh bạch và có sức cạnh tranh cao.

Thành phố luôn nhận thức sâu sắc rằng, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần có sự đồng hành, hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước và khu vực tư nhân, giữa chính quyền địa phương với các Bộ, ngành Trung ương. Đặc biệt là sự tin tưởng, gắn bó lâu dài của cộng đồng các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính và đối tác quốc tế.

Thành phố cam kết tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện khung pháp lý theo hướng thông thoáng, ổn định và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, phát triển đồng bộ hạ tầng tài chính - đô thị - số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo đảm môi trường đầu tư an toàn, minh bạch, hiệu quả và bền vững.

Chúng tôi tin tưởng rằng với tầm nhìn chiến lược, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự hỗ trợ của các bộ, ngành Trung ương, sự quyết tâm của Thành phố cùng với trí tuệ, kinh nghiệm và sự chung tay của các chuyên gia, nhà đầu tư trong và ngoài nước, TPHCM sẽ từng bước xây dựng thành công trung tâm tài chính quốc tế, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững của đất nước.

- Ông Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu:

Trong kỷ nguyên số, dù công nghệ và mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, lĩnh vực tài chính - tiền tệ vẫn đòi hỏi sự tương tác trực tiếp giữa con người với con người. Trung tâm tài chính (TTTC) như một “siêu thị tài chính” - nơi tập trung các ngân hàng, quỹ đầu tư, tổ chức tài chính và cả các cơ quan quản lý nhà nước, tạo ra không gian gặp gỡ, giao dịch và ra quyết định trực tiếp.

Việc Việt Nam định hướng xây dựng TTTC tại TPHCM và Đà Nẵng, không chỉ là dự án kinh tế đơn thuần mà còn là dấu mốc quan trọng, mang ý nghĩa lịch sử đối với sự phát triển của nền kinh tế và hệ thống tài chính quốc gia.

Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế quan trọng. Đó là vị trí địa lý nằm trên trục giao thông hàng hải và hàng không chiến lược của thế giới, khu vực châu Á - Thái Bình Dương, quy mô GDP đạt khoảng 500 tỷ USD, xếp thứ 33 toàn cầu, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 14 quốc gia, trong đó có ba cường quốc là Mỹ, Trung Quốc và Nga. Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ trong hơn 30 năm qua.

Tuy nhiên, có nhiều khó khăn và thách thức. GDP bình quân đầu người của Việt Nam còn thấp, xếp khoảng hạng 120 thế giới. Sự hiện diện quốc tế của các ngân hàng Việt Nam còn hạn chế, chưa có mặt tại các trung tâm tài chính lớn như New York, London, Paris hay Tokyo mà chủ yếu mới hiện diện tại Lào, Campuchia, Myanmar…

Việt Nam cần định vị chiến lược TTTC theo từng bước, phù hợp với năng lực và bối cảnh thực tế. Trước mắt, mục tiêu ngắn hạn là phục vụ thị trường Đông Nam Á, sau đó từng bước vươn ra toàn cầu.

Việt Nam nên ưu tiên phát triển các lĩnh vực có tiềm năng như thị trường vốn, tài chính xanh, ESG, fintech, quản lý tài sản và quỹ đầu tư. Lộ trình được chia thành ba giai đoạn rõ ràng: Giai đoạn 2026-2030 đặt nền móng, giai đoạn 2031-2035 tăng tốc phát triển và giai đoạn 2036-2045 hướng tới khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Để TTTC vận hành hiệu quả, về hạ tầng, cần xây dựng hệ thống cao ốc hạng A+ thông minh, đồng bộ với hạ tầng số hiện đại. Tỷ lệ lấp đầy của trung tâm phải đạt tối thiểu 70-75% để tạo “sinh khí” cho hoạt động tài chính. Song song đó, cần thu hút sự hiện diện của các định chế tài chính lớn như JP Morgan, cùng các hãng luật và kiểm toán quốc tế.

Các chỉ tiêu kinh tế cũng được đặt ra rõ ràng, như phấn đấu vốn hóa thị trường đạt 100% GDP, tỷ trọng giao dịch của khối ngoại đạt 25-30% và thu hút khoảng 30.000-50.000 lao động làm việc tại TTTC.

