Việc quan trắc môi trường, Chi cục trưởng Chi cục Môi trường đã thông báo công khai, việc này Hà Nội cũng đã thông báo hàng ngày. Thành phố cũng đã trưng cầu đánh giá, quan trắc môi trường để đảm bảo khách quan, có công bố cuối cùng đến công luận.
Theo ông Phong, việc di dời nhà máy, trong kết luận của Chủ tịch UBND thành phố cũng đã yêu cầu di dời theo quyết định của Thủ tướng. Thành phố cũng đã có chỉ đạo rà soát các cơ sở có sử dụng hóa chất, đánh giá và tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các cơ sở vi phạm.
Liên quan đến thông tin người dân quan hiện trường vụ cháy bức xúc, ông Phong cho biết, trong cuộc họp ngày 5/9, thành phố đã mời đại diện các bác tổ trưởng dân phố, và đã có phát biểu, báo chí đều thấy. Còn trước câu hỏi có rút lại việc “người dân không có bức xúc gì”, ông Phong dẫn thông tin theo báo cáo của UBND phường Hạ Đình cho thấy, chỉ có 15 hộ/5960 hộ di tản. “Tôi không bình luận gì thêm về con số đó”, ông Phong nói.
Ngày 29/08 , Phó Chủ tịch UBND phường Trần Thị Nhiên ký thông báo về việc vệ sinh môi trường sau cháy. Cùng ngày thì UBND phường ra văn bản thu hồi văn bản này, với lý do văn bản không đúng thẩm quyền và chưa đủ cơ sở.
Thứ nhất, về thẩm quyền, theo luật tổ chức chính quyền địa phương, những vấn đề liên quan đến hai đơn vị hành chính trở lên thì thuộc thẩm quyền của cấp huyện, nhưng vụ cháy thì liên quan đến 8 phường trên địa bàn. Vụ cháy nhà xưởng Cty Rạng Đông ở tại địa chỉ phố Hạ Đình, thuộc địa giới hành chính phường Thanh Xuân Trung, thông báo cảnh báo với các phường là không đúng thẩm quyền.
Về thời điểm thông báo thì ngày 29/8, tại thời điểm này chưa có kết luận chính thức về đánh giá ô nhiễm liên quan đến ô nhiễm môi trường. Về một số nội dung của thông báo thì chưa có cơ sở để khuyến cáo người dân, cụ thể như không sử dụng thực phẩm trong bán kính 1km... Nội dung văn bản có ảnh hưởng rất lớn tới người dân trên địa bàn phường cũng như 8 phường xung quanh. Thậm chí việc tiêu hủy phải có chế độ chính sách cụ thể... Thời gian sơ tán người già, trẻ em, việc thông báo sơ tán sẽ gây hoang mang, cơ sở sơ tán, địa điểm, kế hoạch... Từ những nội dung trên thì chủ tịch UBND phường đã ký văn bản thu hồi thông báo của Phó Chủ tịch Trần Thị Hiên ký.
Ngày 31/8, Bộ TN&MT đã có cảnh báo trên cổng thông tin của bộ, đây là cơ quan cao nhất thì cũng không có khuyến cáo như văn bản nói trên.
Về số người vắng, theo số liệu, trên địa bàn phường Hạ Đình đang vắng 15 hộ, 41 nhân khẩu.
Nội dung về văn bản của UBND phường Hạ Đình thì quận Thanh Xuân không yêu cầu UBND phường Hạ Đình thu hồi văn bản này. Chủ tịch UBND phường Hạ Đình sẽ thông tin về vụ việc này. Chứ UBND quận không có yêu cầu nào với UBND phường Hạ Đình. Ở đây cũng có thông tin về kiểm điểm nhưng đến nay không có thông tin nào, văn bản nào liên quan đến kiểm điểm người ký văn bản.
Tại sao công bố chậm thì việc cơ quan điều tra thông báo cho viện kiểm sát, Cty và các người dân liên quan đến vụ cháy. Ngày 12 có kết quả, đã báo cáo Thường trực Thành ủy, và nay công bố với báo chí truyền thông, không có phá hoại trong vụ việc này.
Khám sức khỏe miễn phí cho người dân thì được tổ chức tại phường Hạ Đình, Thanh Xuân Trung và ứng trực 24/24h. Liên tục trong 7 ngày và đưa thông tin đến cụm dân cư, tổ dân phố. Điều các bệnh viện hạng 1 để thăm khám cho người dân. Hơn 2 nghìn người dân được thăm khám, hơn 1 nghìn người dân được chuyển viện theo nguyện vọng của người dân. Hơn 2 nghìn học sinh và giáo viên cũng được thăm khám, chưa phát hiện các biểu hiện cấp tính bất thường.
