Nhiều đạo diễn triệu USD chọn Việt Nam
Mới đây, thông tin về bộ phim Ấn Độ Silaa, có kinh phí sản xuất khoảng 4 triệu USD, sẽ chính thức khởi quay tại Việt Nam từ tháng 8/2025, với các bối cảnh trải dài từ hang Sơn Đoòng, Hang Tiên, Tú Làn, Hang Chuột (Quảng Trị) đến Cao Bằng, Quảng Ninh và Ninh Bình đang gây chú ý mạnh mẽ trong cộng đồng làm phim quốc tế.
Việc một đoàn làm phim Bollywood chọn Sơn Đoòng làm bối cảnh được kỳ vọng góp phần tăng cường hợp tác văn hóa, du lịch giữa hai quốc gia. Đồng thời, dự án cũng mở ra cơ hội quảng bá du lịch Quảng Trị và các địa phương lân cận, đặc biệt trong bối cảnh các vùng đang tái cấu trúc phát triển.
Chiều 14/7, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong đã tiếp nhà sản xuất, đạo diễn Rahul Bali của Dự án hợp tác điện ảnh Việt Nam - Ấn Độ đầu tiên mang tên Love in Vietnam. Đây là dự án phim có kinh phí khoảng 4 triệu USD, được khởi quay từ tháng 9/2024 tại miền Trung và miền Nam Việt Nam, đã công bố tại LHP Cannes 2024, chính thức trình chiếu tại Liên hoan Phim châu Á Đà Nẵng lần thứ 3 (DANAFF 2025) và dự kiến ra mắt tại cả Việt Nam và Ấn Độ trong mùa hè năm nay. Bộ phim hiện đang trong giai đoạn hậu kỳ và dự kiến sẽ được phát hành tại hơn 1.000 rạp chiếu phim ở Ấn Độ, tiếp cận khoảng 8 triệu khán giả.
Trong vài năm trở lại đây, Việt Nam đã trở thành bối cảnh lý tưởng thu hút các dự án điện ảnh quốc tế với kinh phí lớn và quy mô hoành tráng. Sự kiện tiêu biểu nhất là bom tấn Kong: Skull Island (tạm dịch: Kong: Đảo đầu lâu) của đạo diễn Jordan Vogt Roberts, có kinh phí sản xuất lên đến 185 triệu USD.
Phim bắt đầu quay tại Việt Nam từ tháng 10/2015 đến tháng 3/2016, sử dụng nhiều địa điểm cảnh quan thiên nhiên đặc sắc như Tràng An, Vân Long, Tam Cốc (Ninh Bình), Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), Tú Làn Phong Nha. Diễn viên chính như Brie Larson, Samuel L. Jackson… đều khen ngợi trải nghiệm quay tại Việt Nam. Brie Larson đánh giá đó “là một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất”.
Kong: Skull Island không chỉ thành công về thương mại, tiêu tốn 185 triệu USD để thu về gần 569 triệu USD toàn cầu, mà còn để lại dấu ấn văn hóa và du lịch rõ nét. Các địa điểm như hang động, sông suối hùng vĩ trở thành điểm đến hấp dẫn du khách, trong khi chính quyền các tỉnh như Ninh Bình còn giữ lại phim trường như một điểm tham quan đặc sắc .
Tiếp sau thành công ấy, một dự án quốc tế khác đang hướng đến quay tại Việt Nam: loạt phim truyền hình dựa trên trò chơi League of Legends (tạm dịch: Liên minh huyền thoại) do Riot Games và Riot Studios sản xuất.
Theo nhiều nguồn tin, dự án gồm 9 tập, dự kiến thực hiện vào cuối năm 2025 và sẽ phát hành trên các nền tảng toàn cầu như Netflix, HBO. Cát Bà (Hải Phòng) được lựa chọn là bối cảnh chính nhờ vẻ đẹp thiên nhiên đặc trưng: hơn 360 hòn đảo đá vôi, rừng quốc gia, bờ biển nguyên sơ, được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới .
Dự án có sự tham gia điều phối của Rose Lam, cựu giám đốc sản xuất The Last of Us và Nicholas Simon (Indochina Productions). Họ đánh giá Việt Nam vượt qua Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản về cảnh quan và sự hỗ trợ hậu cần. Chính quyền địa phương và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức nhiều buổi làm việc nhằm đảm bảo quy trình, hỗ trợ pháp lý và bảo vệ môi trường trong suốt quá trình chọn bối cảnh.
Theo phân tích của TS. Thủy Giang (Trường ĐH Sân khấu & Điện Ảnh), những dự án quy mô như vậy không chỉ đem lại lợi ích kinh tế tạm thời mà còn tạo ra giá trị dài hạn. Thứ nhất, phim ảnh mang tầm quốc tế là công cụ quảng bá hình ảnh đất nước, giúp nơi quay trở thành điểm đến du lịch được săn đón. Minh chứng là sau Kong, số lượng tua, khách quốc tế đến Phong Nha - Kẻ Bàng, Tràng An, Hạ Long tăng mạnh.