Việt Nam đang từng bước nâng hạng tín nhiệm quốc gia. Đây được xem là điều kiện tiên quyết để thu hút mạnh mẽ dòng vốn quốc tế và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam trong dài hạn...

Để Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM thành công, yếu tố minh bạch và uy tín phải được đặt lên hàng đầu. Nếu không đạt được sự minh bạch cao nhất, trung tâm sẽ khó lòng vận hành hiệu quả và thu hút được dòng vốn quốc tế bền vững.

- Ông Phùng Anh Tuấn - Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam:

Để thực hiện được những mục tiêu chiến lược đã đặt ra, chúng tôi nhận thấy một điểm tựa cực kỳ quan trọng, đó chính là lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Chính trị trong việc đưa ra những chủ trương mang tính bước ngoặt. Cách tiếp cận quan trọng nhất hiện nay chính là đổi mới cơ chế. Bởi lẽ, các chủ trương từ Trung ương và cơ quan đầu não của TPHCM đang tập trung vào việc giải quyết câu hỏi: Làm thế nào để vận hành một trung tâm tài chính đúng tầm quốc tế?

Trong đề án xây dựng trung tâm tài chính, chúng ta đã có những quy định về việc áp dụng thông lệ quốc tế, sử dụng các khung pháp lý và thiết lập một hệ thống tòa án chuyên biệt. Thậm chí, chúng ta đã tính đến việc thuê các thẩm phán nước ngoài để xét xử và giải quyết các tranh chấp phát sinh trong các hoạt động tài chính phức tạp.

Tuy nhiên, ở đây có một điểm mà tôi thấy vẫn còn tương đối vướng mắc về mặt kỹ thuật, nhưng có thể dẫn đến hệ lụy lớn sau này. Đó là quy định: Áp dụng pháp luật nước ngoài nhưng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Nếu chúng ta đưa vào áp dụng mà không làm rõ, nhà đầu tư sẽ không thể dự đoán được rủi ro pháp lý của mình.

Cuối cùng, nếu muốn giới thiệu một hệ thống pháp luật mới tại trung tâm tài chính, chúng ta cần một sự thay đổi về hệ quy chiếu. Chúng ta phải nhìn nhận thẳng thắn rằng Việt Nam là người đi sau trong cuộc chơi xây dựng trung tâm tài chính toàn cầu. Để thành công, chúng ta cần phải phù hợp với các hệ thống tài chính hiện đại tại London, New York, Hong Kong hay Tokyo.

Việt Nam không phải là một "tay chơi" đủ lớn để đặt ra những quy luật riêng biệt mang tính áp đặt, cục bộ rồi bắt các nhà đầu tư quốc tế phải tuân thủ, trong khi chính chúng ta đang cần nguồn vốn và sự thừa nhận từ họ.

Ông Huỳnh Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Chứng khoán Ngân hàng Số Vikki (VikkiBankS):

Chúng ta đều biết, trong chiến lược xây dựng TPHCM trở thành trung tâm tài chính quốc tế, thị trường chứng khoán không chỉ là một cấu phần quan trọng mà là trụ cột lõi.

Mục tiêu của chúng ta là xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Đây không chỉ là câu chuyện xếp hạng, mà là việc định vị lại thị trường vốn Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu. Không có một trung tâm tài chính nào trên thế giới phát triển mà thiếu đi một thị trường chứng khoán đủ lớn và đủ chuẩn mực.

Khi thị trường chứng khoán được nâng hạng, các tiêu chí về minh bạch thông tin, quản trị, quy mô đều được ghi nhận bởi các tổ chức xếp hạng như FTSE Russell. Hiện nay, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam khoảng 390 tỷ USD, tương đương khoảng 82% GDP. Riêng sàn HoSE chiếm khoảng 310 tỷ USD.

Điểm rất đáng chú ý là thanh khoản thị trường năm nay có nhiều phiên giao dịch đạt gần 3 tỷ USD, tương đương khoảng 74.000 tỷ đồng. Điều này cho thấy nội lực của thị trường chứng khoán, của nhà đầu tư trong nước và của các công ty chứng khoán đã đạt quy mô rất lớn. Chỉ riêng ba công ty chứng khoán chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) gần đây đã huy động hơn 30.000 tỷ đồng và dự kiến trong tháng 1/2026 sẽ có thêm hai công ty huy động khoảng 20.000 tỷ đồng. Quy mô vốn của các công ty chứng khoán hiện nay đã tiệm cận hoặc vượt vốn của nhiều ngân hàng thương mại.

