Ngày 1/7/2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi xã Đông Anh chính thức được thành lập theo mô hình chính quyền hai cấp. Xã mới hợp nhất diện tích và dân cư của hàng loạt địa phương như Cổ Loa, Đông Hội, Mai Lâm, phần lớn Uy Nỗ, Việt Hùng, Dục Tú, Xuân Canh; một phần thị trấn Đông Anh và các xã Vĩnh Ngọc, Tiên Dương, Liên Hà, Tàm Xá. Với diện tích 48,68km² và hơn 118.000 dân, Đông Anh trở thành một trong những xã có quy mô lớn nhất của Thủ đô.
Trước sáp nhập, Đông Anh xác định nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu không dừng ở “đạt” mà phải đi vào thực chất, lấy người dân làm trung tâm. Theo UBND xã Đông Anh, đến nay, 7/7 xã (trước sáp nhập) đạt nông thôn mới nâng cao, 4/7 đạt nông thôn mới kiểu mẫu; sau khi thành lập đơn vị hành chính mới, địa phương hoàn thành 31/31 tiêu chí xã thành phường, 15/15 đề án thành phần cơ bản hoàn thành. Đây là căn cứ cho việc chuyển trạng thái quản trị sang tiêu chuẩn đô thị, chứ không chỉ là hoàn tất thủ tục đánh giá.
Giai đoạn 2020–2025, địa phương ghi nhận sự bứt phá toàn diện: tốc độ tăng trưởng kinh tế duy trì mức cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch rõ rệt theo hướng giảm nông nghiệp – tăng mạnh thương mại, dịch vụ và công nghiệp – xây dựng. Tổng thu ngân sách đạt hơn 23.000 tỷ đồng; thu nhập bình quân năm 2025 đạt 92,5 triệu đồng/người, tăng gần 50% so với năm 2020. Đặc biệt, xã không còn hộ nghèo, chỉ còn 146 hộ cận nghèo – minh chứng cho hiệu quả của chính sách an sinh.
Từ góc độ đầu tư công, Đông Anh triển khai 1.125 dự án với tổng mức 48.979 tỷ đồng, ưu tiên các tuyến kết nối hạ tầng khung và các đề án “Sáng - xanh - sạch - đẹp”, nâng chất lượng sống. Từ nguồn lực kinh tế, văn hóa, đời sống người dân nơi đây đã có bước phát triển vượt bậc: Thu nhập bình quân hiện đạt 92,5 triệu đồng/người/năm 2025, tăng 49,7% so với năm 2020. Nông nghiệp chuyển hướng sinh thái, ứng dụng công nghệ, gắn OCOP với VietGAP, GlobalGAP để gia tăng giá trị; thương mại - dịch vụ mở rộng theo nhu cầu dân cư và dự án mới...
Không những vậy, địa phương có 6/6 đồ án quy hoạch phân khu đô thị và 27/29 đồ án chi tiết khu dân cư đã được phê duyệt; phát triển đô thị đi đôi với bảo tồn di sản Cổ Loa, Lại Đà nhằm giữ cấu trúc văn hóa - cảnh quan khi cấu trúc dân cư thay đổi. Cơ bản, xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu tại Đông Anh được triển khai bài bản. Từ quy hoạch đến hạ tầng được triển khai có thứ tự ưu tiên: Chỉnh trang giao thông nông thôn, mở rộng ngõ xóm, kè ao hồ, trồng cây xanh, bố trí bãi đỗ xe tĩnh; đặc biệt hệ thống chiếu sáng LED phủ 100% tuyến đường, nâng chuẩn an toàn, tiết kiệm điện, trật tự đô thị; chính sách kiểm soát trật tự xây dựng được duy trì như “kỷ luật vận hành” để giữ chuẩn sau khi về đích.
Bên cạnh hạ tầng, thiết chế văn hóa – thể thao được chú trọng với 100% thôn, làng có nhà văn hóa và sân chơi. Mô hình phân loại rác tại nguồn thu hút hơn 70% hộ dân, thể hiện chuyển biến rõ rệt trong ý thức sống xanh, văn minh.
Bà Nguyễn Thị Sen – người dân xã Đông Anh – chia sẻ: “Đường sáng, ngõ thông, nhà văn hóa hoạt động đều. Khi kiến nghị, bộ phận tiếp nhận xử lý nhanh hơn trước. Người dân thấy rõ trách nhiệm của mình trong giữ gìn môi trường.”
Từ nông thôn mới kiểu mẫu đến đô thị văn minh
Không chọn cách phát triển nóng bằng mọi giá, Đông Anh định hướng phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống, giữa tốc độ và chất lượng sống.
Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Thiềng nhấn mạnh: “Chuyển sang đô thị không có nghĩa là bỏ lại quá khứ nông thôn. Mỗi chỉ tiêu, mỗi công trình đều được đánh giá dựa trên mức độ phục vụ người dân – đó mới là ‘tiêu chí nâng cao’ thực sự.”
Xã xác định kinh tế tư nhân là lực lượng tiên phong trong tạo việc làm, tăng năng suất và đổi mới sáng tạo. Nông nghiệp tiếp tục duy trì theo hướng sinh thái, công nghệ cao với các mô hình VietGAP, GlobalGAP, OCOP và ứng dụng chuyển đổi số trong canh tác.
Công tác quy hoạch được đặt lên hàng đầu. Hiện xã có 6/6 đồ án quy hoạch phân khu đô thị và 27/29 đồ án quy hoạch chi tiết khu dân cư đã được phê duyệt – tạo nền tảng quan trọng cho đô thị hóa đồng bộ, tránh phát triển chắp vá.
Các không gian văn hóa, di sản quan trọng như Cổ Loa, làng cổ Lại Đà tiếp tục được bảo tồn song song với mở rộng không gian đô thị. Đây là “bản sắc” mà Đông Anh quyết tâm gìn giữ trong giai đoạn phát triển mới.
Ở góc độ hành chính, xã đẩy mạnh cải cách với phương châm “5 rõ”: rõ người – rõ việc – rõ trách nhiệm – rõ quy trình – rõ hiệu quả. Tỷ lệ giải quyết đơn thư đạt trên 96%, tạo niềm tin cho người dân. Việc sáp nhập được xem là “cú hích” cho tiến trình phát triển không gian đô thị phía Bắc Thủ đô.
Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Anh Dũng khẳng định: “Hoàn thành 31/31 tiêu chí xã thành phường là kết quả về thủ tục, nhưng quan trọng hơn, đó là bài kiểm tra năng lực quản trị và tinh thần phục vụ nhân dân.”
Với nền tảng nông thôn mới nâng cao, hệ thống hạ tầng đồng bộ, kinh tế tăng trưởng ổn định và tầm nhìn đô thị rõ ràng, Đông Anh đang tiến gần hơn mục tiêu trở thành phường trong tương lai gần – đồng thời giữ gìn được giá trị truyền thống của vùng đất địa linh nhân kiệt.
Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội
