Ví dụ, ở Đà Nẵng, lượng mưa tháng 10/2022 có cường suất trên 100mm/giờ. Ở Hà Giang có 5 trạm xuất hiện tổng lượng mưa ngày 700-800mm. Bão, lũ, sạt lở đất, rất cần đến hệ thống quan trắc để đánh giá xu hướng, từ đó có cảnh báo.
 |
| Ông Văn Phú Chính |
Chúng ta nói nhiều về dự báo, cảnh báo nhưng nếu không có dữ liệu không thể làm gì được. Chúng tôi tiếp cận ở góc độ rất đơn giản là cần phải làm chủ thiết bị công nghệ. Thiết bị nhập ngoại về, hỏng hóc không sửa chữa được là khó khăn. Chúng tôi đã chủ động nghiên cứu và đưa vào sử dụng các trạm đo mưa tự động. Hơn 2.600 trạm đo mưa và 60 hệ thống cảnh báo lắp đặt không có trạm nào phải dừng hoạt động. Thiết bị kết nối với trạm đo mưa sẽ có còi hụ cảnh báo khi mưa trên 50 mm. Điều đáng nói, chúng tôi tiếp cận công nghệ giá thành phù hợp, dễ lắp đặt, dễ vận hành. Thực tế đã lắp cho các địa phương để cảnh báo cho người dân rất thuận lợi.
Thiết bị thứ hai là hệ thống tháp báo lũ có thể cảnh báo mực nước sông dâng lên mức báo động qua điện thoại để người dân vùng lũ nắm được. Cơ quan chức năng cũng nắm được thông tin để phục vụ công tác triển khai cứu hộ, cứu nạn. Một điều quan trọng trong phòng chống thiên tai hiệu quả đó là nhận thức của các cấp chính quyền. Nơi nào có sự quan tâm đúng mức, hiệu quả phòng chống thiên tai tốt hơn”.
Xô đổ mọi kỷ lục
 |
| PGS.TS Phạm Quý Nhân |
Theo PGS.TS Phạm Quý Nhân, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài Nguyên và Môi trường, năm 2023 ghi nhận hàng trăm con số kỷ lục về tác động của thiên tai nhưng năm 2024 còn vượt cả ngưỡng kỷ lục đó. Hiện tượng thiên tai không chỉ có một mà thường kéo theo “một combo”. Mưa bão kéo theo sạt lở, ngập úng và nhiều loại thiên tai khác.
“Theo tôi biến đổi khí hậu khiến cho thiên tai ngày càng dị thường khốc liệt. Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu của EU vào tháng 8/2024 đã ghi nhận mức nóng kỷ lục vào tháng 7 năm nay với nhiệt độ đo được cao hơn 1,48 độ so với những năm trước thời kỳ tiền công nghiệp. Tại Việt Nam, mùa hè năm nay có nhiệt độ cao hơn 0,7 độ so với giai đoạn 1991-2000. Nhiệt độ Bắc bán cầu cao hơn 0,69 độ so với giai đoạn 1991-2000. Những con số này xô đổ mọi kỷ lục trong năm 2023. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những hiện tượng thiên tại dị thường khốc liệt. Việc nóng lên kéo theo thay đổi nhiệt độ đại dương, cung cấp nhiều hơi nước hơn trong khí quyển gây mưa lớn hơn, bên cạnh đó cũng làm nước biển dâng, là nguyên nhân cường độ bão mạnh hơn, tần suất cao hơn, kéo dài hình thái cực đoan”.