Dư nợ toàn thị trường hiện khoảng 400.000 tỷ đồng, cho thấy mức độ tham gia rất lớn của nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư trong nước. Theo chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, mục tiêu là 11 triệu tài khoản và đến thời điểm này chúng ta đã đạt được con số đó, vượt kế hoạch.

Một nghịch lý là dù hội đủ nhiều điều kiện để được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi và các tiêu chí kỹ thuật đã cơ bản hoàn tất, nhưng từ năm 2024 đến nay, nhà đầu tư nước ngoài vẫn bán ròng rất mạnh. Riêng năm 2024, giá trị bán ròng lên tới khoảng 94.000 tỷ đồng. Lũy kế đến cuối tháng 11 vừa qua, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng gần 5 tỷ USD.

Tuy nhiên, điều rất đáng chú ý là toàn bộ lượng bán ròng này đã được nhà đầu tư trong nước hấp thụ hoàn toàn mà không làm thị trường suy giảm. Thậm chí, chỉ số còn vượt đỉnh cũ. Điều này cho thấy nội lực thị trường chứng khoán Việt Nam là một lực đỡ rất quan trọng.

Trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao đến năm 2030, nhu cầu vốn cho nền kinh tế là rất lớn, ước tính mỗi năm cần khoảng 280 tỷ USD đầu tư, tập trung vào hạ tầng, chuyển đổi số, năng lượng. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, và nghị quyết này đã tác động rất mạnh đến thị trường. Nhiều doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn có mức tăng giá cổ phiếu lên tới gần 200%, lợi nhuận tăng trưởng mạnh, cho thấy định hướng chính sách là phù hợp với diễn biến thị trường.

Việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế trong bối cảnh thị trường chứng khoán được nâng hạng sẽ tạo tiền đề để dòng vốn ngoại quay trở lại. Thực tế hiện nay, số lượng doanh nghiệp niêm yết mới còn hạn chế do áp lực tuân thủ cao. Do đó, tôi cho rằng cần có chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp quy mô lớn đang ở UPCoM hoặc HNX chuyển sang niêm yết trên HoSE, qua đó tăng quy mô vốn hóa và sức hấp dẫn của thị trường.

TPHCM có lợi thế rất lớn khi sàn HoSE chiếm khoảng 64% tổng vốn hóa toàn thị trường. Khi trung tâm tài chính quốc tế hình thành, các định chế tài chính, quỹ đầu tư sẽ cần một hệ sinh thái để triển khai vốn và thị trường chứng khoán chính là một trụ cột quan trọng.

Về dòng vốn ngoại, khi thị trường được nâng hạng, các quỹ ETF thụ động sẽ tự động giải ngân. Ước tính ban đầu có thể khoảng một tỷ USD, và đến năm 2030, tổng dòng vốn từ các quỹ có thể đạt 10-20 tỷ USD. Khi lên thị trường mới nổi, dòng vốn sẽ có chất lượng cao hơn, quy mô lớn và ổn định hơn.

Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra nhiều thách thức về hạ tầng thị trường, mô hình thanh toán, khả năng cho phép giao dịch T+0, bán khống, cũng như việc cho phép các công ty chứng khoán quốc tế tham gia sâu hơn. Bên cạnh đó, các rào cản về thủ tục, đặc biệt là thủ tục thuế và chuyển tiền ra nước ngoài sau khi thoái vốn, hiện vẫn là điểm nghẽn lớn đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Nhà đầu tư nước ngoài không đòi hỏi ưu đãi đặc biệt, nhưng họ cần một cơ chế đơn giản, minh bạch để có thể vào và ra thị trường thuận lợi. Việc mở tài khoản cho nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ, hiện vẫn còn khá phức tạp và cần được cải thiện.

- Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong?

