Ngày 3/8, Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị thông tin, ngành đang tập trung thúc đẩy phát triển thị trường carbon và hoàn thiện các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon là giải pháp quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính với chi phí hợp lý, tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế xanh.
Tổng thu từ ERPA tính đến ngày 30/6 đạt gần 365 tỷ đồng, trong đó tổng số tiền đã chi trả cho các đối tượng hưởng lợi là hơn 326,7 tỷ đồng, đạt 89,68% trên tổng số tiền đã nhận. Cụ thể, tỉnh Quảng Bình (cũ) đã giải ngân hơn 271,4 tỷ đồng, đạt 90,78%; tỉnh Quảng Trị (cũ) giải ngân hơn 55,3 tỷ đồng, đạt 84,63%.
Nguồn kinh phí từ ERPA không chỉ hỗ trợ quản lý rừng mà còn trực tiếp tạo thu nhập cho cộng đồng dân cư, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi Quảng Trị. Điển hình như ở 2 huyện rẻo cao Hướng Hóa và Đakrông cũ - nơi có 96.000 ha rừng tự nhiên, việc chi trả từ ERPA đã mang lại thu nhập ổn định cho các hộ dân. Hơn 60 cộng đồng, nhóm hộ dân tộc thiểu số đang quản lý 12.300 ha rừng tự nhiên đã được chi trả hơn 1,5 tỷ đồng; hơn 80 hộ gia đình quản lý 557 ha rừng tự nhiên được chi trả hơn 70 triệu đồng.
Mỗi năm, tại đây có 47 cộng đồng được hỗ trợ thêm 50 triệu đồng/cộng đồng để tự quyết định các hoạt động phát triển sinh kế như sửa chữa nhà cộng đồng, lắp điện chiếu sáng, mua vật nuôi góp phần cải thiện đáng kể cơ sở hạ tầng nông thôn và các công trình công cộng thiết yếu.
Bên cạnh hiệu quả tài chính, chương trình thực hiện ERPA tại Quảng Trị còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của rừng trong phát triển bền vững. Việc tham gia tuần tra, quản lý và bảo vệ rừng giờ đây không còn là trách nhiệm đơn thuần, mà đã trở thành động lực kinh tế, gắn liền với quyền lợi và thu nhập thực tế của người dân.
Nhờ nỗ lực của cộng đồng, nhiều khu rừng đã được hồi sinh, xanh tốt trở lại, hệ sinh thái được cải thiện rõ rệt. Cây rừng lớn dần lên, rừng già tái sinh tự nhiên, và một số loài động vật quý hiếm bắt đầu quay về sinh sống.
Ông Hồ Văn Chiến ở xã Hướng Phùng là một trong những người tiên phong tham gia công tác giữ rừng ở vùng biên giới. Ông cùng bà con thôn Chênh Vênh đã duy trì việc tuần tra bảo vệ 600 ha rừng tự nhiên suốt 8 năm qua. Các thành viên Ban quản lý rừng cộng đồng, chủ yếu là đồng bào dân tộc Vân Kiều tự nguyện lập 6 tổ tuần tra, hoạt động đều đặn mỗi tháng với 3 đợt tuần rừng/tổ, nhằm kiểm soát tình trạng xâm phạm rừng. Hiện rừng cộng đồng của thôn Chênh Vênh hiện phát triển xanh tốt, nhiều cây có đường kính lớn, nhiều loài thú quý hiếm từng biến mất đã dần quay trở lại sinh sống.
Hiện tỉnh Quảng Trị có 285.878 ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm 60,8% diện tích toàn tỉnh, trong đó khoảng 20.000 ha rừng tự nhiên đã được giao cho cộng đồng và hộ gia đình quản lý, bảo vệ. Đặc biệt, 5 cánh rừng tự nhiên do cộng đồng quản lý đã đạt chứng nhận phát triển và quản lý rừng bền vững (FSC), với diện tích gần 2.145ha, giúp hấp thụ 7.000 tấn CO2/năm và lưu trữ khoảng 350.000 tấn CO2.
Theo ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh Quảng Trị, phát triển thị trường carbon và hoàn thiện các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon là giải pháp quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính với chi phí hợp lý, tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế xanh.
Tỉnh Quảng Trị tiếp tục tăng cường bảo vệ diện tích rừng đặc dụng, phòng hộ và rừng tự nhiên, triển khai chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững, thúc đẩy trồng rừng gỗ lớn và cấp chứng chỉ rừng; hạn chế suy thoái rừng và giảm thiểu mất rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và nâng cao hiệu quả phòng hộ rừng.
“Thời gian tới, ngành sẽ tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch điều tra rừng toàn tỉnh, tập trung đánh giá sinh khối và trữ lượng carbon theo chỉ đạo của Bộ. Mục tiêu nhằm xác định cụ thể tổng trữ lượng carbon theo từng loại rừng và từng hệ sinh thái để làm cơ sở dữ liệu cho các chương trình trao đổi tín chỉ carbon với quốc tế”, ông Trần Quốc Tuấn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị - cho biết.
Bên cạnh bán tín chỉ carbon rừng, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên trên cả nước nghiên cứu khả năng bán tín chỉ carbon từ thảm cỏ biển. Cỏ biển không chỉ đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái mà còn có khả năng lưu trữ CO2 gấp 2-3 lần so với rừng thường xanh. Tỉnh đã triển khai nghiên cứu tại các khu vực Cửa Tùng, Cửa Việt và đảo Cồn Cỏ để xác định trữ lượng carbon và định giá trị của hệ sinh thái này.
