Lấn sân phim ngoại
Mùa Halloween 2025 đánh dấu một bước tiến đáng kể của điện ảnh Việt. Lần đầu tiên, ba phim nội cùng “chốt lịch” trong một dịp vốn được xem là lãnh địa của phim ngoại.
Nếu Cải mả và Bịt mắt bắt nai khai thác vùng u tối của tâm linh và dục vọng, Phá đám: Sinh nhật mẹ lại chọn cách biến bi kịch thành hài, để tiếng cười trở thành con dao hai lưỡi. Bộ phim mở đầu bằng một cảnh tượng kỳ quặc: một “tang lễ sinh nhật”, ở đó người mẹ quyền lực, bà Tâm (NSƯT Ái Như), nằm trong quan tài giữa buổi tiệc mừng thọ.
Như một phiên bản hiện đại của Hạnh phúc của một tang gia trong tiểu thuyết Số đỏ, Phá đám: Sinh nhật mẹ mượn tinh thần trào phúng của Vũ Trọng Phụng để “mổ xẻ” sự đổ vỡ trong gia đình Việt hôm nay. Thời điểm cú “tang gia giả” được hé lộ, người xem nhận ra mọi âm mưu đều là phép thử tình thân.
Theo nhà phê bình điện ảnh Đỗ Phan Thanh, đây là “một dạng hài đen (dark comedy) hiếm hoi của điện ảnh Việt, bởi rất ít đạo diễn trong nước dám lựa chọn thể loại này, một thể loại vừa khó làm, vừa khó được đón nhận”. Thế mạnh của hài đen, theo ông, nằm ở khả năng phơi bày những nghịch lý xã hội bằng sự mỉa mai sâu sắc, giúp người xem nhận ra vấn đề mà không cần phải lên lớp hay hô khẩu hiệu.
Một xu hướng đã được định hình là trong những năm gần đây là phim kinh dị Việt thường chú trọng khai thác nỗi sợ từ tín ngưỡng dân gian. Lấy cảm hứng từ tục cải táng, một nghi thức thiêng trong văn hóa Việt, Cải mả xoay quanh đại gia đình họ Đỗ liên tiếp gặp tai ương vì bỏ quên mộ phần tổ tiên, từ đó khơi gợi nỗi ám ảnh về “nghiệp báo truyền đời”.
Để tăng sức nặng cho dự án, đạo diễn Thắng Vũ đã mời ông Kim Young Min, nhà sản xuất của bom tấn kinh dị Quật mộ trùng ma (Exhuma) làm cố vấn đặc biệt. Theo chia sẻ từ phía ê kíp, ông Kim Young Min có ấn tượng tốt về việc phim muốn khai thác câu chuyện văn hóa mồ mả Việt Nam bằng ngôn ngữ điện ảnh nhân văn, khác biệt với bộ phim Hàn Quốc nhưng cùng chia sẻ một góc nhìn Á Đông về sợi dây nối liền sống chết, âm dương.
Phim Cải mả ban đầu công bố Thiên An thủ một vai diễn quan trọng. Tuy nhiên, sau khi cô vướng ồn ào kiện tụng với Jack, nhiều khán giả tranh cãi khiến đoàn phim phải đứng trước lựa chọn giữ hay bỏ vai của Thiên An. Hiện sự việc này chưa ngã ngũ mặc dù lịch công chiếu của phim đã cận kề.
Giữa hai đàn anh nặng ký, Bịt mắt bắt nai có vẻ “nhẹ” hơn do là bộ phim đầu tay của đạo diễn Hoàng Thơ. Phim tuy không có ma quỷ, nhưng lại tràn ngập những nhân vật đang dần mất nhân tính trong chiếc mặt nạ văn minh. Vốn được ấn định khởi chiếu ngày 26/9, Bịt mắt bắt nai bất ngờ dời lịch xuống 31/10 để tránh cạnh tranh trực diện với Mưa đỏ và giúp phim dễ tiếp cận hơn.
Tại buổi giới thiệu, Bịt mắt bắt nai gây chú ý khi hé lộ loạt cảnh nóng gợi cảm, bạo liệt cùng những phân cảnh “tác động vật lý” đầy kịch tính. Đạo diễn Hoàng Thơ khẳng định không lợi dụng các cảnh ái ân trên màn ảnh để câu khách, loạt tình huống này đều mang mục đích kể chuyện và phát triển tâm lý nhân vật.
Kỳ vọng vào sự lột xác của phim kinh dị Việt
Sau chuỗi thất bại liên tiếp của hàng loạt phim kinh dị trước đó như: Cù lao xác sống, Bến phà xác sống, Virus cuồng loạn… câu chuyện về phim kinh dị Việt một lần nữa trở thành đề tài được bàn tán sôi nổi. Sự xuất hiện cùng lúc của ba tác phẩm mới trong mùa Halloween khiến khán giả lẫn giới phê bình cùng băn khoăn: liệu đây có phải là cú lột xác thật sự, hay chỉ là thêm một màn hù dọa dở tệ?
Thực tế cho thấy, khán giả Việt đã không còn dễ tính như giai đoạn trước. “Người xem không sợ vì ma quỷ nữa, họ sợ vì bị coi thường”, một khán giả viết trên mạng xã hội sau khi xem phim. Đây cũng là tâm lý chung của nhiều khán giả không còn sẵn sàng “ủng hộ phim Việt” bằng sự thông cảm.
Nhà phê bình Nguyễn Duy Lê thẳng thắn: “Không thể cứ viện lý do ủng hộ phim nội để bao dung cho những sản phẩm yếu kém. Nếu phim sau không tốt hơn, thì ít nhất phải khác đi”.
Ý kiến này được nhiều nhà chuyên môn đồng tình, bởi phim kinh dị Việt đã đi quá lâu trong một vòng lặp cũ kỹ: hù dọa bằng âm thanh, hình ảnh nhòe nhoẹt, cốt truyện na ná nhau. Càng làm nhiều, người xem càng mất niềm tin.
Chính vì thế, những dự án ra mắt cuối năm nay mang theo kỳ vọng “phục hồi danh dự” cho dòng phim kinh dị nội địa.
Khán giả cũng chia sẻ mong muốn được “sợ một cách thông minh”. Nhiều ý kiến khác cho rằng phim kinh dị Việt nên học cách “chậm lại”, thay vì dồn dập cảnh hù dọa mà không có chiều sâu.