Các hoạt động kinh tế trong nước đang hết sức sôi động. Chỉ trong một ngày 19/12, cả nước ghi nhận 234 dự án đầu tư mới, trong đó nhiều dự án có tổng vốn lên tới hàng chục tỷ USD, chủ yếu đến từ các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong nước. Điều này cho thấy nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế - xã hội là rất lớn. Trong bối cảnh đó, ngày 21/12, TPHCM và TP Đà Nẵng là hai trung tâm tài chính quốc tế đi vào vận hành.

Tôi cũng áp lực khi trao đổi về những vấn đề mang tính chiều sâu của lĩnh vực tài chính - lĩnh vực được đánh giá là khó và đòi hỏi trình độ cao nhất trong kinh doanh. Qua buổi thảo luận, tôi mong rằng các vấn đề thực tiễn về cơ chế tài chính được làm sáng tỏ, giúp công chúng hình dung rõ hơn về mô hình trung tâm tài chính quốc tế.

Câu hỏi đầu tiên tôi muốn đặt ra cho ông Bùi Hòa An - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM. Anh có thể chia sẻ trung tâm tài chính quốc tế sẽ được hình dung như thế nào, quy mô ra sao, cấu trúc gồm những gì, yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật và không gian đô thị như thế nào?

- Ông Bùi Hòa An - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM:

Sở Xây dựng chúng tôi được Chính phủ và Thành phố giao nhiệm vụ xây dựng cơ sở hạ tầng cho trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM.

Trung tâm Tài chính quốc tế được xác định có diện tích khoảng 998 ha, thuộc địa bàn phường Sài Gòn, phường Bến Thành và phường An Khánh (khu vực phía bên kia sông Sài Gòn, thuộc Thủ Thiêm). Khu vực này có thể hình dung như một “vòng tròn” bao trọn sông Sài Gòn. Vị trí địa lý và quy hoạch này mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi các doanh nghiệp, tổ chức tài chính, các tòa nhà và định chế tài chính hoạt động trong phạm vi địa lý nói trên sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi của Chính phủ.

Các đơn vị hoạt động trong trung tâm tài chính quốc tế sẽ được ưu đãi về thuế, điện, nước và các yếu tố liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh hằng ngày. Trên toàn bộ khu vực này, hạ tầng viễn thông sẽ được bố trí đồng bộ, với hệ thống Internet băng thông rộng, hoạt động liên tục, phủ sóng đầy đủ 3G, 5G để bảo đảm điều kiện vận hành thông suốt cho các hoạt động tài chính - dịch vụ.

Về hạ tầng kỹ thuật, ngành điện và ngành nước đều có sự ưu tiên riêng cho khu vực Trung tâm Tài chính quốc tế. Việc vận hành các trung tâm tài chính đòi hỏi hệ thống máy móc công nghệ cao, tiêu thụ điện năng rất lớn, đồng thời cần lượng nước đáng kể để phục vụ công tác làm mát. Do đó, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật tại khu vực này đã được tính toán phù hợp với đặc thù vận hành của một trung tâm tài chính quy mô lớn.

Liên quan đến bộ phận điều phối của trung tâm tài chính quốc tế, dự kiến sẽ đặt tại tòa nhà số 8 Nguyễn Huệ. Tuy nhiên, hiện nay tòa nhà này đang được sửa chữa, cải tạo để đáp ứng các quy chuẩn của một trụ sở điều hành trung tâm tài chính quốc tế nên cần thêm thời gian hoàn thiện.

Trong giai đoạn tạm thời, bộ phận điều phối sẽ được đặt tại tầng 6, số 123 Trương Định, là Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo của TPHCM. Theo kế hoạch, bộ phận điều phối Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ bắt đầu chính thức vận hành từ ngày mai.

Trong phạm vi địa giới của Trung tâm Tài chính quốc tế TPHCM hiện có khoảng 1.000 tòa nhà. Trong số này, tòa nhà Bitexco được xác định là công trình cao nhất nằm trong khu vực trung tâm. Các tòa nhà còn lại, theo đánh giá hiện nay, có điều kiện hạ tầng tương đối ổn định và đủ khả năng đưa vào khai thác, sử dụng phục vụ hoạt động của trung tâm tài chính.

- Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong:

Liên quan đến câu hỏi việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam và các công tác chuẩn bị cho việc vận hành trung tâm tài chính trong thời gian tới ra sao?

