Sự xuất hiện của thi bá nước Mỹ
Trước đây, Ngày thơ Việt Nam thường gắn liền với không gian Văn Miếu - Quốc Tử Giám hoặc Hoàng thành Thăng Long - những biểu tượng văn hóa của Thủ đô.
Tuy nhiên, năm 2025, sự kiện được tổ chức tại Ninh Bình với kỳ vọng gắn kết thơ ca cùng không gian lịch sử. Cố đô đầu tiên của Việt Nam mang đến một bầu không khí trang nghiêm, cổ kính, phù hợp để tôn vinh giá trị thi ca.
 |
| Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết Ngày thơ lần thứ 23 được tổ chức tại Ninh Bình để triển khai ý tưởng và chủ trương của Hội Nhà văn Việt Nam đưa Ngày thơ quốc gia đến công chúng cả nước. |
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho biết: "Chúng tôi mong muốn đưa Ngày thơ đến nhiều tỉnh, thành phố khác nhau. