Ngày 17/11, hơn 500 học sinh lớp 9 tại Trường THCS Ngô Sĩ Liên (phường Tân Sơn Hòa, TPHCM) có buổi sinh hoạt đầu tuần khác với thường lệ, được chuyển thành phiên thảo luận về vấn đề an toàn tình dục, sức khỏe tuổi dậy thì và kỹ năng bảo vệ bản thân.
Buổi chia sẻ là điểm dừng chân tiếp theo của dự án Ngại hỏi nhưng muốn biết. Chương trình giáo dục cộng đồng đang được triển khai tại nhiều trường, hướng đến cung cấp kiến thức khoa học về chăm sóc sức khỏe và phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) cho thanh thiếu niên.
Ở lứa tuổi 14-15, nhiều vấn đề liên quan đến da liễu, vệ sinh cá nhân, thay đổi cơ thể hay các nguy cơ STI thường bị xem là tế nhị, khiến học sinh ngại đặt câu hỏi. Buổi giao lưu tại Trường THCS Ngô Sĩ Liên được thiết kế theo hướng xóa bỏ khoảng cách trên. Học sinh được khuyến khích nêu thắc mắc, trao đổi trực tiếp với bác sĩ, không áp lực điểm số hay đánh giá.
BS.CKI Nguyễn Xuân Quang Huy và Thạc sĩ/Bác sĩ nội trú Nguyễn Trường Hải đảm nhiệm phần chia sẻ kiến thức. Nội dung tập trung vào những rủi ro học sinh thường gặp như tự điều trị mụn theo thông tin không kiểm chứng, hiểu sai về tác nhân gây bệnh STI, thiếu kỹ năng nhận diện các dấu hiệu bất thường trên cơ thể, hoặc ngại trao đổi với người lớn khi gặp vấn đề.
Những câu hỏi học sinh đưa ra xoay quanh mụn viêm, cách chăm sóc da đúng tuổi dậy thì, cơ chế lây truyền của một số bệnh nhiễm khuẩn thông thường và ranh giới giữa những biểu hiện bình thường và dấu hiệu cảnh báo.
Theo các chuyên gia, việc trang bị kiến thức khoa học cơ bản giúp giảm nguy cơ học sinh tiếp cận thông tin sai lệch, đồng thời hình thành kỹ năng tự bảo vệ sức khỏe, điều quan trọng trong bối cảnh mạng xã hội lan truyền nhiều nội dung thiếu kiểm chứng.
"Vì ngại hỏi ba mẹ hoặc thầy cô, nhiều em thường tự tìm kiếm thông tin và áp dụng những hướng dẫn không chính xác, dẫn đến hậu quả không mong muốn. Đội ngũ bác sĩ của dự án Ngại hỏi nhưng muốn biết mong muốn xóa bỏ rào cản của sự e ngại, giúp các em tiếp cận kiến thức da liễu một cách khoa học, cởi mở và chính xác nhất”, bác sĩ Quang Huy chia sẻ.
Bên cạnh chủ đề sức khỏe, chương trình mang đến chuyên đề An toàn trên không gian mạng - Phòng chống bạo lực học đường do Công an phường Tân Sơn Hòa thực hiện. Học sinh được hướng dẫn cách tránh lộ thông tin cá nhân, nhận diện hành vi xâm hại trên mạng, các hình thức bạo lực học đường hiện nay và quy trình nhờ hỗ trợ khi gặp nguy cơ.
Những hướng dẫn này phù hợp với giai đoạn cao điểm Tháng hành động quốc gia vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới 2025, đồng thời phản ánh thực tế: nhóm tuổi THCS là đối tượng dễ bị tác động bởi lạm dụng trực tuyến, tin giả, bắt nạt học đường và áp lực đồng trang lứa.
Bà Trương Lê Mỹ Ngọc - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Tân Sơn Hòa - nhận định chương trình Ngại hỏi nhưng muốn biết có ý nghĩa thiết thực. “Tuổi dậy thì là giai đoạn có nhiều băn khoăn, nhưng không phải lúc nào các em cũng dễ dàng mở lời. Vì vậy, các bác sĩ, chuyên gia, thầy cô và chính quyền phường luôn mong muốn các em hiểu rằng, các em có quyền được hỏi, được biết và được giải thích bằng những kiến thức khoa học, chính xác và tôn trọng. Không có câu hỏi nào là ‘kỳ cục’. Chính sự im lặng mới tạo ra khoảng trống dẫn đến hiểu lầm và khiến các em dễ bị tổn thương”, bà nói.
Chương trình dự kiến mở rộng xuống các khu dân cư và nhóm cộng đồng khác, tập trung vào những chủ đề như an toàn cơ thể, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phân biệt thông tin thật - giả và kỹ năng nhận diện nguy cơ trong đời sống.