- Ông Quách Ngọc Tuấn - Phó Giám đốc Sở Tài Chính TPHCM:

Lộ trình hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM được chia làm 3 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 và 2 sẽ tận dụng hạ tầng sẵn có tại vùng lõi trung tâm hiện hữu, cụ thể là tòa nhà tại địa chỉ 123 Trương Định và số 8 Nguyễn Huệ làm trụ sở cho cơ quan điều hành Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Bước sang giai đoạn 3, TPHCM sẽ tập trung nguồn lực để kiến tạo một trung tâm tài chính quy mô lớn, hiện đại tại khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Để chuẩn bị nguồn nhân lực phục vụ trung tâm tài chính quốc tế, ngay từ rất sớm, thành phố đã cử cán bộ, công chức tham gia học tập tại các Trung tâm tài chính lớn, tại các viện, trường trong nước để có kinh nghiệm thực tế đảm nhiệm các vị trí then chốt trong Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM.

Thành phố kỳ vọng trung tâm tài chính quốc tế góp phần nâng cao vị thế của thành phố với vai trò là trung tâm kinh tế - tài chính lớn của Việt Nam, là cửa ngõ kết nối hiệu quả các dòng vốn, dịch vụ tài chính và tri thức quốc tế, qua đó tăng cường năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững. Thông qua trung tâm tài chính quốc tế, thành phố mong muốn thu hút mạnh mẽ các định chế tài chính, quỹ đầu tư, doanh nghiệp và công nghệ tài chính hàng đầu, đồng thời hình thành hệ sinh thái dịch vụ tài chính hiện đại, minh bạch, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế trong nước và khu vực.

Thành phố cũng kỳ vọng đây là không gian tạo đột phá về thể chế, cơ chế chính sách và môi trường đầu tư - kinh doanh, là nơi hội tụ và phát triển nguồn nhân lực tài chính - công nghệ chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và lan tỏa động lực phát triển ra toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Trung tâm tài chính quốc tế tạo lập môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và có tính dự báo cao, bảo đảm quyền sở hữu tài sản, quyền chuyển vốn, lợi nhuận hợp pháp của nhà đầu tư, đồng thời phát triển đa dạng các thị trường và sản phẩm tài chính, góp phần thu hút hiệu quả các dòng vốn trung và dài hạn, vốn đầu tư gián tiếp và vốn tài chính xanh.

Bên cạnh đó, Nhà nước sẽ áp dụng các chính sách ưu đãi vượt trội về thuế, phí, đất đai và hạ tầng, triển khai cơ chế thủ tục hành chính một cửa, nhanh gọn, tạo điều kiện thuận lợi cho các định chế tài chính, nhà đầu tư và chuyên gia trong và ngoài nước tham gia hoạt động tại trung tâm tài chính quốc tế.

Đặc biệt, trung tâm tài chính quốc tế sẽ là không gian thử nghiệm các mô hình, sản phẩm tài chính mới theo cơ chế kiểm soát rủi ro phù hợp, qua đó khuyến khích đổi mới sáng tạo, nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn lực và năng lực cạnh tranh của thị trường tài chính Việt Nam.

Với tinh thần hợp tác, đồng hành và cùng phát triển, thành phố cam kết tạo lập điều kiện thuận lợi nhất để các nhà đầu tư yên tâm đầu tư lâu dài, hiệu quả tại Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam.

- Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong: Nếu được đề xuất cho lãnh đạo Chính phủ và lãnh đạo TPHCM 3 việc cần làm ngay để thu hút vốn nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM thì chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đề xuất điều gì?

- Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu:

Nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam, điều họ quan tâm nhất là quyền lợi của họ có được bảo vệ hay không. Chính chuyện đó ảnh hưởng rất lớn đến niềm tin của nhà đầu tư, không chỉ nhà đầu tư nước ngoài mà cả nhà đầu tư trong nước, khi chúng ta nói đến việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế.

Hệ thống tòa án của chúng ta chưa có tòa án chuyên đề, tòa án chuyên biệt. Chúng ta có trung tâm trọng tài, nhưng tôi cho rằng chưa đủ ổn và trên thực tế vẫn phải dựa rất nhiều vào tòa án. Trọng tài cần phải được trao điều kiện để hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn.

