Thế giới xuất hiện nhiều bệnh lạ do biến đổi khí hậu

Ảnh tư liệu

Mối nguy do bệnh truyềnnhiễm từ động vật

Viện Nghiên cứu y học Bộ Y tế Malaysia công bố trong số1.400 loài được biết đến của các sinh vật gây bệnh truyền nhiễm cho con người,61% là bệnh zoonotic. Động vật hoang dã và động vật nuôi là những loài chủ chốtgây ra bệnh Zoonotic từ những sinh vật không rõ trước đây, có thể xuất hiệntrong con người.

Chẳng hạn như tại Malaysia, sự kết hợp giữa yếu tố El Ninovà sự phá hủy của con người gây cháy rừng, phá hủy hệ sinh thái đã khiến loàidơi và quạ mang virus paramyxo kỳ lạ. Virus Nipal gây ra bệnh viêm não mới tạiMalaysia trong ba tháng đã làm 283 trường hợp mắc, 105 người chết.

Tương tự, Hội đồng nghiên cứu Y khoa và Y tế quốc gia Úccũng cho biết một số bệnh nhiễm khuẩn lây qua đường trung gian mang tính chất địalý đã gia tăng trong những năm gần đây cùng với sự nóng lên trong khu vực như sốtrét ở khu vực cao nguyên Đông châu Phi, viêm não do ve truyền ở Thụy Điển, bệnhLyme ở Canada, bệnh sán máng ở miền Đông Trung Quốc và châu Âu, bệnh lưỡi xanhdo virus ở châu Âu.

Đặc biệt, các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền thành từng đợtsang người từ các nguồn động vật di cư như bệnh sốt Tây sông Nile (hiện đã có cảở Mỹ và Canada - chim là vật chủ), bệnh Sosots thung lũng Rift Kenya (đại giasúc), virus sông Ross Úc (chuột túi)...

Đại dịch Ebola cũnglà 1 bệnh lạ phủ bóng đen khắp toàn cầu.

Hay mới đây, cả thế giới rung chuyển vì đại dịch Ebola đượcví như một cơn cháy rừngphủ bóng đen âm u của nỗi lo lắng và sợ hãi toàn thế giới. WHO cảnh báotỉ lệ tử vong do Ebola có thể lên đến 90%. Ebola lây từ động vật sang người vàtừ người sang người. Động vật được xác định là vật chủ mang virus là dơi, cụ thểở đây là dơi quạ ăn quả.

Gia tăng bệnh truyềnnhiễm và rối loạn cơ thể

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu mà cụ thể là sự nóng lên toàncầu tạo điều kiện cho nhiều dịch bệnh lạ do biến đổi khí hậu hoành hành, trởthành cơn ác mộng của nhiều nước có khí hậu nhiệt đới.

Các căn bệnh sốt rét, sốt xuất huyết lan truyền do tác nhântruyền bệnh là muỗi - loài sinh vật không thể sống trong điều kiện nhiệt độ thấpnhư ở nhiều nước phương Tây. Bệnh dịch tả hay nhiều bệnh đường ruột khác cũng vậy,chúng lây lan từ nước uống nhiễm bẩn trong mùa mưa và hoành hành chủ yếu ở nhữngnước đang phát triển.

Vấn đề thiếu chất dinh dưỡng, căng thẳng và những rối loạn củacơ thể do nhiệt độ tăng cao… và biến đổi khí hậu làm nhiềubệnh lạ xuất hiện.

Bệnh truyền nhiễm do thiếu chất dinh dưỡng ở con người cũng ngày càng lan rộng.

Diễn biến dịch bệnhViệt Nam phức tạp hơn

Trong khoảng chục năm trở lại đây, ở Việt Nam tình hình dịchbệnh cũng gia tăng và diễn biến phức tạp hơn.

PGS. TS. Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Quản lý môi trường Y tế(Bộ Y tế) cho biết, có sự liên quan mật thiết giữa một số bệnh dịch phát hiệntrên người và các tác động của biến đổi khí hậu trong thời gian gần đây. Trongđó, nổi cộm là các bệnh truyền nhiễm, thiếu chất dinh dưỡng, căng thẳng, bệnhdo nhiệt độ tăng cao...

Còn theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Quảnlý Môi trường Y tế (Bộ Y tế), các dịch bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệngđều do ô nhiễm vệ sinh môi trường. Ngoài ra, việc nguồn nước bị ô nhiễm, nhiệtđộ tăng, nước biển dâng cao, lượng mưa thay đổi, tạo điều kiện cho vi trùng, vikhuẩn phát triển, muỗi gia tăng khiến cho bệnh sốt xuất huyết, sốt rét cũngtăng cao. Việc ô nhiễm nguồn nước khiến cho dịch bệnh đường tiêu hóa bùng phát.Ô nhiễm khí hậu, khói bụi khiến cho các bệnh về phổi như lao, bệnh phổi tắc nghẽnmãn tính, hen…không ngừng gia tăng.

Xuất hiện dịch sởi nặng nhất trên diện rộng của cả nước.

Một nghiên cứu về gánh nặng về tăng nhiệt độ đối với con ngườiđã được thực hiện tại Đà Nẵng trong 10 năm cũng cho thấy, hiện tượng ‘sóngnhiệt’gia tăng với số ngày nắng nóng trên 35 độ C đã tác động tiêu cực đến sức khỏecon người đặc biệt là cư dân đô thị. Các loại bệnh như: mất ngủ, ăn uống kém,da khô, nóng, khó thở, chóng mặt, nhức đầu… ở người dân ghi nhận ngày mộtnhiều hơn. Nhiệt độ tăng tác động trực tiếp đến những người lao động ngoài trời,làm giảm năng suất công việc, khiến người lao động mất tập trung, tai nạn nghềnghiệp tăng.

Trước thực trạng trên, Việt Nam đang nỗ lực triển khai các kếhoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu, cảnh báo các nguy cơ, tăng khảnăng ứng phó với thiên tai thảm họa…, để giảm thiểu tối đa ảnh hưởngcủa biến đổi khí hậu đến sức khỏe cộng đồng nói riêng và nền kinh tế nói chung.