Theo một bản báo cáo của tổ công tác liên ngành thuộc UBND tỉnh Kiên Giang phát ra trước cuộc họp cho biết: Sau khi có sự thoả thuận về hợp tác nghề cá giữa Việt Nam và Indonesia, Hội nghề cá TP Rạch Giá gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch ông Trương Văn Ngữ và Trần Hon đã tiên phong đi trước. Hai chủ tàu này đã ký với Cty Đại Dương đưa 8 tàu cá đi đánh bắt hợp pháp tại Indonesia.
Pháp nhân đại diện phía Indonesia là Cty Papua. Sau khi có thông báo cấp phép của Tổng cục Thủy sản, ngày 30/8/2013, Sở NN&PTNT Kiên Giang tổ chức lễ trao giấy phép đưa 8 tàu cá của hai chủ tàu nói trên đi khai thác thủy sản tại Indonesia.
Sau khi 2 cặp tàu của ông Ngữ và Trần Hon bị Cảnh sát biển Indonesia bắt giữ vào ngày 4/1/2014, ngành chức năng tỉnh Kiên Giang đã nhiều lần họp đề nghị: Phía Cty Đại Dương cung cấp danh sách thuyền viên, báo cáo cụ thể tình tiết và nguyên nhân 4 tàu cá bị bắt giữ; phải có trách nhiệm với chủ tàu và các thuyền viên; đề nghị Cty Đại Dương tạm thời ngưng ngay các hợp đồng hợp tác tiếp theo với khoảng 40 tàu cá của Kiên Giang cho đến khi giải quyết xong vụ việc.
Cũng theo bản báo cáo trên, các tàu cá bị bắt giữ là do khai thác hải sản trái phép. Lực lượng chức năng Indonesia đồng ý trả 57 ngư dân về nước trước, chỉ giữ lại 4 tài công. Tuy nhiên Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia đang đề nghị cùng lúc thả toàn bộ 61 ngư dân về nước.
Trả lời báo Tiền Phong sau cuộc họp, ông Lâm Hoàng Sa - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang nói: “Thông tin về việc bắt giữ vẫn chưa rõ. Họ (phía Indonesia) nói đang trong quá trình điều tra làm rõ”. Cũng theo ông Sa, ngay sau khi nhận được báo cáo về việc ngư dân bị bắt, tỉnh đã đề xuất với bộ ngành chức năng và Đại sứ quán làm sao đưa ngư dân sớm về nước.
Hiện đã đạt được thỏa thuận cơ bản, nhưng vẫn chưa xác định được ngày về cụ thể. Chủ trương hợp tác đánh bắt giữa Việt Nam và Indonesia là đúng đắn. Tuy nhiên, tỉnh đang chỉ đạo tạm ngưng chương trình này vì cần xem lại tính pháp lý hợp đồng giữa các bên liên quan; tính hiệu quả; việc tuân thủ pháp luật giữa 2 nước như thế nào…
Tại cuộc họp chiều ngày 5/3, tại UBND tỉnh Kiên Giang của Tổng cục Thủy sản cùng đại diện các bộ ngành chức năng về vụ 4 tàu cá và 61 thuyền viên của tỉnh Kiên Giang bị cảnh sát biển Indonesia bắt giữ, các phóng viên báo đài bị đề nghị ra ngoài, không cho tham dự cuộc họp vì ở đây “bàn chuyện nội bộ”.
Theo tìm hiểu của Tiền Phong, nguyên nhân các tàu bị bắt giữ nói trên còn liên quan quy định về ngư lưới cụ; về sử dụng tàu cào đôi; cũng như giấy phép đánh bắt của Bộ nghề cá Indonesia…
Cùng ngày, người thân gia đình ông Trương Văn Ngữ và ông Trần Hon cho biết: hai ông này đã qua Indonesia từ đầu tuần để nhờ luật sư nước sở tại giúp đỡ. Nếu muốn đưa tàu về nước, mỗi cặp tàu phải chịu phạt 165 ngàn USD.
