Khi tin nhắn trở thành "vũ khí"
Mới đây, cộng đồng mạng xôn xao trước loạt ảnh chụp màn hình nhóm chat một lớp học. Mâu thuẫn nảy sinh khi Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) cảm thấy không được tôn trọng vì ban cán sự lớp báo cáo công việc vào nhóm giáo viên bộ môn thay vì thông qua mình. Sự việc bị đẩy lên cao trào không chỉ ở những lý lẽ tranh luận gay gắt, mà nằm ở dòng tin nhắn đầy tổn thương của cô giáo chủ nhiệm: "Tôi cảm thấy bơ vơ, cô đơn giữa 41 người... Ai muốn làm gì thì làm, muốn nghỉ thì nghỉ hết đi".
Dưới phần bình luận, cư dân mạng chia làm nhiều luồng ý kiến. Một bên thẳng thắn chỉ ra lỗi sai trong quy trình làm việc và thái độ của các bạn học sinh, xem đây là bài học vỡ lòng về "tôn ti trật tự" và sự tôn trọng cấp quản lý trực tiếp. Ngược lại, không ít người tiếc cho cách xử lý tình huống của cô giáo chủ nhiệm, cho rằng sự thiếu kiềm chế và bộc lộ cảm xúc tiêu cực trên không gian mạng đã vô tình đẩy học trò ra xa hơn, khiến câu chuyện đi vào ngõ cụt.
"Học sinh có thể sai, nhưng người lớn không được buông"
Chia sẻ với Hoa Học Trò Online, cô Thủy - giáo viên Toán tại TP.HCM nhớ lại năm 2007, năm đầu tiên cô đứng lớp chủ nhiệm với một tập thể "vừa giỏi vừa quậy".
Cô Thủy kể lại kỷ niệm từng khiến mình ám ảnh: "Lần đó, một bạn học sinh do sơ suất nên bị 3 điểm Toán. Sau khi mình nhắc nhở, bạn ấy đã xé nát bài kiểm tra ngay trước mặt cô". Hành động bộc phát đó là cú sốc lớn với giáo viên trẻ. Nhưng thay vì "buông" hay phạt ngay lập tức, cô chọn cách "lì" đòn.
"Lúc đó mình cũng còn trẻ nhưng quyết tâm không làm căng, sau đó chủ động tìm cách nói chuyện để hiểu các bạn hơn. Mình luôn tâm niệm: Học sinh có thể bốc đồng, có thể hỗn, nhưng trách nhiệm của mình là dạy tụi nhỏ." - cô Thủy chia sẻ.
Cô Thủy cũng nhấn mạnh, khi phát sinh mâu thuẫn, đặc biệt là những hiểu lầm trong công việc chung, việc gặp mặt trực tiếp là tối quan trọng để tránh tình trạng "tam sao thất bản" qua những dòng tin nhắn vô hồn.
Phía sau sự "nổi loạn" là một lý do cần được lắng nghe
Lý giải về nguyên nhân dẫn đến xung đột, Thạc sĩ Xã hội học Thanh Văn Vân cho rằng mấu chốt nằm ở hạn chế của giao tiếp trực tuyến.
Thạc sĩ Vân nhận định: "Những dòng tin nhắn văn bản sẽ không thể hiện đúng cảm xúc thật sự. Chỉ khi gặp trực tiếp, qua giọng điệu, ánh mắt, ngôn ngữ hình thể mới thấy được thái độ thật của một người. Vì thế, cách tốt nhất luôn là gặp mặt để trao đổi thông tin thay vì đôi co qua tin nhắn".
Bên cạnh đó, chuyên gia cho rằng thay vì vội vã phán xét hành vi bề nổi, người lớn hay cộng đồng mạng cần bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ, bởi tuổi "ẩm ương" hiếm khi "nổi loạn" vô cớ. Việc tìm hiểu lý do không đồng nghĩa với dung túng cái sai, mà là tìm ra nút thắt để tháo gỡ. Thạc sĩ Vân nhấn mạnh: "Nói không giận hành động của các bạn là không đúng, nhưng để giáo dục và thay đổi nhận thức của một con người thì buộc phải hiểu được động cơ của họ".
Câu chuyện nhóm chat này thực tế là một bản nháp khắc nghiệt cho môi trường công sở sau này: Có quy trình, có trật tự trên dưới và có cả những xung đột buộc phải xử lý bằng lý trí. Bài học lớn nhất ở đây không phải là chuyện đúng sai trên một ứng dụng nhắn tin, mà là kỹ năng đối diện vấn đề.