Một tàu chiến của Úc đang thực hiện các hoạt động diễn tập trên biển Đông cũng các tàu Hải quân Mỹ, trong bối cảnh gia tăng lo ngại về sự bành trướng của Trung Quốc ở khu vực trong lúc thế giới bận đối phó với virus corona.
Trong phát biểu đầu tiên về những bước đi mới nhất của Trung Quốc trên biển Đông, bà Payne nói rằng Úc quan ngại về “một số những vụ việc và hành động gần đây” trên biển Đông.
Bà nói rằng những hành động đó bao gồm “những nỗ lực nhằm gây rối hoạt động khai thác tài nguyên của các nước khác, tuyên bố thành lập “quận hành chính” mới trên các cấu trúc tranh chấp, đánh chìm một tàu cá Việt Nam”.
Khẳng định Úc không đứng về bên nào trong tranh chấp, bà Payne nói rằng Úc “có lợi ích mạnh mẽ trong sự ổn định của tuyến hàng hải quan trọng này cũng như những quy tắc và pháp luật liên quan”.
“Úc thúc giục tất cả các quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp quốc về Luật biển, bảo đảm tự hàng hải và tự do bay”, báo Sydney Morning Herald dẫn lời bà Payne.
“Điều quan trọng vào thời điểm này là tất cả các bên phải kiềm chế không thực hiện những hành động gây bất ổn và giảm căng thẳng, để cộng đồng quốc tế có thể dành toàn tâm toàn ý phối hợp đối phó với đại dịch COVID-19”.
Ông Michael Shoebridge, giám đốc chương trình quốc phòng thuộc Viện nghiên cứu chính sách chiến lược Úc, cho rằng phát biểu của bà Payne cho thấy Bắc Kinh “không phải nước duy nhất có thể xử lý đại dịch và khẳng định lợi ích chiến lược của mình”.
“Việc Bắc Kinh coi đại dịch toàn cầu này là cơ hội để thúc đẩy kiểm soát đơn phương ở khu vực tranh chấp cho thấy tính chất hung hăng, bành trướng của Trung Quốc”, ông Shoebridge nói.
Ngày 19/4, Việt Nam lên tiếng phản đối việc Trung Quốc tuyên bố thành lập cái gọi là “quận Tây Sa” (tức quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và “quận Nam Sa” (tức quần đảo Trường Sa của Việt Nam) tại “thành phố Tam Sa”.
Trước đó, Việt Nam đã trao công hàm cho Trung Quốc để phản đối việc tàu công vụ Trung Quốc đâm chìm một tàu cá của Việt Nam ở khu vực quần đảo Hoàng Sa.
Tuần trước, tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc bám theo một tàu thăm dò của Malaysia khi tiến hành hoạt động thăm dò trong vùng biển của Malaysia.
Trong những ngày qua, tàu khu trục Úc HMAS Parramatta phối hợp với 3 tàu của Mỹ thực hiện các hoạt động diễn tập trên biển Đông.