Lật tẩy hồ sơ ''gian dối''
Ông Nguyễn Huy Bằng, Chánh thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết sau chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ đã thành lập đoàn thanh tra rà soát 95 hồ sơ ứng viên giáo sư, phó giáo sư có dấu hiệu chưa đạt tiêu chuẩn, hoặc có đơn thư khiếu nại.
Kết quả thanh tra cho thấy có sự 'gian dối' trong hồ sơ của một số ứng viên, dù tiêu chuẩn "trung thực, khách quan" được xếp vị trí thứ hai trong bộ tiêu chuẩn chung của chức danh giáo sư, phó giáo sư, theo Quyết định 174.
Qua đó, đã xác định có 41 ứng viên GS, PGS không đủ tiêu chuẩn công nhận, có nhiều ứng viên trong hồ sơ thiếu hợp đồng, thiếu thanh lý hợp đồng, thậm chí hợp đồng môn này nhưng lại thanh lý môn khác…
Hay theo quy định, GS, PGS phải tính bằng giờ giảng đối với trình độ ĐH trở lên, có ứng viên chỉ dạy chương trình bồi dưỡng, hay cao đẳng, nhưng vẫn kê khai vào hồ sơ; giáo trình chưa được hiệu trưởng ký nhận đưa vào sử dụng vẫn khai để được tính điểm cộng…
Đặc biệt, một số ứng viên còn dựng lại hợp đồng giảng dạy từ năm 2012 - 2013 - 2014 để tính vào thời điểm cuối năm 2017, nhằm “qua mặt” các thành viên của hội đồng xét duyệt.
"Một Giáo sư rởm sẽ đào tạo ra Tiến sĩ rởm và những người này tiếp tục sẽ đào tạo ra sinh viên rởm. Vì thế, phải xử lý nghiêm túc, công khai, minh bạch. Vì đó là những hành vi làm suy giảm lòng tin về giáo dục, nếu còn thiếu trung thực thì chưa biết bao giờ giáo dục mới có thể cất cánh được?", TS Hoàng Ngọc Vinh.
Ở một góc độ khác, các ứng viên bị loại hầu hết do hồ sơ chưa chuẩn xác hay không xác thực, thậm chí một số không có hợp đồng hoặc không có thanh lí hợp đồng, có trường hợp dựng lại hợp đồng giảng dạy từ những năm trước. Việc này thực chất là gian lận hồ sơ, vi phạm nghiêm trọng về đạo đức, đặc biệt là đạo đức trong làm nghiên cứu khoa học, là không thể chấp nhận được.
Trả lời báo chí, TS Lê Viết Khuyến (nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học) cũng cho rằng đối với những hồ sơ không đạt chuẩn sau đợt rà soát, lỗi trước tiên thuộc về ứng viên đã không trung thực, chưa kiểm tra kỹ tính xác thực trong hồ sơ của mình. Tiếp đó là trách nhiệm của hội đồng 3 cấp đã thẩm tra hồ sơ không kỹ, chứ không thể vô can.
Tuy nhiên, khi “việc đã vỡ lở” việc quy trách nhiệm cho ai rất khó, bởi “người ta có nhiều lý do để trốn tránh trách nhiệm, hoặc đổ lỗi cho nhau". Vấn đề là Thanh tra có quyết tâm truy đến cùng hay không? Có quyết tâm lấy lại uy tín, danh dự cho các nhà khoa học chân chính hay không?