Một nhóm các nhà khoa học bác sĩ có chuyên môn về khoa học cơ bản và lâm sàng về các rối loạn thoái hóa thần kinh và chứng mất trí tin rằng, nghiên cứu này có thể mở ra cánh cửa cho những đột phá khác trong việc hiểu biết và điều trị chứng mất trí nhớ và các rối loạn thoái hóa khác của não .
Bệnh mất trí nhớ là một căn bệnh không lây nhiễm phổ biến và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Một nghiên cứu vào tháng 1 năm 2025 đã cung cấp số liệu cập nhật về nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ suốt đời ở các nhóm dân số khác nhau tại Mỹ.
Các nhà nghiên cứu ước tính nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ suốt đời sau 55 tuổi là 42%, cao hơn gấp đôi so với ước tính trước đó. Nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ là 4% ở độ tuổi 75 và 20% ở độ tuổi 85, với phần lớn nguy cơ xảy ra sau 85 tuổi. Các nhà nghiên cứu dự đoán số ca mắc chứng mất trí nhớ mới tại Mỹ sẽ tăng gấp đôi trong bốn thập kỷ tới, từ khoảng 514.000 ca vào năm 2020 lên 1 triệu ca vào năm 2060.
Vắc xin có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ?
Nghiên cứu của Nature đã tận dụng một thay đổi chính sách ở Wales có hiệu lực từ năm 2013, quy định rằng những người sinh vào hoặc sau ngày 2/9/1933 đủ điều kiện tiêm vắc xin ngừa herpes zoster trong ít nhất một năm, trong khi những người sinh trước đó thì không được.
Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu tác động của vắc xin ngừa zona lên kết quả sức khỏe lâu dài. Trong một phân tích thống kê chi tiết về hồ sơ sức khỏe, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng, vắc xin đã làm giảm 1/5 nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ trong khoảng thời gian bảy năm. Điều này có nghĩa là những người được tiêm vắc xin ngừa zona ít có khả năng mắc chứng mất trí nhớ lâm sàng hơn trong thời gian theo dõi bảy năm và phụ nữ được hưởng lợi nhiều hơn nam giới.
Kết quả từ nghiên cứu này và các nghiên cứu liên quan khác cho thấy vắc xin có thể có vai trò rộng hơn trong liệu pháp thử nghiệm ngoài lĩnh vực bệnh truyền nhiễm. Những nghiên cứu này cũng đặt ra những câu hỏi hóc búa về cách thức hoạt động của vắc xin và hệ thống miễn dịch của chúng ta có khả năng ngăn ngừa chứng mất trí như thế nào.
Cũng có khả năng vắc xin có thể mang lại khả năng bảo vệ bằng cách kích hoạt hệ miễn dịch và cung cấp " miễn dịch được rèn luyện ", trong đó hệ miễn dịch được tăng cường thông qua việc tiếp xúc nhiều lần với vắc xin hoặc virus.
Nghiên cứu không phân biệt giữa các loại sa sút trí tuệ khác nhau, chẳng hạn như sa sút trí tuệ do bệnh Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ do đột quỵ. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu không thể đưa ra bất kỳ kết luận chắc chắn nào về cơ chế bảo vệ tiềm ẩn của vắc xin chỉ dựa trên việc phân tích hồ sơ sức khỏe.
Bước tiếp theo sẽ là một nghiên cứu tiền cứu, có đối chứng giả dược, "tiêu chuẩn vàng" cho các thử nghiệm lâm sàng trong y học để trực tiếp đánh giá hiệu quả của vắc-xin ngừa herpes zoster so với giả dược trong việc giảm nguy cơ sa sút trí tuệ theo thời gian. Những nghiên cứu như vậy là cần thiết trước khi bất kỳ loại vắc xin nào, cũng như các liệu pháp tiềm năng khác, có thể được khuyến nghị sử dụng thường quy trong lâm sàng để phòng ngừa sa sút trí tuệ.
Hiện chưa có loại thuốc nào được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt sử dụng lâm sàng có thể đảo ngược tình trạng suy giảm nhận thức.
