Đây là lần thứ hai trong những tuần gần đây Mỹ nhằm vào tàu chở dầu gần Venezuela, trong bối cảnh Washington gia tăng hiện diện quân sự quy mô lớn tại khu vực. Bà Noem xác nhận Tuần duyên Mỹ đã chặn bắt một tàu chở dầu từng cập cảng Venezuela.
“Mỹ sẽ tiếp tục truy đuổi hoạt động vận chuyển trái phép dầu mỏ bị trừng phạt, vốn được sử dụng để tài trợ cho khủng bố ma túy trong khu vực”, bà Noem tuyên bố trên mạng xã hội.
Chính phủ Venezuela gọi việc chặn bắt tàu chở dầu là “hành vi cướp biển quốc tế nghiêm trọng”. Nước này ra tuyên bố “lên án và bác bỏ việc đánh cắp và cướp tàu tư nhân đang vận chuyển dầu… do quân nhân Mỹ thực hiện trên vùng biển quốc tế”.
Caracas tuyên bố sẽ báo cáo các hành động này lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, các tổ chức đa phương khác và các chính phủ. Công ty quản lý rủi ro hàng hải Vanguard (Anh) cho biết con tàu bị nhắm tới là tàu treo cờ Panama, bị chặn bắt ở phía đông Barbados, trên biển Caribe.
Ông Jeremy Paner, đối tác tại hãng luật Hughes Hubbard (Washington, D.C.), cho biết con tàu này không nằm trong danh sách bị Mỹ trừng phạt.
“Việc tịch thu một con tàu không bị Mỹ trừng phạt đánh dấu bước leo thang mới nhằm gây thêm sức ép với Venezuela. Điều này cũng đi ngược lại tuyên bố của ông Trump rằng Mỹ sẽ phong tỏa tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt”, ông Paner nói.
Ngày 16/12, Tổng thống Trump cho biết ông ra lệnh “phong toả toàn bộ và triệt để tất cả các tàu bị trừng phạt ra, vào Venezuela”. Một lệnh cấm vận trên thực tế đã được thực thi, khi các tàu đã chất đầy hàng triệu thùng dầu phải ở lại trong vùng biển Venezuela để tránh nguy cơ bị thu giữ.
Kể từ vụ tịch thu đầu tiên mà Mỹ thực hiện, xuất khẩu dầu thô của Venezuela đã giảm mạnh. Dù nhiều tàu nhận dầu tại Venezuela đang chịu trừng phạt, một số tàu khác vận chuyển dầu của nước này cũng như dầu thô từ Iran và Nga không bị trừng phạt. Một số công ty, đặc biệt là Chevron của Mỹ, vẫn vận chuyển dầu Venezuela bằng các tàu được cấp phép của họ.
Trung Quốc là khách hàng mua dầu thô Venezuela lớn nhất, chiếm khoảng 4% tổng lượng nhập khẩu của nước này. Theo các nhà phân tích, các chuyến hàng trong tháng 12 dự kiến đạt trung bình hơn 600.000 thùng/ngày.
Hiện tại, thị trường dầu mỏ vẫn được cung ứng đầy đủ và có hàng triệu thùng dầu trên các tàu chở dầu ngoài khơi Trung Quốc đang chờ dỡ hàng. Nếu lệnh cấm vận kéo dài, việc mất gần 1 triệu thùng dầu thô mỗi ngày nhiều khả năng sẽ đẩy giá dầu tăng cao.
Tiền lệ nguy hiểm
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva vừa lên tiếng cho rằng một “sự can thiệp vũ trang vào Venezuela sẽ là thảm họa nhân đạo”.
Tổng thống Lula và Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum - lãnh đạo của hai nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latin - kêu gọi các bên kiềm chế khi căng thẳng gia tăng.
Phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh của khối Mercosur Nam Mỹ tại thành phố Foz do Iguaçu, Tổng thống Lula đưa ra tuyên bố cứng rắn hơn, cảnh báo điều này sẽ tạo ra “tiền lệ nguy hiểm cho thế giới”.
Ông nói thêm rằng, hơn 4 thập kỷ sau cuộc chiến Falklands giữa Argentina và Anh, “lục địa Nam Mỹ một lần nữa bị ám ảnh bởi sự hiện diện quân sự của cường quốc ngoài khu vực”.
Trong tuyên bố chung sau hội nghị Mercosur, các nhà lãnh đạo Mỹ Latin tái khẳng định cam kết thúc đẩy các nguyên tắc dân chủ và bảo vệ nhân quyền tại Venezuela thông qua biện pháp hòa bình.
Tuyên bố này được các tổng thống Argentina, Paraguay và Panama ủng hộ, cùng với sự tham gia của các quan chức cấp cao từ Bolivia, Ecuador và Peru.