Dù Hy Lạp đã trải qua vài năm quay cuồng với các biện pháp khắc khổ và suy giảm kinh tế, các chủ nợ vẫn yêu cầu nước này tiếp tục cắt giảm chi tiêu nhằm đổi lấy khoản vay mới để cứu hệ thống tài chính khỏi sụp đổ. Thỏa thuận mới về gói cứu trợ thứ ba thực hiện trong 5 năm vẫn cần được Quốc hội Hy Lạp thông qua.
Để đạt được thỏa thuận với các chủ nợ, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras phải vượt qua những ngờ vực của nhiều đồng minh trong số 18 nước sử dụng đồng euro. Chỉ mới tuần trước, ông Tsipras còn kêu gọi người dân Hy Lạp bác bỏ nhiều biện pháp thắt lưng buộc bụng. “Chúng tôi đã có thể tránh những biện pháp cực đoan nhất. Hy Lạp sẽ chiến đấu để quay lại tăng trưởng và đòi lại chủ quyền đã mất”, Reuters dẫn lời ông Tsipras.
Cả Hy Lạp và các chủ nợ châu Âu đều thừa nhận trải qua những cuộc đấu khẩu gay gắt, khiến họ khó chịu với nhau suốt mấy tháng qua, nhưng cuối cùng vẫn chịu ngồi lại với nhau để đàm phán suốt chín giờ cho đến tận nửa đêm 12/7. Thủ tướng Đức Angela Merkel nói rằng, cùng với việc đạt được thỏa thuận, lòng tin cũng cần phải xây dựng lại.
“Hy Lạp có một cơ hội để quay lại con đường tăng trưởng”, bà Merkel nói, nhưng cho rằng “đó sẽ là con đường rất dài”. Tổng thống Pháp Francois Hollande cho rằng, đó là con đường đáng để cố gắng, và rằng Quốc hội Hy Lạp sẽ phải họp trong vòng vài giờ sau cuộc đàm phán. Ông Hollande cũng chúc mừng Hy Lạp tiếp tục là thành viên của eurozone. Tổng thống Pháp cho rằng, nếu eurozone mất Hy Lạp thì sẽ giống như “nền văn minh của chúng ta mất trái tim”.
Thỏa thuận đạt được sau cuộc thương lượng giữa ông Tsipras, ông Hollande, bà Merkel và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk, trong bối cảnh Thủ tướng Hy Lạp phải chịu sức ép lớn để “nuốt” những biện pháp khắc khổ khó nhằn.
“Chúng tôi đã nhận trách nhiệm về quyết định để có thể ngăn chặn kết quả khắc nghiệt nhất. Chúng tôi đã bác bỏ yêu cầu phải chuyển nhượng các tài sản của Hy Lạp ở nước ngoài, để ngăn chặn sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng”, ông Tsipras nói. Thỏa thuận cũng bao gồm cam kết của ông Tsipras sẽ triển khai chính sách tăng cường tiết kiệm, bao gồm cắt giảm lương hưu, cải cách thị trường và tư nhân hóa càng sớm càng tốt. Đổi lại, các lãnh đạo eurozone cam kết sớm khởi động đối thoại về một chương trình cứu trợ mới. Họ ước tính, Hy Lạp sẽ cần khoảng 85 tỷ euro.
Trước đó, Hy Lạp đã nhận hai gói cứu trợ với tổng trị giá 240 tỷ euro. Dù thâm hụt ngân sách hằng năm của Hy Lạp đã giảm đáng kể, gánh nặng nợ của nước này vẫn tăng vì nền kinh tế đã giảm 1/4. Tổng nợ của Hy Lạp vào khoảng 320 tỷ euro, tương đương 180% tổng sản phẩm quốc nội hằng năm. Rất ít nhà kinh tế học cho rằng, khoản nợ này sẽ được thanh toán đầy đủ. Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho rằng, khoản nợ của Hy Lạp sẽ cần phải được tái cơ cấu, Telegraph đưa tin.