Sở TN&MT đã tổ chức thực hiện quan trắc ngay sau khi xảy ra sự cố từ 29/8 đến nay: Mời các đơn vị có đủ năng lực quan trắc, áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn, công bố và tổng hợp hàng ngày. Khẳng định kết quả quan trắc đến nay đảm bảo về mặt kịp thời, đảm bảo chất lượng môi trường, thông báo kịp thời cho người dân đối với chất lượng môi trường khu vực quanh nhà máy.
Thứ hai, triển khai nhiệm vụ, Sở đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Hóa học, Bộ tư lệnh Thủ đô, quận Thanh Xuân giám sát tiêu độc. Chuyên gia, nhà khoa học đánh giá, và triển khai thực hiện. Thu gom vận chuyển đến nơi quy định, theo các quy định, quy trình công nghệ, kết quả công bố công khai. Sở sẽ tiếp tục quan trắc, đánh giá môi trường.
Kết quả quan trắc, chúng tôi đã gửi đến UBND quận Thanh Xuân để công bố đến với người dân, gửi đến truyền hình Hà Nội phát trên chương trình 18h30, báo Hà Nội mới, Kinh tế đô thị.
Ngày 13/9/2019, lãnh đạo UBND Thành phố đã làm việc với Phó Viện trưởng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và các chuyên gia Nhật Bản để trao đổi về việc quan trắc và xử lý khắc phục ô nhiễm thủy ngân.
Trước đó, ngày 28/8, nhà xưởng của Cty Cổ phần Bóng đèn, phích nước Rạng Đông (Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội) bị cháy, gây thiệt hại khoảng 150 tỷ đồng. Bên cạnh đó, vụ cháy gây lo ngại vì lượng hóa chất, trong đó có thủy ngân sử dụng để chế tạo bóng đèn, phát tán ra môi trường.
Ngày 29/8, một ngày sau khi xảy ra vụ cháy, lãnh đạo UBND phường Hạ Đình (quận Thanh Xuân) ra thông báo khuyến cáo người dân trên địa bàn về nguy cơ ô nhiễm môi trường khu vực quanh vụ cháy. Nhưng điều ngạc nhiên, ngày 30/8, UBND quận Thanh Xuân yêu cầu thu hồi văn bản này vì ra không đúng thẩm quyền, không đủ cơ sở.
Trao đổi với báo chí, đại diện lãnh đạo quận Thanh Xuân cho biết, văn bản đó gây hoang mang cho người dân, bởi theo kết quả kiểm tra nhanh của các cơ quan chức năng thuộc Sở TN&MT, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế)... thì các chỉ số môi trường đều ở ngưỡng an toàn.
Lạ ở chỗ, chính lãnh đạo Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường phủ nhận kết quả công bố của quận Thanh Xuân.
Ngày 31/8, Sở TN&MT Hà Nội có báo cáo nhanh gửi Thành ủy, UBND thành phố và Bộ TN&MT tình hình khắc phục sự cố môi trường, khẳng định, kết quả test nhanh thông số thủy ngân tại 5 vị trí (mẫu đất tại vườn hoa nhà máy, mẫu đất tại rìa vườn hoa trung tâm, mẫu đất tại gốc cây sát đường nội bộ và 2 mẫu tro tại khu vực có đám cháy) cho thấy nồng độ thủy ngân tại các vị trí trên đều bằng 0mg/m3 (microgam/mét khối).
Ngày 4/9, tại cuộc họp báo Chính phủ, lãnh đạo Bộ TN&MT thông tin kết quả quan trắc sau vụ cháy cho thấy, 1/12 mẫu nước mặt được thu thập vượt hàm lượng thủy ngân 1,3 lần so với ngưỡng khống chế (mẫu nước sông Tô Lịch, đoạn ngõ 320 Khương Đình- cống xả thải của nhà máy Rạng Đông); 1/8 mẫu nước thải tại nhà máy vượt 1,26 lần tiêu chuẩn. Ngoài ra cũng có mẫu bùn thải vượt về hàm lượng thủy ngân đến 6,1 lần, cách vị trí cống xả thải của nhà máy 1 km trên sông Tô Lịch.
Tổng cục Môi trường cũng cho biết, phía Cty Rạng Đông báo cáo không đúng sự thật, khi vẫn sử dụng thủy ngân lỏng trong chế tạo bóng đèn.
Cho đến nay, hơn 20 ngày sau khi vụ cháy xảy ra, dù Hà Nội nhiều lần tái khẳng định môi trường sau vụ cháy là an toàn, nhưng nhiều người dân quanh khu vực xảy ra vụ cháy vẫn phải di tản, đi thuê trọ ở nơi khác. Hàng nghìn người dân cũng đi khám sức khỏe tại các cơ sở y tế. Trong khi đó, các lực lượng chức năng đang tiến hành tẩy độc toàn bộ khu vực hiện trường vụ cháy.