Mời đấu giá 8 mỏ khoáng sản ở Quảng Trị có dấu hiệu trái luật?

Tỉnh Quảng Trị đưa 8 mỏ khoáng sản ra mời đấu giá thông qua Công ty Đấu giá hợp danh Vạn Thành An. Tuy nhiên, Hồ sơ mời đấu giá quy định tổ chức, cá nhân trúng đấu giá phải tự thoả thuận giải phóng mặt bằng, trong lúc Luật Đất đai quy định mỏ khoáng sản thuộc đối tượng Nhà nước thu hồi đất.

Ngày 23/6/2025, Công ty Đấu giá hợp danh Vạn Thành An (địa chỉ tại số 3 Lý Văn Phức, phường Tân Định, TPHCM) phát hành Hồ sơ mời tham gia đấu giá Quyền khai thác khoáng sản đối với 8 khu vực mỏ trên địa bàn tỉnh Quảng Bình (cũ) này là Quảng Trị đợt 1 năm 2025.

Luật Đất đai 2024 quy định Nhà nước thu hồi đất để giao cho tổ chức, cá nhân khai thác mỏ.

Trong đó, có 2 mỏ đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường, trữ lượng hơn 13 triệu m3; 1 mỏ cát làm vật liệu xây dựng thông thường, trữ lượng gần 312.000m3; 5 mỏ đất san lấp, trữ lượng hơn 1,1 triệu m3. Giá khởi điểm cho quyền cấp quyền khai thác khoáng sản cả 8 mỏ là hơn 16 tỷ đồng.

Việc tỉnh Quảng Trị đưa 8 mỏ khoáng sản ra đấu giá được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp không tham gia, vì trong hồ sơ mời thầu có một quy định trái với Luật Đất đai 2024, điều này dẫn đến hệ luỵ là rất khó để đưa mỏ khoáng sản vào khai thác sau khi trúng đấu giá.

Theo đó, tại mục 3.2 mục 3 của Hồ sơ mời đấu giá quy định: Hiện trạng khu đất: Khu vực khoáng sản chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng.

Sau khi trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản và được UBND tỉnh cấp phép hoạt động khoáng sản, tổ chức, cá nhân trúng đấu giá có trách nhiệm thực hiện thủ tục bồi thường giải phóng mặt bằng và hoàn thiện hồ sơ thuê đất theo quy định của pháp luật hiện hành.

Nếu Nhà nước không đứng ra thu hồi đất, doanh nghiệp rất khó đạt thoả thuận với chủ đất để tổ chức khai thác mỏ.

Theo Công ty TNHH số 1 Trường Thành (một doanh nghiệp mong muốn tham gia đấu giá), việc Hồ sơ mời đấu giá quy định tổ chức, cá nhân trúng đấu giá phải đứng ra thoả thuận, giải phóng mặt bằng là bất khả thi. Vì chủ đất biết doanh nghiệp nào đó đã trúng đấu giá, họ sẽ đòi giá đền bù đất trên trời, dẫn đến không thể thoả thuận.

“Nay Luật Đất đai năm 2024 đã nhận thấy điều này và quy định Nhà nước đứng ra thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng để giao cho doanh nghiệp trúng đấu giá mỏ khoáng sản, tại sao Hồ sơ mời đấu giá lại làm ngược lại? Ở trên địa bàn đã có rất nhiều bài học nhãn tiền về điều này, có mỏ trúng đấu giá cả chục năm nay nhưng không thể giải phóng mặt bằng, gây lãng phí tài nguyên và thiệt hại cho doanh nghiệp” – lãnh đạo Công ty Trường Thành nói.

Lãnh đạo Công ty Trường Thành cho biết thêm, họ đã có văn bản đề nghị Công ty Đấu giá hợp danh Vạn Thành An làm rõ những vấn đề liên quan như: “Nếu tổ chức, cá nhân trúng đấu giá không giải phóng được mặt bằng thì xử lý như thế nào? Có hủy kết quả đấu giá không? Đơn vị tổ chức đấu giá hoặc Nhà nước có trả lại tiền đặt cọc cho tổ chức, cá nhân trúng đấu giá không? Và những thiệt của doanh nghiệp trúng đấu giá ai sẽ đền bù?”. Tuy nhiên, Công ty Đấu giá hợp danh Vạn Thành An đã trả lời né tránh, không đi vào trọng tâm câu hỏi.

Không ít mỏ sau khi đấu giá, đơn vị trúng đấu giá không thể thoả thuận với chủ đất để giải phóng mặt bằng.

Liên quan đến nội dung trên, PV Tiền Phong đã liên lạc với đại diện Công ty Đấu giá hợp danh Vạn Thành An, vị này cũng lúng túng, sau đó cho rằng Hồ sơ mời đấu giá là cho chủ mỏ là UBND tỉnh Quảng Bình (cũ) xây dựng và cung cấp.

Theo luật sư Lê Minh Tâm, Văn phòng Luật sư Hướng Dương, tại Khoản 25, Điều 79, Luật Đất đai năm 2024 quy định: "Nhà nước sẽ thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích Quốc gia, công cộng, trong đó có hoạt động khai thác khoáng sản đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp phép, kể cả hạng mục công trình phục vụ cho việc khai thác, chế biến khoáng sản gắn với khu vực khai thác và hành lang bảo vệ an toàn cho việc khai thác mà phải thu hồi đất".

Luật sư Lê Minh Tâm khẳng định: "Như vậy, theo Luật Đất đai 2024, việc thu hồi đất để giao cho tổ chức, cá nhân khai thác mỏ là trách nhiệm của Nhà nước. Nếu để tổ chức, cá nhân trúng đấu giá làm việc này sẽ dẫn đến nhiều hệ luỵ khó giải quyết trong tương lai".