Dự án liên tục điều chỉnh, kéo dài tới 14 năm
Theo kết luận thanh tra, Dự án đầu tư xây dựng Phân hiệu Kiên Giang – Trường Đại học Nha Trang được phê duyệt với thời gian thực hiện ban đầu là 7 năm (2008–2015). Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, dự án liên tục điều chỉnh, gia hạn, kéo dài tới 14 năm (2008–2022) mới cơ bản hoàn thành.
Đến hết năm 2022, dự án đã giải ngân 1.097,7 tỷ đồng, đạt 89,74% tổng mức đầu tư; giá trị khối lượng hoàn thành được nghiệm thu là 1.153,5 tỷ đồng, tương đương 94,3% tổng mức đầu tư. Dự án đã hoàn thành, nghiệm thu và đưa vào sử dụng 14 công trình, song một số hạng mục còn lại buộc phải dừng triển khai theo Văn bản số 3111 ngày 19/7/2022 của Bộ GD&ĐT.
Thanh tra Chính phủ khẳng định: dự án không thể hoàn tất đúng tiến độ, phát sinh nhiều tồn tại, vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý, tổ chức thực hiện. Tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản, phát sinh cả trước và sau ngày 1/1/2015 nhưng đến nay chưa được xử lý dứt điểm. Trong bối cảnh thời gian thực hiện dự án đã kết thúc, toàn bộ vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021–2025 đã được cấp hết, nợ đọng kéo dài đã đẩy dự án vào tình trạng bế tắc về nguồn lực tài chính.
Thanh tra Chính phủ đồng thời chỉ rõ nhiều vi phạm trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự án. Việc lập và phê duyệt dự án có nội dung không đúng quy định, làm tăng tổng mức đầu tư hơn 169,3 tỷ đồng, trong đó riêng chi phí dự phòng do trượt giá tăng tới 165,3 tỷ đồng.
Đáng chú ý, có 10/17 hợp đồng thi công xây lắp, chiếm 73,8% tổng giá trị hợp đồng, bị chậm tiến độ từ 5 đến 43 tháng. Bộ GD&ĐT bị xác định nhiều năm bố trí vốn cho dự án thấp hơn giá trị khối lượng hoàn thành, bố trí vốn dàn trải, không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người quyết định đầu tư.
Hệ quả là dự án chậm tiến độ nghiêm trọng, phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản khoảng 54,63 tỷ đồng (tính đến 1/7/2025), vi phạm Chỉ thị số 07/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. TTCP đánh giá đây là nguyên nhân chính gây chậm tiến độ và lãng phí, với giá trị tạm tính gần 100 tỷ đồng.
Từ kết luận này, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm của Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án qua các thời kỳ; đồng thời yêu cầu khẩn trương xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản, làm rõ trách nhiệm của Đại học Nha Trang, Đại học Kiên Giang, Ban Quản lý dự án và các cá nhân liên quan.
Dự án Trường Đại học Tây Bắc kéo dài 20 năm
Đối với Dự án đầu tư xây dựng hoàn thiện Trường Đại học Tây Bắc, Thanh tra Chính phủ xác định nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong công tác lập, phê duyệt dự án, điều chỉnh thời gian thực hiện, quản lý tiến độ, giải phóng mặt bằng và bố trí vốn.
Dự án được phê duyệt với thời gian thực hiện ban đầu 7 năm (2004–2010), song phải điều chỉnh kéo dài tới 20 năm (2004–2023). Đến hết năm 2023, dự án giải ngân 533,72 tỷ đồng, đạt 85,05% tổng mức đầu tư; giá trị khối lượng hoàn thành nghiệm thu đạt 87,19%. Trong tổng số 25 công trình, mới khởi công được 21 công trình, còn 4 công trình chưa triển khai, trong khi công tác giải phóng mặt bằng chỉ đạt 44,8% diện tích theo quy hoạch điều chỉnh.
Thanh tra Chính phủ nêu rõ, những vướng mắc chính của dự án là giải phóng mặt bằng chậm, kết quả bồi thường thấp, phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài, nhưng không còn nguồn vốn trung hạn để xử lý.
Nguyên nhân chủ yếu được xác định do Đại học Tây Bắc thiếu trách nhiệm trong quản lý, tổ chức thực hiện dự án; Bộ GD&ĐT buông lỏng vai trò của người quyết định đầu tư, thiếu kiểm tra, giám sát, đánh giá.
Từ đó, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT và UBND tỉnh Sơn La tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm lãnh đạo liên quan theo từng thời kỳ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.