Thưa bà, nội dung bảo vệ môi trường được nhà trường đưa vào tuyên truyền, giáo dục học sinh như thế nào trong chương trình hiện nay?
-Trong kế hoạch dạy học hằng năm, xác định tuyên truyền, giáo dục cho học sinh về bảo vệ môi trường là nội dung rất quan trọng nên Trường THCS Giảng Võ lồng ghép thông qua các bài giảng trên lớp thuộc các bộ môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử - Địa lý, Giáo dục địa phương, Ngữ văn, Giáo dục công dân và tích hợp liên hệ khi giảng dạy các bộ môn khác nếu phù hợp.
Các nội dung học sinh được học tập bao gồm: truyền thông về bảo vệ rừng, tác hại của chất thải nhựa sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy đối với môi trường, sức khỏe cộng đồng.
Đặt biệt, thầy cô giáo dục học sinh biết thực hành lối sống xanh, tìm giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Trường, lớp được sáng tạo biến thành những mảng xanh bằng việc trồng thêm cây, hoa. Sau mỗi giờ học tập căng thẳng, được chăm sóc cây xanh, khuôn viên trường lớp, học sinh cũng trở nên vui vẻ, hào hứng hơn, nhất là cảm thấy mỗi cá nhân đều chung tay, góp phần công sức nhỏ bé để hằng ngày cùng chăm sóc ngôi trường.
Đặc biệt, các thầy cô luôn chú ý cho học sinh các vấn đề môi trường đang được quan tâm trên toàn cầu hiện nay như bảo vệ không khí, bảo vệ nguồn nước, bảo tồn đa dạng sinh học, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu rác thải nhựa …
Bên cạnh đó, việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh còn được thầy trò thực hiện qua các cuộc thi, lồng ghép tuyên truyền cho học sinh thông qua các hoạt động thiện nguyện cứu trợ người dân là nạn nhân của thiên tai bão lũ.
Sở GD&ĐT Hà Nội đánh giá, đa số học sinh các nhà trường có ý thức, hành vi thực hiện bảo vệ môi trường sống, bên cạnh đó vẫn còn một số em vứt rác bừa bãi. Theo bà, cách nào để học sinh thực hiện tốt việc thực hành bảo vệ môi trường hằng ngày cả ở trường học lẫn ở nhà, ngoài đường phố?
Trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, Ban giám hiệu và thầy cô giáo luôn lưu ý học sinh về việc giữ gìn môi trường sống từ những việc nhỏ nhất, xây dựng hình ảnh học sinh Thủ đô thanh lịch, thực hiện nếp sống văn minh. Đơn giản nhất bằng là từ việc không vứt rác bừa bãi ra sân trường, lớp học, tắt công tắc điện ngay khi không sử dụng, tiết kiệm nước.... Học sinh được lưu ý thực hiện nguyên tắc này cả khi ở nhà và khi ra ngoài đường phố, không gian công cộng.
Chúng tôi ý thức được việc giáo dục, nhắc nhở học sinh, làm cho các em hiểu được bảo vệ môi trường sống không chỉ là việc làm cần thiết mà còn là hành động văn minh.
Nhà trường cũng bố trí, sắp xếp không gian trường lớp luôn đảm bảo yếu tố xanh, sạch, đẹp để học sinh vừa học vừa có nơi vui chơi, nghỉ ngơi thoáng đãng, thư giãn. Những học sinh có hành động, ý tưởng hay dự án về bảo vệ môi trường qua các cuộc thi hay được động viên, khen thưởng kịp thời.
Một điều quan trọng hơn nữa, dạy và thực hành về bảo vệ môi trường là việc làm thường xuyên, kiên trì để trở thành thói quen, nhu cầu, mong muốn của các em học sinh. Các em phải thấm nhuần, bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ “lá phổi” của chính mình, từ đó có hành động phù hợp.
Trong các chuyến hoạt động trải nghiệm do trường tổ chức, tôi thường quan sát học sinh và thấy, các em rất có ý thức trong việc vứt rác đúng nơi quy định. Thậm chí, các em chủ động, tình nguyện gom rác ở khu vực công cộng để có khuôn viên sạch sẽ.
Việc tiết kiệm năng lượng cũng được thầy cô giáo dục học sinh một cách cẩn thận. Các em được hướng dẫn sử dụng các thiết bị; tiết kiệm các nguồn tài nguyên quý giá. Không những thế, nhà trường còn lan tỏa được ý thức bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng đến cha mẹ học sinh, ý thức của học sinh tại nơi cư trú. Thầy cô giáo và học sinh rất sáng tạo trong thực hiện công tác bảo vệ môi trường.
