Google News

Công nghệ không phải là viên thuốc chữa bách bệnh

TP - Công nghệ nên được xem là một giải pháp bổ trợ trong giáo dục, chứ không thể thay thế vai trò không thể thiếu của người thầy. Đó là khẳng định của GS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam tại hội thảo quốc gia về khoa học giáo dục do Bộ GD&ĐT tổ chức tại Trường ĐH Hà Nội.

Theo GS Lê Anh Vinh, một phân tích trên 119 công cụ công nghệ giáo dục (EdTech) đã cho thấy, không có bằng chứng thống kê rõ ràng về hiệu quả mà chúng mang lại. Ông nhấn mạnh, công nghệ không phải là “viên thuốc chữa bách bệnh”. Trong giáo dục, nếu đặt công nghệ lên trước phương pháp sư phạm, sẽ không có nhiều thay đổi đột phá. Bằng chứng là việc tăng cường sử dụng máy tính tại trường học không đi đôi với việc cải thiện kết quả đọc của học sinh.

anh2-8.jpg
GS.TS Lê Anh Vinh tham gia thảo luận tại hội thảo. Ảnh: HOA BAN

GS Lê Anh Vinh khẳng định, thiết bị công nghệ chỉ thực sự có giá trị khi nó phục vụ một mô hình dạy và học đã được thiết kế kĩ lưỡng từ trước. Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng chỉ phát huy hết tiềm năng khi được giáo viên sử dụng như một công cụ sư phạm, chứ không phải để thay thế chính họ.

“Chúng ta đang quá đề cao tốc độ – từ tốc độ giải bài tập của học sinh đến tốc độ phát triển của xã hội – và điều đó đã khiến chúng ta rơi vào cạm bẫy của tốc độ”.

GS Lê Anh Vinh cảnh báo những ứng dụng công nghệ hiện nay đang làm giảm đi sự kiên trì của học sinh

Một mối lo ngại lớn hơn, theo ông, là khi công nghệ được thiết kế để cung cấp câu trả lời nhanh nhất, nó lại vô tình làm suy giảm những năng lực trí tuệ cốt lõi. Ông dẫn chứng về ý tưởng dùng công nghệ để chấm bài tự động. Ý tưởng này đã không nhận được sự đồng thuận, bởi nếu giáo viên dùng công nghệ để chấm bài, thì không thể cấm học sinh dùng công nghệ để viết bài. Việc sử dụng công nghệ thiếu kiểm soát trong môi trường giáo dục có nguy cơ dẫn đến sự mất kết nối sâu sắc giữa giáo viên và học sinh.

Dẫn chứng các nghiên cứu, GS Vinh chỉ ra, công nghệ trong nhà trường có thể làm tăng tương tác ngắn hạn giữa học sinh nhưng lại không tạo ra tác động dài hạn. Vì vậy, mấu chốt là phải thiết kế môi trường học tập sao cho giáo viên có thể thúc đẩy tư duy phản biện và chiều sâu trong mỗi học sinh.