Tôi nghĩ toàn bộ hệ thống tòa án của Việt Nam cần phải được cải thiện. Ở Mỹ có cái gọi là Small Claims Court - tức là tòa án giải quyết các tranh chấp nhỏ, giá trị chưa đến 10.000 USD. Ở đó người dân tự biện hộ cho mình, không cần luật sư, có những vụ chỉ mất khoảng 5-10 phút là xong.

Ngay cả những vấn đề về giao thông cũng được đưa ra tòa này xử, người vi phạm đóng tiền phạt trực tiếp cho tòa án chứ không phải cho cơ quan quản lý. Những mô hình như vậy giúp giải quyết tranh chấp rất nhanh.

Tóm lại, muốn tăng cường niềm tin cho nhà đầu tư thì Việt Nam phải giải quyết triệt để vấn đề giải quyết tranh chấp, phải chuyên môn hóa và tăng tốc độ của hệ thống tư pháp.

- Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong:

Chúng tôi đã xem rất kỹ bài trình bày của ông Huỳnh Anh Tuấn - Tổng Giám đốc VikkiBankS. Có mấy thông tin rất đáng chú ý và rất đúng với chủ đề hội thảo hôm nay. Thứ nhất là quy mô vốn đầu tư toàn xã hội hiện nay khoảng 40% GDP, tương đương khoảng 250 tỷ USD mỗi năm. Trong 5 năm tới, nhu cầu vốn có thể lên tới khoảng 1.400 tỷ USD, tức gần gấp 2,5 lần hiện nay.

Thông tin thứ hai rất đáng quan tâm là năm 2025 thị trường chứng khoán đã lên những mức đỉnh mới, nhưng đồng thời nhà đầu tư nước ngoài vẫn bán ròng rất mạnh. Năm 2024 bán ròng khoảng 94.000 tỷ đồng, năm 2025 khoảng 105.000 tỷ đồng, tức xấp xỉ 4 tỷ USD. Tuy nhiên, toàn bộ lượng vốn này đã được nhà đầu tư trong nước hấp thụ. Điều đó cho thấy áp lực và năng lực của dòng vốn trong nước là rất lớn.

Với nhu cầu vốn lớn như vậy trong những năm tới, việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế theo ông có sức hấp dẫn và sự khác biệt như thế nào để có thể đáp ứng được nguồn lực vốn cho phát triển kinh tế?

- Ông Huỳnh Anh Tuấn - Tổng Giám đốc VikkiBankS:

Điều đầu tiên chúng ta phải xác định là trung tâm tài chính quốc tế được đặt ở đâu? Quy mô khoảng hơn 900 ha và vị trí đặt trung tâm là yếu tố cực kỳ quan trọng, tạo ra rất nhiều điều kiện thuận lợi.

Điều thứ hai là hệ thống cơ chế, chính sách ưu đãi. Những ưu đãi này đã được nêu khá rõ. Tôi thậm chí kiến nghị rằng trong tương lai, các công ty tham gia trung tâm tài chính và đầu tư vào doanh nghiệp trong nước cần có thêm chính sách ưu đãi, để khuyến khích các doanh nghiệp đó niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đây là một trong những đòn bẩy quan trọng.

Việc nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh trong hai năm qua xuất phát từ một số yếu tố. Thứ nhất là áp lực mất giá của đồng Việt Nam, thứ hai là Mỹ duy trì mức lợi suất cao, hút dòng vốn toàn cầu quay về thị trường Mỹ. Tuy nhiên, gần đây Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã bắt đầu giảm lãi suất. Khi cung tiền được bơm ra, tôi cho rằng dòng vốn FII sẽ quay trở lại, đặc biệt trong năm tới.

Khi thị trường chứng khoán được nâng hạng, các quỹ đầu tư thụ động sẽ tự động điều chỉnh tỷ trọng. Thực tế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tiếp cận nhiều quỹ đầu tư quy mô hàng chục tỷ USD và một số quỹ đã mở tài khoản tại Việt Nam. Điều này cho thấy tiềm năng rất lớn của thị trường Việt Nam trong cấu trúc phát triển trung tâm tài chính quốc tế.

