Thứ trưởng Bộ Y tế: 'Phải đảm bảo thuốc tốt nhất đến tay người dân nhanh nhất, giá hợp lý nhất'

Chúng ta phải đặt câu hỏi, tại sao lại có thuốc giả và thực phẩm chức năng giả trên thị trường?

Phát biểu kết luận hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết Bộ Y tế sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến phản ánh của các đơn vị, cơ quan, tổ chức, cá nhân… với mục đích đẩy lùi thuốc giả.

“Tôi đọc trên Báo Tiền Phong, thấy nhiều comment, bạn đọc, nhân dân phấn khởi về việc mổ xẻ vấn nạn thuốc giả. Sau hội thảo này, đề nghị Báo Tiền Phong tiếp tục phối hợp với Bộ tổ chức thêm nhiều hội thảo về lĩnh vực khác như thực phẩm chức năng giả, trang thiết bị y tế…”, ông Tuyên nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh thực tế hiện nay, lĩnh vực y tế nổi bật lên là thuốc giả và thực phẩm chức năng giả. Chúng ta phải đặt câu hỏi, tại sao lại có thuốc giả và thực phẩm chức năng giả trên thị trường? Rõ ràng nó chỉ liên quan đến 2 vấn đề: Thể chế và tổ chức thực thi đã thực sự nghiêm túc, đúng vai trò, đúng trách nhiệm chưa.

Theo ông Tuyên, để thực hiện tốt phải đảm bảo 4 nguyên tắc:

Thứ nhất, Việt Nam phải chủ động được việc sản xuất thuốc để khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh thì chúng ta không bị động. Thứ hai là phải đảm bảo thuốc tốt nhất, đến tay người dân một cách nhanh nhất, giá hợp lý nhất. Thứ 3 là phải đảm bảo được nguyên tắc: Quản lý Nhà nước nhưng phải đảm bảo thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển. Thứ tư là đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền...

Trước mắt, từ nay đến 15/6, chúng ta phải tiếp tục triển khai, cụ thể hóa công điện 41, 55, 65 và Chỉ thị 13 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện tháng cao điểm về chống hàng gian, hàng giả. Vấn nạn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả làm ảnh hưởng đến uy tín của ngành y tế và cả doanh nghiệp làm ăn uy tín.

Về lâu dài, Luật Dược sửa đổi 2024 đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ ngày 1/7 nhưng Bộ Y tế vẫn tiếp tục rà soát, nếu cần thiết thì vẫn tham mưu Chính phủ trình Quốc hội tiếp tục sửa đổi. Tiếp đó là Luật An toàn thực phẩm sẽ được Quốc hội thông qua trong thời gian tới.

Trách nhiệm của doanh nghiệp trong chống thuốc giả

Nói về trách nhiệm của doanh nghiệp, ông Tuyên khẳng định chúng ta chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật thì doanh nghiệp dược phải ý thức, tự chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình trước người tiêu dùng, tăng cường các biện pháp bảo vệ trước vấn nạn hàng gian hàng giả.

“Hiện nay, Bộ Y tế cho phép doanh nghiệp được tự công bố hồ sơ. Tuy nhiên, trong 7 ngày, chúng tôi sẽ rà soát. Nếu không đạt yêu cầu, sẽ cho thu hồi”, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định.

Giải pháp tiếp theo để ngăn chặn vấn nạn thuốc giả được ông Tuyên đề cập là nâng cao mức phạt hành chính, mức phạt hình sự. Hiện nay, mức xử phạt chưa đủ sức răn đe. Bộ Y tế đã báo cáo Thủ tướng và được đồng ý cho phép nâng mức xử phạt.

Ông Tuyên lấy ví dụ, việc tăng mức xử phạt giao thông đã nâng cao nhận thức của người dân. Các ca cấp cứu do tai nạn giao thông đã giảm mạnh vì mức xử phạt cao. Do đó, nếu tăng mức xử phạt hành chính, xử phạt hình sự với thuốc giả, thực phẩm chức năng giả thì vấn nạn này sẽ giảm mạnh.

Đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế khẳng định cùng với đó là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là phát huy vai trò của chính quyền cơ sở, tăng cường kiểm tra đột xuất đối với các doanh nghiệp có sản phẩm nghi ngờ là giả. Ngoài ra, cần nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin, năng lực của hệ thống kiểm nghiệm để phát hiện thuốc giả.

“Ở đây, ý thức chủ doanh nghiệp, chủ cơ sở trong kiểm nghiệm thuốc phải được nâng cao, tránh làm khống giấy kiểm nghiệm thuốc. Họ đến mà không có sản phẩm, hồ sơ thì phải từ chối kiểm nghiệm”, ông Tuyên nhấn mạnh.

Xử lý nghiêm vấn nạn quảng cáo sai sự thật

Đặc biệt, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị phải xử lý nghiêm vấn nạn quảng cáo sai sự thật về thuốc giả. Từ doanh nghiệp thuê quảng cáo cho đến báo chí sai giấy phép quảng cáo thì phải chịu trách nhiệm. Đối tượng quảng cáo là các nhà khoa học, hoa hậu, người mẫu, diễn viên... nếu quảng cáo sai sự thật phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

“Phát huy vai trò tố giác tội phạm của người dân. Người dân nếu nghi ngờ có hàng gian, hàng giả thì báo ngay cho cơ quan chức năng vào kiểm tra”, ông Tuyên đề nghị.

Theo ông Tuyên, hiện tại Bộ Y tế được giao nhiệm vụ cùng với các bộ ngành, UBND các tỉnh báo cáo về mô hình quản lý an toàn thực phẩm. Cả nước đang có nhiều mô hình quản lý về an toàn thực phẩm, có chỗ thì Sở An toàn thực phẩm, có chỗ thì Ban An toàn thực phẩm… Do đó, cần phải nghiên cứu, tìm ra mô hình chuẩn.

Bắt đầu từ ngày 1/7, Bộ Y tế phân cấp tối đa cho UBND cấp tỉnh, UBND cấp xã về lĩnh vực dược và chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước. Do đó, các địa phương phải đảm bảo nguồn nhân lực để triển khai.

"Người dân cũng phải nâng cao ý thức về sử dụng thuốc. Ở nước ngoài làm gì có chuyện mượn đơn thuốc của người khác để đi mua thuốc, làm gì có chuyện ra cửa hàng thuốc mà dược sĩ tự ý kê đơn, bán thuốc cho người dân. Do đó, cũng cần nâng cao năng lực của dược sĩ, người bán thuốc tại các cửa hàng không kê đơn", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.

Sau hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị nếu các đại biểu còn ý kiến thì gửi về Cục Quản lý Dược để tổng hợp. Cái gì trách nhiệm của Bộ Y tế, trách nhiệm của địa phương, trách nhiệm của các bộ ngành thì tách bạch ra để báo cáo Chính phủ.

“Đấu tranh chống hàng gian hàng giả trong đó thuốc giả là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của các bộ ngành và tất cả người dân chứ không phải của riêng Bộ Y tế. Trong thời gian qua, Báo Tiền Phong phối hợp rất tốt với Bộ trong công tác truyền thông lĩnh vực y tế, xử lý sự cố truyền thông về y tế, giúp ngành y tế phát triển ổn định. Mong Báo Tiền Phong tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Bộ Y tế”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên bày tỏ.