Chúng ta có đất - Chung tay trồng rừng!

Khôi phục hệ sinh thái rừng bản địa

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) thành phố Đà Nẵng phối hợp các đơn vị liên quan vừa phát động chương trình “Rừng ơi, thở đi!" với chủ đề “Chúng ta có đất - Chung tay trồng rừng” nhằm lan tỏa mô hình trồng rừng bền vững kết hợp du lịch sinh thái, hướng đến xây dựng thành phố xanh – sạch – đẹp – bền vững.

Theo Sở VHTT&DL, miền Trung và đặc biệt là Đà Nẵng những năm gần đây đã trải qua những mùa thiên tai khắc nghiệt. Trận lũ lụt lịch sử tại miền Trung và Nam Trung Bộ vào cuối năm 2025 đã gây thiệt hại lớn về người và của, buộc hàng nghìn người phải di tản và gây ra các điểm sạt lở lớn, chia cắt giao thông. Việc thâm canh rừng đơn loài ngắn ngày làm giảm khả năng phòng hộ, không đáp ứng yêu cầu bảo vệ đất, giữ nước và ổn định sinh thái. Từ thực tiễn đó, việc khôi phục rừng bản địa đa tầng và phát triển mô hình kinh tế rừng gắn với du lịch là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao khả năng chống chịu thiên tai và xây dựng nền tảng sinh kế bền vững cho cộng đồng.

“Rừng ơi, thở đi!” nhằm huy động cộng đồng, doanh nghiệp và các hộ dân có quỹ đất đồi dốc tham gia khôi phục hệ sinh thái rừng bản địa qua đó phát triển sinh kế dưới tán rừng, tạo nguồn thu bền vững cho người dân bản địa. Chương trình là sáng kiến cộng đồng khởi xướng với 3 trụ cột chính.

Thứ nhất, là giống cây trồng, sẽ ưu tiên các loài cây bản địa, đã thích nghi với điều kiện đất đai, khí hậu và nguồn nước tại địa phương, góp phần nâng cao khả năng sinh trưởng và phòng hộ tự nhiên.

Thứ hai, sinh kế bền vững. Chương trình xây dựng mô hình tạo thu nhập từ du lịch sinh thái và kinh tế dưới tán rừng, với giá trị tương đương hoặc cao hơn trồng keo ngắn ngày, giúp người dân yên tâm chuyển đổi. Về lâu dài, người dân và các thế hệ kế tiếp sẽ trực tiếp hưởng lợi từ rừng bản địa.

Thứ ba, nhân rộng cộng đồng tham gia. Sáng kiến “Chúng ta có đất – Chung tay trồng rừng” là lời kêu gọi các chủ rừng, khu, điểm du lịch và cộng đồng địa phương cùng tham gia phục hồi rừng. Hiện mô hình đã được thí điểm trên khu đất Suối Hoa, kết hợp trồng rừng và triển khai các gói du lịch trồng rừng, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm để nhân rộng trên địa bàn huyện Hòa Vang và các khu vực lân cận.

Môi trường sống an lành, bền vững

Ngay trong chương trình, các đại biểu, người dân và du khách đã trồng cây xanh trên địa bàn xã Hòa Vang. Già làng Bh’riu Bố (xã Hòa Vang) chia sẻ từ bao đời, rừng là “cái ăn, cái uống, cái thở, cái thuốc” của người dân, đặc biệt là người dân tộc Cơ Tu. Ông nêu thực tế, trước đây rất ít khi xảy ra sạt lở ở khu vực vùng núi, nhưng những năm qua hiện tượng này rất nhiều.. “Vì không có cây giữ đất, đất ngậm no nước, cứ thể sạt lở. Điều đó buộc chúng ta phải trồng rừng, phủ xanh những mảng đồi mảng núi để đem lại màu xanh, bảo vệ sự sống an toàn cho chúng ta”, ông nói.

Trong khi đó, ông A Duan (du khách Trung Quốc) tỏ ra rất thích thú khi vừa được thụ hưởng bầu không khí trong lành trên núi đồi, vừa được tự tay trồng thêm cây xanh trên sườn dốc còn trọc lóc. Ông cho biết, đây là chuyến du lịch tiền trạm cho chuyến du lịch tổng kết cuối năm của công ty. “Thật thú vị khi mỗi du khách góp thêm một mảng xanh cho điểm đến. Tôi rất hài lòng và dự định sẽ đưa mọi người đến đây để cùng chung tay trồng rừng”, ông bày tỏ.
Chia sẻ với Tiền phong, bà Hồ Thanh Nhàn, đại diện khu du lịch sinh thái Làng Toom Sara cho hay, với điều kiện tự nhiên và tình hình thực tế, dự án “Rừng ơi, thở đi!”, được triển khai theo 4 giai đoạn chính.

Giai đoạn đầu tập trung vào việc tìm hiểu đất, rừng và con người bản địa nhằm mục tiêu xây dựng kế hoạch dự án bền vững hơn. Theo bà, dự án trồng rừng đã được thực hiện bởi nhiều tổ chức, cá nhân ở nhiều nơi trên thế giới, có nơi thành công có nơi không. Nhưng tất cả đều vì một mục tiêu tốt đẹp là tìm kiếm sự đồng thuận, chung tay của các thế hệ, các ngành nghề khác nhau để có những góc nhìn đa chiều, những tri thức bản địa, tri thức dân gian phục vụ cho dự án.

“Đó là việc tái hiện lễ hội PHuoih Ca Coong - lễ tạ ơn thần rừng, để thế hệ sau và mọi người thấy rằng ông bà họ - những người Cơ Tu bản địa vốn yêu rừng và tôn kính rừng như thế nào. Đó là chương trình nghệ thuật để các nghệ sĩ trẻ cùng đi tìm hơi thở của rừng, tìm tình yêu với rừng. Hay là tổ chức trại sáng tác nghệ thuật, lễ hội điêu khắc trên gỗ lũa và các chương trình lưu trú sáng tác với cảm hứng về rừng, kết nối cộng đồng qua các hoạt động tình nguyện”, bà thông tin.

Giai đoạn tiếp theo xây dựng các sản phẩm du lịch trồng rừng để đảm bảo dự án được thực thi thành công. Giai đoạn 3 sẽ hồi sinh những cánh rừng; thí điểm các sản phẩm du lịch trồng rừng - triển khai cho khách tham quan tham gia trồng rừng. Đồng thời nhân rộng mô hình.

Giai đoạn 4 là giai đoạn duy trì và phát triển bền vững rừng bản địa thông qua các hoạt động du lịch rừng, kinh tế nông nghiệp dưới tán rừng để tạo sinh kế bền vững song song với việc trồng rừng. “Chúng tôi tin rằng, với sự chung tay của cộng đồng và các đơn vị liên quan, những cánh rừng bản địa sẽ được khôi phục, mang lại môi trường sống an lành cho hiện tại và giá trị bền vững cho các thế hệ mai sau”, bà Nhàn kỳ vọng.