Khi trung tâm tài chính quốc tế hình thành và thu hút được vốn, câu hỏi đặt ra là dòng vốn đó sẽ được tiêu thụ ở đâu nhanh nhất. Rõ ràng, thị trường chứng khoán là nơi hấp thụ vốn nhanh nhất. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp lớn hoàn toàn có thể huy động vài tỷ USD trên thị trường vốn. Nếu có trung tâm tài chính quốc tế, họ sẽ không phải đi huy động vốn ở nơi khác.

Năng lực hấp thụ vốn của doanh nghiệp trong nước hiện nay là rất lớn. Chỉ riêng các dự án hạ tầng, đường sắt, năng lượng trong vài năm tới đã cần tới hàng chục tỷ USD. Nhiệm vụ của chúng ta là làm sao phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế để thu hút được dòng vốn đó, đưa vốn vào đúng chỗ, đúng thời điểm. Đây là yêu cầu rất quyết liệt đặt ra cho trung tâm tài chính quốc tế.

- Nhà báo Đỗ Hồng Cường - Thời báo Ngân hàng:

Mô hình vận hành của các ngân hàng hoạt động trong trung tâm tài chính quốc tế sẽ được tổ chức như thế nào và có gì khác biệt so với ngân hàng thương mại hoạt động bên ngoài trung tâm? Đề nghị làm rõ các điều kiện, tiêu chí để ngân hàng được tham gia hoạt động trong trung tâm tài chính, cũng như khả năng kết nối, liên thông với các trung tâm tài chính lớn trên thế giới. Bên cạnh đó, trong bối cảnh mô hình ngân hàng số tại Việt Nam đang phát triển mạnh (điển hình như Vikki Bank), mong các diễn giả làm rõ hơn định hướng và mô hình cụ thể đối với ngân hàng số khi tham gia hoạt động trong trung tâm tài chính quốc tế.

- Ông Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu:

Các ngân hàng hoạt động tại trung tâm tài chính phải trở thành "one-stop shopping" hoặc một "siêu thị tài chính". Những đơn vị này cần hội đủ kỹ năng để giao tiếp với cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, cung cấp đầy đủ dịch vụ từ bán lẻ đến bán buôn, đặc biệt là am hiểu sâu về thương mại quốc tế, L/C và các định chế tài chính toàn cầu.

Nhân sự đại diện tại đây phải là những chuyên gia hàng đầu của ngân hàng. Thái độ chuyên nghiệp, cần sự nghiêm trang và nhiệt tình như tiêu chuẩn tại các trung tâm tài chính lớn như New York, thay vì thái độ không rõ ràng khi giao tiếp với chuyên gia nước ngoài.

- Ông Trần Xuân Huy - Tổng Giám đốc Ngân hàng TNHH MTV Số Vikki (Vikki Digital Bank):

Chuyển đổi số sẽ là nền tảng cốt lõi trong mô hình hoạt động của ngân hàng tại Trung tâm tài chính quốc tế. Nhiều giao dịch trước đây buộc khách hàng phải đến quầy, như chuyển tiền quốc tế hay mua bán ngoại tệ, nay hoàn toàn có thể thực hiện trực tuyến, không tiếp xúc, bảo đảm tốc độ, minh bạch và chuẩn mực quốc tế.

Dựa trên kinh nghiệm làm việc với các định chế tài chính lớn như Dragon Capital, trung tâm tài chính quốc tế (thuộc World Bank) hay ANZ cho thấy, việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các ngân hàng nâng cao năng lực gọi vốn, mở rộng kênh huy động và củng cố nội lực tài chính.

Khi trung tâm tài chính đi vào vận hành, hệ thống ngân hàng sẽ giữ vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực trọng yếu, gồm thanh toán quốc tế thông qua mạng lưới ngân hàng đại lý, phát triển ngân hàng đầu tư đối với các ngân hàng có công ty chứng khoán thành viên; đồng thời trở thành cầu nối thu hút dòng vốn nước ngoài cho cả ngân hàng và doanh nghiệp khách hàng, từ các tập đoàn lớn đến khối doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), thông qua các quỹ đầu tư với quy mô đa dạng.