Các dự án quy mô lớn thúc đẩy chuyên môn hóa ngành dịch vụ quay phim tại Việt Nam: từ cấp phép, hậu cần, logistics đến đào tạo nhân lực. Việt Nam dần hình thành mạng lưới cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu của đoàn quốc tế. Hơn nữa, hiệu ứng lan tỏa sẽ khiến các đoàn làm phim khác cân nhắc chọn Việt Nam làm điểm đến, tạo nên một chuỗi sản xuất điện ảnh, góp phần nâng cao vị thế Việt trên bản đồ điện ảnh toàn cầu.
Cần những gì để trở thành phim trường quốc tế?
TS. Nguyễn Văn Tình, nguyên Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VHTTDL) thẳng thắn nhìn nhận: “Chúng ta từng đón nhiều đoàn phim lớn như Kong: Đảo đầu lâu hay các ê-kíp của Hàn Quốc, Nhật Bản… nhưng để giữ chân họ lâu dài, Việt Nam cần một chiến lược bài bản hơn là chỉ trông chờ vào thiên nhiên”.
Theo ông Tình, vấn đề then chốt đầu tiên là chính sách tài chính. “Không thể cạnh tranh nếu chúng ta vẫn chưa có rebate (hoàn tiền) hoặc ưu đãi thuế cho đoàn phim quốc tế, trong khi Thái Lan, Hàn Quốc, Abu Dhabi (UAE) đều đã thực hiện mức hoàn chi lên tới 30-40%. “Cần sớm có hoàn VAT, hỗ trợ từ ngân sách xúc tiến quốc gia để tăng tính cạnh tranh”, ông đề xuất.
Đạo diễn trẻ Nguyễn Hữu Lộc, từng hợp tác với một đoàn phim Hàn Quốc tại Việt Nam, nhận định: “Thủ tục cấp phép vẫn rườm rà, thiếu một đầu mối rõ ràng. Một Film Commission (ủy ban điện ảnh) quốc gia - địa phương là cần thiết, giảm thời gian xử lý, kết nối nhanh từ công an đến y tế, môi trường”.
![dlp2.jpg](https://cdn.tienphong.vn/images/3fa01b4ea7760b7bc64436024715389b9d926506e3af08a5976f1df274231458d37e5b9fd209fdb949812079f1898746/dlp2.jpg "Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong và nhà sản xuất Ấn Độ Rahul Bali chụp ảnh lưu niệm cùng poster phim "Love in Vietnam"")
Đạo diễn Đinh Ngọc Phương, với kinh nghiệm làm việc tại Mỹ, bày tỏ: “Chúng ta có nhân lực nhiệt huyết nhưng thiếu chuyên gia kỹ thuật cao cấp và thiết bị hậu kỳ chuẩn quốc tế. Cần đầu tư đào tạo chuyên sâu, xây dựng studio chuẩn Hollywood, thu hút trung tâm nước ngoài mở khóa huấn luyện”.
Một yếu tố sống còn khác khi thu hút các đoàn làm phim nước ngoài là trách nhiệm bảo vệ môi trường và di sản. Những địa điểm như Cát Bà, Hạ Long, Phong Nha nếu không kiểm soát kỹ mật độ quay, việc xâm phạm cảnh quan, rác thải, và tiếng ồn có thể khiến dư luận trong nước phản ứng và nhà đầu tư nước ngoài e ngại. TS. Nguyễn Văn Tình đề xuất: “Phải có quy chế rõ: diện tích quay, thời gian, trách nhiệm hoàn trả hiện trạng và ký cam kết bảo vệ môi trường với từng đoàn”.
Về mặt địa phương, các chuyên gia và giới làm phim trẻ đồng thuận rằng, chiến lược phim, du lịch vẫn còn sơ sài. Các tỉnh như Ninh Bình, Quảng Bình chưa phát triển cẩm nang, nhận diện vùng quay, quảng bá lưu động hay trải nghiệm bài bản. “Các địa phương nên chủ động xây dựng đề án du lịch màn ảnh rõ ràng, Bộ VHTTDL có thể phối hợp để đưa hình ảnh lên thị trường Mỹ, châu Âu,” ông Tình đề xuất.
Các chuyên gia đều đánh giá cao chỉ số PAI (Production Attraction Index), một chỉ số đánh giá mức độ hấp dẫn của các tỉnh/thành với đoàn làm phim quốc tế dựa trên 5 tiêu chí: hỗ trợ tài chính, thông tin, hậu cần hiện trường, thủ tục pháp lý và cơ sở hạ tầng chung.
Trên thực tế, PAI là công cụ minh bạch để các địa phương cạnh tranh, cải thiện điểm số, rồi từ đó mới có cơ sở để xây dựng chính sách ưu đãi, quảng bá và hoàn thiện dịch vụ.
