Ung thư khoang miệng là tế bào ung thư tiến triển trong các mô ở vùng miệng. Loại ung thư này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trong khoang miệng như: Môi, má, lợi, lưỡi, vòm miệng cứng hay mềm, sàn miệng, xoang và họng. Trong đó, lưỡi và môi là 2 cơ quan phổ biến nhất.
|
Miệng có những vết loét giống nhiệt miệng nhưng sau 2 tuần vẫn không khỏi, gây nóng rát và đau trong miệng. |
Tăng cường các thực phẩm mềm, dễ nuốt
Vì ung thư khoang miệng gây ra các cơn đau, viêm loét hoặc tắc nghẽn trong miệng, người bệnh thường gặp khó khăn khi nhai và nuốt thức ăn. Những thực phẩm mềm, lỏng hoặc xay nhuyễn là sự lựa chọn tối ưu, giúp người bệnh ăn uống dễ dàng hơn. Chế độ ăn cho người bệnh ung thư khoang miệng sẽ bao gồm các món như cháo, súp, sinh tố, món hầm nhừ hoặc các món ăn nghiền nhuyễn thay vì thực phẩm cứng hoặc dai.
|
Các loại súp là món ăn lý tưởng cho người bị ung thư khoang miệng. |
Tránh các thực phẩm gây kích ứng
Khoang miệng của người bệnh ung thư rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng. Các món ăn quá cay, nóng, chua hoặc cứng có thể làm tăng cơn đau hoặc gây tổn thương niêm mạc miệng. Vì vậy, người bệnh ung thư khoang miệng cần tránh thực phẩm có tính axit mạnh như chanh, dưa cà muối chua và các gia vị mạnh như tiêu, ớt.
Chú trọng cung cấp đủ protein và dưỡng chất hỗ trợ phục hồi
Người bệnh ung thư khoang miệng, đặc biệt là trong quá trình điều trị như xạ trị và hóa trị, rất dễ bị suy dinh dưỡng và sụt cân do khó ăn uống và hấp thụ dưỡng chất. Do đó, việc cung cấp đủ protein và các chất dinh dưỡng thiết yếu là rất quan trọng. Protein giúp phục hồi và tái tạo mô cơ thể, hỗ trợ chức năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Các nguồn protein dễ tiêu hóa như thịt gà, cá, trứng, đậu và sữa là sự lựa chọn tốt cho người bệnh.
Tăng cường vitamin và khoáng chất để hỗ trợ miễn dịch
Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch, giảm viêm và phục hồi sau điều trị. Đặc biệt, vitamin A và C giúp bảo vệ niêm mạc miệng khỏi tổn thương, còn vitamin D và kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch. Những người bị ung thư khoang miệng cần bổ sung thêm vitamin A (có trong các loại rau củ màu cam, khoai lang, cà rốt) và vitamin C (có trong cam, bưởi, dâu tây…) để giúp bảo vệ sức khỏe khoang miệng và ngăn ngừa các biến chứng.
Uống đủ nước để tránh khô miệng
Một vấn đề phổ biến mà người bệnh ung thư khoang miệng phải đối mặt là tình trạng khô miệng, do tác dụng phụ của xạ trị hoặc thiếu sự tiết nước bọt. Khô miệng có thể khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn và gây cảm giác khó chịu. Vì vậy, việc uống đủ nước và duy trì độ ẩm cho miệng là rất quan trọng. Người bệnh có thể uống nước lọc, nước ép trái cây hoặc sử dụng các loại thực phẩm có chứa nhiều nước như canh, súp hoặc các loại trái cây tươi (dưa hấu, cam).
Ăn thành nhiều bữa nhỏ thay vì 3 bữa chính trong ngày
Vì việc ăn uống trở nên khó khăn, người bệnh nên chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày thay vì 3 bữa chính. Việc ăn nhiều bữa nhỏ sẽ giúp dễ dàng hấp thụ dinh dưỡng, giúp người bệnh ăn uống thoải mái và không cảm thấy quá tải.
Hỗ trợ việc bổ sung chất béo lành mạnh
Chế độ ăn cho người bệnh ung thư khoang miệng cũng nên bao gồm các nguồn chất béo lành mạnh để cung cấp năng lượng và giúp cơ thể phục hồi. Omega-3, một loại chất béo không bão hòa có trong cá hồi, cá thu, hạt chia và dầu oliu, có tác dụng chống viêm, bảo vệ tế bào và hỗ trợ quá trình điều trị ung thư. Ngoài ra, chất béo cũng giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, và K.
Đối phó với sự thay đổi vị giác
Quá trình điều trị ung thư khoang miệng có thể ảnh hưởng đến vị giác, khiến người bệnh không còn cảm thấy thèm ăn hoặc cảm thấy thức ăn có vị khác thường. Do đó, việc chế biến thực phẩm sao cho dễ ăn và không quá ngấy là rất quan trọng. Một số người bệnh có thể thấy rằng thực phẩm lạnh như sữa chua, sinh tố hoặc nước trái cây tươi có thể dễ ăn hơn trong giai đoạn này.
So với các loại ung thư khác, chế độ ăn cho người ung thư khoang miệng đòi hỏi sự chú trọng đặc biệt đến việc duy trì sức khỏe khoang miệng, giảm thiểu đau đớn, bảo vệ niêm mạc miệng và đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể. Điều này là khác biệt so với các loại ung thư khác, nơi mà vấn đề nhai, nuốt và viêm miệng không phải là vấn đề chính.