Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Trần Bảng chuyển tới sống cùng gia đình Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Trần Lực - con trai ông - trong căn hộ nhỏ tại Hà Nội khoảng một năm nay. Ngày thường, vợ chồng con trai đi làm, các cháu đi học, NSND Trần Bảng ở nhà một mình với sự hỗ trợ của giúp việc. Tuổi 92 mắt mờ, tai lãng nhưng ông vẫn tự chủ trong sinh hoạt cá nhân. So với một năm trước, nghệ sĩ trông đậm người và khỏe mạnh hơn. Ông "kêu ca": "Từ ngày chuyển qua đây, tôi tăng cân và chớm tiểu đường vì ăn đồ ngọt của lũ trẻ (các con Trần Lực)".
Nhà ba thế hệ chung sống, không ít lần có "va chạm" vui. Chuyện thường xuyên xảy ra là ông và cháu nội - Trần Bách (bảy tuổi) - tranh nhau dùng Ipad. Ông khen cậu bé thông minh và khôn ranh. Có lần, Trần Bách nằm cạnh, hát ru và chờ ông ngủ say rồi lấy máy về phòng chơi. Tỉnh dậy, nghệ sĩ tìm Ipad khắp phòng nhưng không thấy. Cuối cùng, NSƯT Trần Lực phải vào cuộc "điều tra", giải quyết vụ việc.
Không khí trong nhà thường xuyên nháo nhác, vui nhộn là vậy nhưng NSND Trần Bảng vẫn có khoảng trầm của riêng mình. Ông ngậm ngùi nhớ vợ quá cố và cho rằng bản thân sống quá lâu nên cảm nhận mọi thứ dần nhàm chán. Thời gian chưa chuyển đến nhà con trai, NSND Trần Bảng sống với vợ tại căn nhà nhỏ trên phố Giảng Võ (Hà Nội). Mọi sinh hoạt gia đình thường ngày đều do một tay cố nghệ sĩ chèo Trần Thị Xuân quán xuyến. Để chồng yên tâm nghiên cứu chèo, hai con được chăm sóc đủ đầy, bà quyết định bỏ nghề diễn, về giảng dạy tại Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. “Nhớ và biết ơn bà ấy nhưng tôi để trong lòng, ít tâm sự với các con vì đứa nào cũng bận”, ông nói.
Trong phòng riêng, NSND Trần Bảng có giá sách đựng nhiều tác phẩm văn học và sân khấu. Những cuốn sách đã ngả màu thời gian được ông xếp ngay ngắn, ngăn nắp. Mấy năm trở lại đây, nghệ sĩ dành nhiều quan tâm đến sách thiền. Ông tìm trong đó sự thư giãn về thể trạng lẫn tinh thần. NSND Trần Bảng cho hay ở tuổi của ông không còn ham thích với sự tiện nghi trong cuộc sống. Trong cảm nhận của ông, các loại hình nghệ thuật giải trí đương thời ngày càng bão hòa. Nghệ sĩ than: “Cuộc đời cứ thấy cũ rích, chán thật”.
NSND Trần Bảng hay xem lại các vở chèo do ông đạo diễn qua Ipad.
Hơn 30 năm rời xa sân khấu chèo, không vướng víu những công việc của nhà nghiên cứu nhưng nghệ sĩ vẫn bận rộn, tâm huyết góp ý chuyên môn cho nhóm học sinh thường xuyên qua nhà. Có khi, nhóm chèo tụ lại nhà ông đến khuya mới tan chỉ để nghe nghệ sĩ góp ý, chỉnh sửa động tác. Thi thoảng, cuộc trò chuyện với nghệ sĩ bị ngắt quãng bởi những cuộc điện thoại. Học trò trung niên của ông vừa dựng vở chèo nhưng chưa đặt được tên phù hợp. Anh nêu ra các ý kiến để “ông trùm chèo” tư vấn và chọn thay.
Gọi "trùm chèo" là bởi ông thuộc thế hệ đầu tiên khôi phục nghệ thuật chèo dần mai một trước phong trào Âu hóa những năm 1950. Bên cạnh đó, NSND Trần Bảng vừa là đạo diễn, nhà soạn giả, vừa là nhà nghiên cứu, lý luận chèo.
Cả đời làm chèo, vở diễn mà nghệ sĩ dành nhiều tình cảm nhất là Quan Âm Thị Kính. Tác phẩm được ông phục hồi ba lần vào các năm 1957, 1968 và 1985. Sau mỗi lần, NSND Trần Bảng nhận ra Thị Kính không phải là phụ nữ mềm yếu, thụ động cam chịu những oan trái, khổ nạn hay hình tượng dầm dề nước mắt. Thị Kính cho thấy dù oan khiên, bất hạnh cũng không mất lòng trắc ẩn, sự vị tha của con người.
NSND Trần Bảng và vợ - cố NSƯT Trần Thị Xuân. Nhìn vào sự phát triển của loại hình nghệ thuật truyền thống này hiện nay, NSND Trần Bảng lạc quan vì nhiều câu lạc bộ được lập ra, lớp diễn viên không chuyên dày dặn và sinh hoạt văn hóa chèo ở các địa phương được dấy lên thành phong trào. Ánh mắt ông ánh lên niềm vui khi nói về thế hệ trẻ biết yêu nghệ thuật truyền thống và gìn giữ vốn văn hóa cổ của cha ông.
