Vậy nguyên nhân nào dẫn đến việc bị mụn và giải pháp để hạn chế mụn phát triển?ThS.BS Nguyễn Ngọc Oanh - Khoa Da liễu, Bệnh viện Bạch Mai sẽ chia sẻ cho chúng ta về vấn đề này.
Nguyên nhân của mụn trứng cá
ThS.BS. Nguyễn Ngọc Oanh cho biết: mụn xuất hiện khi các nang lông bị tắc nghẽn bởi tế bào chết, dầu thừa và bụi bẩn. Một nghiên cứu cho thấy: má, cằm và hàm là những khu vực dễ xuất hiện mụn trứng cá Đặc biệt, ở phụ nữ thì nguy cơ bị mụn nhiều hơn so với nam giới.
Lý giải về nguyên nhân này, ThS.BS Oanh chia sẻ: Rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ là một trong những căn nguyên dẫn đến việc xuất hiện mụn ở mặt, lưng…Mụn thường xuất hiện trong kỳ kinh nguyệt, tuổi dậy thì, tiền mãn kinh.
Một số phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang hoặc do sử dụng một số loại thuốc như thuốc tránh thai cũng làm gia tăng việc xuất hiện các đám mụn. Nguyên nhân của việc mất cân bằng nội tiết tố dẫn đến nổi mụn là do nồng độ androgen tăng, dẫn đến tăng sinh tuyến dầu và làm tắc nghẽn lỗ chân lông gây ra mụn.
Bên cạnh đó, chế độ ăn uống không hợp lý cũng là “thủ phạm” sinh ra mụn. Việc thường xuyên ăn các loại thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ cùng thói quen ăn ít rau xanh, uống ít nước làm cho làn da khô hơn, dễ bị nứt nẻ và thương tổn, từ đó gây ra tình trạng viêm mụn.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng: sữa và đường là những yếu tố phổ biến liên quan đến mụn trứng cá nói chung và mụn ở cằm nói riêng. Những người thường xuyên tiêu thụ các sản phẩm chứa đường, sữa có khả năng bị mụn cao.
Ngoài ra, chu trình chăm sóc da không đúng cũng là yếu tố làm gia tăng mụn. Việc sử dụng những sản phẩm chăm sóc da không phù hợp cùng với thói quen cậy, nặn mụn có thể làm tình trạng mụn trứng cá trầm trọng hơn.
Nếu sở hữu làn da dầu tự nhiên, bác sĩ Ngọc Oanh khuyên chúng ta nên lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da "không chứa dầu", "không gây mụn" hoặc gốc nước, ít có khả năng làm tắc nghẽn lỗ chân lông, hạn chế gây mụn trứng cá.
Và trên hết, giấc ngủ có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe làn da. Thiếu ngủ có thể dẫn đến tình trạng mất nước, bùng phát trứng cá…
Giải pháp khắc phục tình trạng mụn trứng cá
Từ những nguyên nhân trên, ThS.BS. Nguyễn Ngọc Oanh đưa ra một số biện pháp giúp khắc phục mụn trứng cá như sau:
- Làm sạch da mặt đúng cách, sử dụng các loại sữa rửa mặt dịu nhẹ, phù hợp với loại da để tránh tình trạng da nhờn rít sau khi rửa mặt, hạn chế viêm mụn trứng cá.
- Chăm sóc da với retinoids - có nguồn gốc từ vitamin A, giúp thông thoáng lỗ chân lông, ngăn ngừa mụn dưới cằm. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Tretinoin chỉ sử dụng cho tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng và không sử dụng cho phụ nữ mang thai vì nguy cơ dị tật bẩm sinh.
- Chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, hạn chế đồ cay nóng, ngủ đủ giấc, uống đủ nước… giúp cơ thể khỏe mạnh, từ đó giúp làn da sáng khỏe từ bên trong.
- Không nên tác động cơ học đến làn da, cụ thể hạn chế thói quen cậy, nặn mụn không đúng cách có thể làm mụn lây lan sang những vị trí khác hoặc tái đi tái lại ở khu vực viền hàm, cằm… gây khó khăn trong việc điều trị.
Nếu tình trạng mụn trứng cá trở nên trầm trọng, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu. Qua thăm khám, bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một số loại thuốc giúp điều trị mụn hiệu quả.
Các món ăn gây mụn bạn nên hạn chế
Mụn trứng cá ảnh hưởng đến gần 10% dân số toàn cầu, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau và chế độ ăn uống của bạn đóng một vai trò quan trọng. Hãy đi sâu vào hướng dẫn toàn diện của chúng tôi nêu bật sáu loại thực phẩm gây mụn trứng cá cần loại bỏ khỏi chế độ ăn hàng ngày của bạn để có làn da sáng hơn.
Ngũ cốc tinh chế
Nghiên cứu đã cho thấy có mối liên hệ giữa ngũ cốc tinh chế và sự phát triển của mụn trứng cá. Theo đó, chế độ ăn nhiều carbohydrate tinh chế, chẳng hạn như đồ uống có đường, bánh ngọt, bánh mì trắng và gạo trắng, góp phần làm tăng 30% khả năng phát triển mụn trứng cá.
Một khi lượng đường trong máu tăng đột biến và nồng độ insulin tăng cao đối với hoạt động của androgen sẽ góp phần thúc đẩy sản xuất bã nhờn và tăng trưởng tế bào da, khiến da bị nổi mụn.