Có thể hình dung trung tâm tài chính quốc tế như một “trạm trung chuyển” lớn của dòng vốn, nơi các ngân hàng đóng vai trò là những “bộ biến áp” hiện đại, không chỉ giúp dòng tiền lưu thông hiệu quả mà còn góp phần nâng cấp chất lượng nguồn lực tài chính, tạo động lực lan tỏa cho toàn bộ nền kinh tế.

- Em Nguyễn Văn Đại, sinh viên năm 2, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM:

Nhân lực cho trung tâm tài chính quốc tế sẽ được lấy từ nguồn nào? Từ nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước, Việt kiều hay những người được đào tạo ở nước ngoài? Vấn đề an ninh dữ liệu, an ninh mạng có được đảm bảo hay không? Nếu xảy ra rủi ro, chẳng hạn rủi ro hệ thống, rủi ro vỡ nợ hoặc rủi ro khiến nhà đầu tư mất niềm tin thì sẽ xử lý như thế nào?

- Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu:

Trước hết, tất cả cán bộ làm việc trong trung tâm tài chính quốc tế, phong cách và tư cách của họ là cực kỳ quan trọng. Không chỉ là vấn đề ngoại ngữ, đương nhiên phải thông thạo, mà cách giao tiếp cũng rất quan trọng.

Chúng ta có những thói quen giao tiếp mang tính văn hóa riêng. Ví dụ, trong các hội thảo quốc tế, việc nhiều người nghe điện thoại, nói chuyện riêng là điều tối kỵ. Ở các hội thảo quốc tế, mọi người phải tập trung tuyệt đối.

Về chuyên môn, yêu cầu hàng đầu là sự minh bạch và chính xác. Người Việt mình có ưu điểm là linh hoạt, sẵn sàng hỗ trợ. Trong trung tâm tài chính quốc tế, mọi thứ phải chính xác tuyệt đối. Vì vậy, tôi đề nghị ban quản lý trung tâm tài chính phải tổ chức các chương trình đào tạo rất chuyên nghiệp: Đào tạo về tư cách, về ngoại ngữ, về tác phong làm việc, về chuyên môn nghiệp vụ, về các quy định pháp lý liên quan đến vận hành trung tâm tài chính, cũng như các quy định và thông lệ quốc tế.

Một vấn đề rất quan trọng nữa là Việt Nam cần áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS). Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng IFRS, nhưng Việt Nam vẫn chưa triển khai đầy đủ. Nếu không áp dụng IFRS thì rất khó để hội nhập sâu vào hệ thống tài chính quốc tế.

Tóm lại, ngoài ngoại ngữ và phong cách làm việc, công tác đào tạo phải rất chuyên biệt. Nếu không, chúng ta có thể có một trung tâm tài chính quốc tế về hình thức, nhưng 60-70% cách làm việc vẫn theo thói quen cũ. Do đó, đào tạo là yếu tố then chốt, không chỉ đối với đội ngũ cán bộ mà cả các giám đốc, lãnh đạo làm việc tại trung tâm tài chính quốc tế trong tương lai.

- Em Diệu Hiền - sinh viên năm 3, trường Đại học Ngân hàng TPHCM:

Trong các trường hợp xảy ra tranh chấp thì được giải quyết như thế nào?

- Ông Phùng Anh Tuấn - Tổng Thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam:

Khi xảy ra tranh chấp, cần xác định rõ ai vi phạm gì và xảy ra ở đâu. Giữa thành viên trong trung tâm tài chính quốc tế với doanh nghiệp nước ngoài hay giữa trung tâm tài chính này với trung tâm tài chính khác.

Việc giải quyết tranh chấp có thể áp dụng luật của nước bất kỳ trên thế giới, bao gồm luật pháp ở Việt Nam. Giải quyết một vụ tranh chấp có thể đưa ra tòa án, hoặc trọng tài để hòa giải.

Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong:

Cảm ơn tới các vị khách mời, chuyên gia, đại biểu, khách mời tham dự hội thảo.

Tôi đánh giá cao các ý kiến tâm huyết, thẳng thắn và giàu tính thực tiễn. Đây là cơ sở quan trọng để Báo Tiền Phong tiếp tục lan tỏa thông tin đa chiều, đóng góp thiết thực cho cộng đồng và xã hội.