Bảo quản gạo bằng thuốcdiệt côn trùng
Chị Hà Thị Bình, phố Vũ Thạnh, quận Đống Đa, Hà Nội ấm ứccho biết: “Thường nhà tôi ăn các loại gạo tám nên khi ra cửa hàng cứ thấy loạigạo tám nào mà hạt nõn nà, tròn trịa, nhìn đẹp và thơm là mua.
Mới cách đây 3 ngày tôi cũng chọn gạo cẩn thận như vậy ở mộtcửa hàng mới mở ở gần nhà nhưng chỉ thơm lúc đang sôi, còn lúc ăn thì chả thấygì nữa, hạt gạo lại bị khô, rời rạc.
Tôi ra cửa hàng hỏi thì họ nói, vì là gạo tồn nên không đượcchất lượng như gạo mới và có giá rẻ hơn bình thường”.
Trong vai người chuẩn bị mở cửa hàng gạo và được một ngườiquen giới thiệu, chúng tôi tìm đến bà N.T.O, chủ cửa hàng bán gạo trên phố CầuGiấy, Hà Nội để tìm hiểu. Gặng hỏi mãi, bà N.T.O tiết lộ: “Các cô đi buôn gạophải mua về cả xe ô tô, không có cách bảo quản thì hỏng hết. Trước khi xếp gạovào kho phải rắc một lớp thuốc chống côn trùng dạng bột dưới nền rồi trải một lớpbạt lên, sau đó xếp gạo thành từng chồng. Xếp xong một hàng thì xịt luôn thuốcchống côn trùng lên dãy bao đó, làm lần lượt như vậy, nếu không gạo để dăm bữanửa tháng là mối mọt, mốc xanh hết. Còn gạo muốn đẹp, được giá thì lên Hàng Buồmmua… hương liệu nhé”.
“Vậy ở cửa hàng chị cũng làm như vậy ạ?”, tôi nhỏ nhẹ hỏi lại.Bà N.T.O trừng mắt: “Bí quyết đấy, loa lên là chết”. Tôi lo lắng: “Vậy khách ăncó bị ngộ độc không? Em sợ lắm!”. Bà N.T.O thản nhiên: “Chẳng thấy ai kêu thangì hết vì họ còn vo trước khi nấu...”.
Gạo thơm nhờ…hương liệutrôi nổi
Chúng tôi đến phố Hàng Buồm, nơi được bà N.T.O giới thiệu là“xứ sở” cung cấp hương liệu cho Thủ đô và các địa phương lân cận. Chúng tôi đượcmột bà chủ bán hương liệu gần giữa phố Hàng Buồn mang ra một lọ nhựa có màuxanh, nhãn hiệu Robertet nói: “Nếu để giữ gạo thơm ngon thì chỉ cần một lọ nàylà đủ”.
Chúng tôi mở nắp lọ ra ngửi thấy có mùi thơm như mùi gạo nếp,thắc mắc: “Giống mùi gạo nếp quá, cho em mùi gạo thường đi”. Bà chủ lại mang ramột lọ cũng màu xanh khác nói: “Hương dứa, dễ pha nhất đấy”.
“Pha thế nào chị?”. “Tỷ lệ 1/1.000, một lít pha được 1 tấn,pha xong là gạo thường sẽ thành gạo đặc sản, bán tăng được mấy giá, mà muahương liệu thì rẻ bèo có 400.000 đồng/lít”.
Đến một cửa hàng bán hương liệu khác, chúng tôi cũng được bàchủ đưa ra một can nước hương liệu nặng 5kg với giá 2 triệu đồng. Vừa xách can,bà chủ vừa đon đả: “Mua một can dùng cả năm nhé”. Tất nhiên là loại can nướchương liệu này 100% là tiếng nước ngoài, không có dấu kiểm định của các cơ quanchức năng. Chúng tôi bày tỏ sự lo ngại về độ an toàn vì không có tiếng Việt đểtừ chối mua hàng.
Khó nhận biết bằng mắtthường
Các chuyên gia được hỏi đều cho rằng, gạo tẩm hương liệu vàgạo an toàn rất khó phân biệt bằng mắt thường. Theo ông Nguyễn Văn Trực, Tổnggiám đốc Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, tình trạng ướp hương liệu vào gạo tạohương thơm để hút khách mua hàng hiện nay rất phổ biến.
Cũng theo ông Trực thì gạo bị tẩm ướp rất khó nhận biết bằngmắt thường mà phải qua sử dụng mới biết được. Đó là gạo chỉ thơm lúc chưa nấu,khi nấu chín thì không còn thơm, hoặc gạo chỉ thơm trong mấy ngày đầu mua vềsau đó không còn hương nữa. Nếu đúng là gạo có mùi hương thì thường phải hítsâu mới thấy mùi và lúc nấu lên, mùi thơm sẽ lan tỏa đậm hơn rất hấp dẫn, hạtcơm ngọt, mềm và dẻo.
Ông Bùi Sỹ Doanh, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (BộNN&PTNT) cảnh báo rằng, hoạt chất gây độc của các loại thuốc diệt côn trùnglà rất mạnh. Việc sử dụng loại thuốc này để diệt côn trùng trong kho gạo rấtnguy hiểm. Chất độc hại sẽ ngấm, thẩm thấu vào gạo. Nếu người bán gạo sử dụngchế phẩm diệt côn trùng thường xuyên thì có tác dụng phòng chống các dịch bệnhcôn trùng lan truyền, nhưng nếu dùng quá liều lượng hoặc dùng các chế phẩm trôinổi trên thị trường không rõ nguồn gốc, sẽ rất có hại cho sức khỏe người dùng gạo.
Một số chuyên gia cũng khẳng định rằng, các chế phẩm diệtcôn trùng dạng bình xịt của Trung Quốc dùng để phun ngoài bao gạo đều nằm trongdanh mục hóa chất, chế phẩm cấm sử dụng trong gia dụng, thực phẩm và y tế. Cácchế phẩm này được xác định có chứa hoạt chất thuộc nhóm phốt-pho, tồn lâu trongmôi trường, gây nhiễm độc đường hô hấp, tiếp xúc nhiều lần có thể gây ung thư.Điều này không chỉ gây hại cho người dùng gạo mà chính người bán gạo cũng gặpnguy hiểm vì phải tiếp xúc nhiều.
Cách chọn gạo thôngminh
Gạo ngon không ở hạt to hay nhỏ, mà quan trọng phải đều hạt,căng, bóng, gạo không bị gẫy, không cónhiều hạt màu vàng.
Một phương pháp để nhận biết gạo ngon là ngửi, hãy bốc mộtít gạo lên bàn tay và ngửi thử, gạo ngon sẽ có mùi thơm nhẹ dễ chịu. Sau đó,cho vài hạt gạo vào miệng nhai thử, gạo ngon sẽ có vị ngọt nhẹ, không có mùi vị gì lạ.
Hoặc có thể mua số lượng nhỏ nấu thử nếu thấy gạo có dấuhiệu của việc ướp hương thì sẽ “tẩy chay” cửa hàng đó.
Hay nhờ người quen mua gạo chính gốc ở quê vừa rẻ lại đảmbảo an toàn.
Chọn gạo có nguồn gốc rõ ràng, đóng gói cẩn thận và đượcbán ở địa chỉ uy tín.
Theo Mai Hạnh