Học sinh hiến kế bảo vệ môi trường
Một trong những nội dung quan trọng đó là phân loại rác, nhà trường triển khai nội dung này như thế nào, thưa bà?
Trường đã bố trí thùng rác nhiều ngăn, hướng dẫn học sinh phân loại rác thải tái chế, rác thải nguy hại, các chất thải khác. Hiểu được ý nghĩa của việc phân loại rác nên học sinh rất hào hứng, thực hiện trở thành thói quen hằng ngày.
Điều kiện để thực hiện là có đủ số thùng rác đạt chuẩn, đặt ở những vị trí thuận lợi, tiện dụng đồng thời có quy trình vệ sinh, bảo đảm thùng rác luôn sạch sẽ, học sinh không ngại khi tiếp xúc. Nhà trường thực hiện phân loại rác, việc thu gom và xử lý là của các đơn vị chuyên môn.
Trường đã tổ chức các hoạt động ra sao để học sinh thể hiện ý tưởng, năng lực sáng tạo bảo vệ môi trường? Sáng kiến nào của học sinh được đánh giá có ý nghĩa thực tiễn?
Trong năm học, để học sinh thể hiện sự sáng tạo trong bảo vệ môi trường, nhà trường có kế hoạch tổ chức các cuộc thi như: Vẽ tranh chủ đề bảo vệ môi trường, các cuộc thi STEM, Robotics có chủ đề liên quan.
Việc vận dụng kiến thức liên môn để sáng tạo ra các sản phẩm STEM, Robotics là nội dung thu hút nhiều học sinh bởi các em được thực hành, được chuyển tải kiến thức lý thuyết thành sản phẩm có ý nghĩa trong cuộc sống.
Học sinh trường đã thiết kế những chiếc xe thế năng để có thể vận chuyển hàng hóa cứu trợ trong địa hình đồi núi…, tổ chức hoặc tham gia các cuộc thi nghiên cứu khoa học với chủ đề tiết kiệm năng lượng, bảo vệ nguồn nước, chống rửa trôi, xói mòn đất …
Trong chuỗi ý tưởng, sáng kiến về bảo vệ môi trường, nhà trường đánh giá sáng kiến có ý nghĩa thực tiễn nhất là của Đoàn - Đội với các “Công trình măng non”.
Trong đó, từng lớp đảm trách giữ vệ sinh ở một khu vực hành lang, sân trường, bể cá hoặc trực tiếp phụ trách chăm sóc một cây xanh… Các đội viên ưu tú sẽ thực hiện việc tự giám sát, nhắc nhở, điều chỉnh các thói quen chưa tốt của các bạn học sinh khác như vứt rác bừa bãi, sử dụng lãng phí nước, quên tắt điện…
Trường học cũng dự kiến sẽ phát động trong học sinh cuộc thi “Hiến kế bảo vệ môi trường” bởi chính các em học sinh là đối tượng có nhiều ý tưởng sáng tạo nhất.
Ban phụ trách đội sẽ nêu ra các đề bài, các mong muốn, các dữ liệu về bảo vệ môi trường. Học sinh chủ động đóng góp ý kiến, nêu ý tưởng… và thầy cô sẽ tổ chức thực hiện, nhà trường kiểm tra đánh giá, khen thưởng ý tưởng, dự án sáng tạo, từ đó lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường sống và hình thành thói quen bảo vệ môi trường trong các em học sinh!
Đặc biệt, tháng 8/2024, nhóm học sinh của trường đã giành được Huy chương Vàng cá nhân và 1 giải sáng tạo tại Cuộc thi Olympic Phát minh và Sáng chế thế giới lần thứ 13 tại Hàn Quốc với dự án “Nghiên cứu tạo chế phẩm sinh học xử lý thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trong đất”. Các em học sinh đã nhận thức được tác hại nghiêm trọng của thuốc bảo vệ thực vật với môi trường và dành nhiều thời gian, tâm sức nghiên cứu thành công chế phẩm sinh học xử lý thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trong đất bằng bã mía.
Dự án ứng dụng công nghệ sinh học góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm đất của học sinh đã thể hiện ý thức trách nhiệm với bản thân và cộng đồng khi vấn đề bảo vệ môi trường và hệ sinh thái đã trở nên cấp thiết trên phạm vi toàn cầu.
Cảm ơn bà!