Sữa
Việc tiêu thụ sữa cũng có liên quan đến mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá, đặc biệt là ở thanh thiếu niên. Các nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ sữa hoặc kem thường xuyên làm tăng khả năng bị mụn trứng cá gấp bốn lần. Sữa góp phần làm tăng nồng độ insulin và kích thích IGF-1 do gan sản xuất, góp phần phát triển mụn trứng cá.
Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Thực phẩm nhiều dầu mỡ sẽ gây viêm và kích thích mụn trứng cá xuất hiện. Nhiều người không biết, chế độ ăn nhiều axit béo bão hòa không chỉ góp phần gây ra mụn trứng cá mà còn gây ra các nguy cơ như béo phì và viêm khớp.
Thức ăn nhanh
Không chỉ ngũ cốc tinh chế, thức ăn nhiều dầu mỡ, các nghiên cứu cũng chứng minh mối liên kết giữa việc tiêu thụ thức ăn nhanh với việc tăng nguy cơ mụn trứng cá. Theo đó, chế độ ăn giàu calo, nhiều chất béo và giàu carbohydrate tinh chế có thể làm tăng nguy cơ nổi mụn lên đến 43%.
Hãy tránh xa bánh mì kẹp thịt, gà rán, xúc xích và nước ngọt nếu chúng ta không muốn ảnh hưởng đến mức độ hormone cũng như sự phát triển của mụn trứng cá trên da.
Whey Protein
Whey protein là một loại thực phẩm bổ sung giúp xây dựng cơ bắp phổ biến. Tuy nhiên, các axit amin như leucine và glutamine trong whey protein lại có thể đẩy nhanh sự phát triển của tế bào da, góp phần hình thành mụn trứng cá. Nói cách khác, giữa whey protein và việc sản xuất insulin có mối quan hệ với nhau, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn.
Sô cô la
Từ rất lâu, đã có không ít tranh luận xung quanh mối liên hệ giữa sô cô la và mụn trứng cá. Trong khi các nghiên cứu vẫn còn thiếu bằng chứng rõ ràng, song, vẫn có một nghiên cứu kéo dài hai tuần cho thấy có mối liên hệ tiềm ẩn giữa việc tiêu thụ sô cô la và tình trạng mụn trứng cá trầm trọng hơn ở nam giới.
Để phòng ngừa tác hại của món ăn ngọt này đối với sức khỏe làn da của bạn, tốt nhất là bạn hãy hạn chế sử dụng các món ăn gây mụn, trong đó bao gồm cả sô cô la nhé.
Những thực phẩm lành mạnh, giúp ngăn ngừa mụn
Bên trên bạn đã được tìm hiểu về các món ăn gây mụn cần tránh để không khiến làn da bị viêm nhiễm, tổn thương. Tuy nhiên, muốn có làn da khỏe, đẹp, bạn không chỉ hạn chế/tránh ăn những món ăn gây mụn mà bên cạnh đó còn phải tăng cường bổ sung các loại thực phẩm lành mạnh, tốt cho sức khỏe làn da, giúp da ngày càng rạng rỡ, mịn màng và tươi trẻ.
Omega-3
Thực phẩm chứa omega 3 rất tốt cho làn da nhờ khả năng chống viêm kỳ diệu của loại axit béo này. Bạn nên tăng cường bổ sung thường xuyên các thực phẩm giàu omega-3 như cá biển và quả óc chó để làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển mụn trứng cá, giúp duy trì làn da mịn màng, không tì vết từ bên trong.
Tinh chất trà xanh
Nhờ giàu polyphenol mà trà xanh có tác dụng chống lại mụn trứng cá vô cùng hiệu quả. Trà xanh không chỉ làm giảm viêm mà còn hạn chế sản xuất bã nhờn dư thừa. Thường xuyên uống trà xanh, rửa mặt bằng nước nấu từ lá trà xanh là những biện pháp hữu hiệu trong việc giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá, mang lại cho bạn làn da sáng khỏe và trẻ hóa.
Củ nghệ
Như chúng ta đều biết, nghệ có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe nói chung, trong chăm sóc da nói riêng. Nhờ khả năng chống viêm của chất curcumin trong củ nghệ mà dược liệu này có khả năng kiểm soát lượng đường trong máu, cải thiện độ nhạy insulin và ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn.
Bạn nên tận dụng những lợi ích tự nhiên của nghệ như một biện pháp chủ động chống lại mụn trứng cá.
Probiotic
Các vi khuẩn tốt - men vi sinh - có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đường ruột khỏe mạnh. Lợi khuẩn/men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh vật, làm giảm viêm và giảm nguy cơ mụn trứng cá.
Bạn có thể bổ sung lợi khuẩn thông qua sữa chua, sữa uống lên men hoặc bột men vi sinh để giúp hệ tiêu hóa, đường ruột khỏe mạnh.
Các chất dinh dưỡng thiết yếu: A, D, E, Kẽm
Các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin A, D, E và kẽm có tác dụng tăng cường miễn dịch. Bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ cũng là biện pháp tốt cho làn da, giúp ngăn ngừa và cải thiện mụn trứng cá. Các nguồn tự nhiên chứa vitamin và khoáng chất dồi dào có thể kể đến như trái cây, hải sản nên được bổ sung vào bữa ăn hàng ngày.
Thực phẩm theo chế độ ăn Địa Trung Hải
Áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải cũng là một trong những phương pháp trị mụn tốt nhất. Thông qua chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, cá và dầu ô liu, bạn không chỉ có thể tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn cải thiện mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.