AI và dữ liệu chuẩn hóa – nền tảng quản lý thuế hiện đại
Thời gian qua, ngành thuế đã triển khai nhiều ứng dụng công nghệ: hóa đơn điện tử; eTax Mobile tích hợp VNeID; iCanhan; sử dụng căn cước công dân thay cho mã số thuế; các cổng điện tử cho nhà cung cấp nước ngoài, thương mại điện tử và hộ kinh doanh.
Đặc biệt, tháng 8/2025, Cục Thuế Cục Thuế đã ra mắt Cổng thông tin thuế hỗ trợ doanh nhân (https://hotroNNT.gdt.gov.vn). Cổng thông tin tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) thành Chatbot tư vấn cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các kiến thức về quản trị, vận hành và phát triển kinh doanh, bán hàng hiệu quả.
“Cổng liên tục cập nhật tin tức, chính sách thuế mới nhất, đồng thời cung cấp hướng dẫn cụ thể về đăng ký kinh doanh, kê khai, nộp thuế, quản lý sổ sách kế toán. Các chuyên mục riêng cho hộ kinh doanh và quá trình chuyển đổi lên doanh nghiệp được thiết kế chi tiết, giúp người dùng dễ dàng kê khai thuế các mẫu tờ khai đúng quy định. Kho kiến thức đa dạng về tài chính, kế toán, marketing, bán hàng và quản trị nhân sự cũng được tích hợp, hỗ trợ cộng đồng doanh nhân nâng cao năng lực quản lý”, đại diện Cục Thuế cho biết.
Đến nay, ngành Thuế đã trải qua 4 giai đoạn cải cách và thuế điện tử - ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đã trở thành nền tảng thông qua việc tăng cường thực hiện chuyển đổi số. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu kết nối đa ngành, đa lĩnh vực, từ doanh nghiệp đến các bộ, ngành nhằm hình thành hệ thống dữ liệu liên thông, phục vụ việc gợi ý tờ khai, đối chiếu thông tin, giúp người nộp thuế kê khai và nộp thuế dễ dàng hơn.
Cục Thuế khẳng định, để thực hiện phương châm “lấy người nộp thuế làm trung tâm và lấy dữ liệu làm nền tảng”, việc chuẩn hoá dữ liệu quan trọng hàng đầu. Làm sạch và chuẩn hóa dữ liệu chính là xây dựng một nền móng vững chắc để trí tuệ nhân tạo phát huy hiệu quả, giúp ngành Thuế phục vụ người dân tốt hơn, chuyên nghiệp hơn.
“Công nghệ dù hiện đại đến đâu, AI dù thông minh đến mấy, nguyên liệu đầu vào vẫn là dữ liệu. Cơ quan thuế quyết tâm làm sạch dữ liệu quản lý. Chỉ khi dữ liệu của chúng ta đảm bảo 4 yếu tố: “Đúng – Đủ – Sạch – Sống” thì công tác trao đổi, hỗ trợ NNT mới hiệu quả. Khi cơ sở dữ liệu được chuẩn hóa, Trợ lý ảo Chatbot mới có thể đưa ra những câu trả lời chuẩn xác nhất”, ông Mai Sơn - Cục phó Cục Thuế cho biết.
Đối với Cục Thuế, cơ sở dữ liệu chuẩn xác cùng với quy trình nghiệp vụ số hóa giúp quản lý thuế công bằng hơn và hiệu quả hơn. Hiện nay, Cục Thuế đang ứng dụng các công nghệ mới như blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) trong hệ thống quản lý thuế thế hệ mới, dự kiến triển khai từ năm 2026. Mục tiêu là sử dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và quản lý rủi ro để nâng cao hiệu quả giám sát và hỗ trợ người nộp thuế.
Bước ngoặt Etax Mobile và chat bot
Một trong những đột phá của ngành thuế trong hỗ trợ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là việc vận hành eTax Mobile. Ứng dụng này giúp người nộp thuế (đặc biệt hộ, cá nhân kinh doanh) thực hiện thủ tục đăng ký – kê khai – nộp thuế thuận tiện, ít vướng mắc nhất, giảm tối đa thời gian, chi phí tuân thủ.
Ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, sau 4 năm vận hành, eTax Mobile nâng cấp và hoàn thiện mạnh mẽ theo hướng “một cửa – một điểm chạm”. Cơ quan thuế tích hợp thành công đăng nhập qua VNeID cùng đầy đủ các chức năng thiết yếu như: Đăng ký thuế; kê khai; nộp thuế (bao gồm cả nộp thay); tra cứu nghĩa vụ; đăng ký, điều chỉnh thông tin hóa đơn điện tử hay tra cứu và phản hồi thông tin Hộ kinh doanh... Tất cả những cải tiến này đều nhằm một mục tiêu duy nhất: Giúp người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ mọi lúc, mọi nơi một cách thuận tiện nhất.
Năm 2025 đánh dấu một bước phát triển đột phá, với mức tăng mạnh cả về quy mô lẫn chất lượng sử dụng. Từ tháng 3/2022 đến nay, đã có trên 13 triệu lượt tải và cài đặt ứng dụng eTax Mobile; hệ thống đã tiếp nhận và xử lý hơn 17,2 triệu giao dịch nộp thuế với tổng số tiền nộp ngân sách hơn 26,5 nghìn tỷ đồng.
Chỉ tính riêng trong năm 2025, số lượng đăng ký tài khoản mới đạt hơn 7 triệu lượt, gấp 1,2 lần tổng số lượng của cả 3 năm trước cộng lại. Số lượng giao dịch đạt 13,3 triệu, cao gấp 3,36 lần tổng giao dịch các năm trước. Số tiền nộp đạt xấp xỉ 18 nghìn tỷ đồng, cao gấp 2,1 lần so với giai đoạn trước.
Việc eTax Mobile vươn lên vị trí số 1 nhóm “Kinh doanh” trên App Store Việt Nam là minh chứng khẳng định, phản ánh mức độ quan tâm, cho thấy ứng dụng đã thực sự đi vào đời sống, trở thành phương tiện, ứng dụng hỗ trợ các thủ tục về thuế tin cậy, tin dùng rộng rãi và thuận tiện cho hàng triệu người nộp thuế.
Với xu thế công nghệ 4.0 và khối lượng dữ liệu ngày càng lớn, nhu cầu được hỗ trợ, giải đáp của NNT ngày càng cao và đòi hỏi sự tức thời, Ngành Thuế đã tiến thêm một bước quan trọng: đưa trí tuệ nhân tạo vào hỗ trợ người nộp thuế, gắn với dữ liệu ngành Thuế và tích hợp ngay trên eTax Mobile.
Bà Trần Thị Xuân - Ban chuyển đổi số - Cục Thuế cho biết, Chatbot công cụ hỗ trợ hỏi – đáp nhanh theo ngôn ngữ tự nhiên, hoạt động 24/7, giúp NNT tra cứu nợ thuế, thông tin cưỡng chế, tình trạng xuất cảnh... một cách thuận tiện nhất. Đồng thời, ứng dụng cung cấp các tiện ích hiện đại như chuyển đổi giọng nói thành văn bản và ngược lại, cho phép đánh giá câu trả lời để hệ thống liên tục học hỏi và hoàn thiện.Đây là cơ sở rất quan trọng để cơ quan thuế tiếp nhận thêm các thông tin nhằm nâng cao, liên tục cải tiến chất lượng phục vụ theo đúng phương châm của ngành là lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ.