Tờ Daily Beast cho biết hai lần trước đó, Putin đã tuyên bố rằng ôngđã thu quân, nhưng không có nhiều binh sĩ rời đi. Lần này, theo cácchuyên gia chính trị nghiên cứu về vị Tổng thống Nga này cả thập kỷ qua,gồm cả những người thuộc phe tự do lẫn bảo thủ, có vẻ như ông thật sựcó ý định nghiêm túc.
Điều gì đã khiến ông Putin thay đổi ý định như vậy? Vì sao ông lạilàm cho những người nổi dậy ở đông Ukraina thất vọng khi họđang trông chờ quân đội Nga như những cứu tinh?
"Những người sáng suốt rõ ràng đã thuyết phục Putin rằng ông ấy đãhơi nhầm về Ukraina" - Igor Bunin, giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Chínhtrị, nhận định.
Bunin cũng liệt kê một loạt lý do cho quyết định củaPutin như chi viện cho các vùng Lugansk vàDonetsk rất tốn kém cho Nga hay do loạt trừng phạtthứ ba của phương Tây đang đe dọa nền kinh tế Nga".
Nhưng lý do chính cho việc rút quân chính là quân số: "Một là để đemquân vào Ukraina, và một khía cạnh khác là để giữ kiểm soát các vùng bịchiếm đóng" - nhận định của chuyên gia quân sự Alexander Golts.
Putin có trong tay hàng ngàn binh sĩ phản ứng nhanh và đóng cáchLugansk chỉ 50km, trên các tuyến đường dẫn tới Ukraina. Nhưng để kiểmsoát hàng triệu người sống ở Lugansk và Donetsk, Nga cần thiết lập hàngngàn trạm kiểm soát và cần đưa các lính quân dịch tới Ukraina.
"Việc nàynghe rất mơ hồ" - ông Golts nói.
Trong vòng hơn hai tháng, Nga đã bảo vệ quyền sử dụng quân đội để bảovệ những công dân Nga ở Ukraina. Những hình ảnh truyền đi suốt thángvừa qua cho thấy xe tăng, máy bay chiến đấu, pháo của Nga đã ở gần biêngiới, chờ sẵn lệnh của ông Putin kể từ giữa tháng Tư.
Bên kia biên giới, xung đột quân sự leo thang hàng ngày - bản đồ bạolực bao gồm các thành phố Slovyansk, Kramatorsk, Krasnoarmeisk, Mariupol- và hàng chục gia đình khóc thương bên đám tang của các nạn nhân bênphía lực lượng chính phủ Ukraina lẫn phía nổi dậy.
Tại tâm của cuộc chiến là thị trấn Slovyansk, phe nổi dậy vẫn tinrằng quân đội Nga có thể tới chỉ trong vòng ngày một ngày hai. Nhiềungười tự hỏi: "Chú Vova đâu? Ông ấy có giúp không?".
Hằng đêm, ở Slovyansk vẫn nghe thấy tiếng pháo kích. Khu vực từOdessa tới Donetsk tràn ngập câu chuyện về việc những người dân túyUkraina giết đàn ông và đàn bà vô tội, nhiều chuyện trong đó là có thật.Nhưng quân đội Nga không bao giờ tới.
Những người ly khai tổ chức trưng cầu dân ý để hợp thức hóa yêu cầuđộc lập của mình, nếu như không phải là nhằm sáp nhập vào Nga. Nhưngthậm chí ngay cả trước khi việc này xảy ra, Putin đã tỏ dấu hiệu chothấy ông sẵn sàng tôn trọng kết quả một cuộc bỏ phiếu khác diễn ra vàotuần này - đó là bầu cử Tổng thống Ukraina, ngày 25/5.
"Giờ đây Moscow sẽ ra dấu hiệu cho phe nổi dậy ngừng chiến đấu - vàocuối tuần này, và Kremlin sẽ công nhận kết quả bầu cử tại Kiev" - ôngBunin nhận định.
Hiểu rõ chương trình nghị sự của Putin nhằm thu phục thêm nhiều vùnglãnh thổ thuộc Liên Xô cũ, những nhân vật diều hâu ở Kremlin không vộivã cất gươm ngay.
Phó Thủ tướng Dmitry Rogozin đã ngầm ám chỉ về căngthẳng vẫn còn kéo dài khi nhắn tin trên mạng xã hội một câu trích dẫn từBismarck: "Tôi biết hàng trăm cách để nhử gấu Nga ra khỏi hang, nhưnglại không có cách đưa nó trở lại".
Nhiều người ủng hộ Putin đã thất vọng. "Lúc này, chúng ta đã thua:Chúng tôi giành được 2 triệu người ở Crưm nhưng mất 43 triệu người ởphần còn lại của Ukraina" - chuyên gia Yuriy Krupnov, một chuyên gia cóquan hệ với Kremlin nói.
Ông Krupnov đưa ra khả năng rằng "cuộc chiến có thể bắt đầu do hệ quảtừ việc chúng tôi thu quân, vì đó là kết quả từ sự yếu kém của chúngtôi". Nhưng ông nói thêm: "Cuộc chiến lớn vẫn còn trước mắt chúng tôi -đó là vì Trung Á".
Theo Lê Thu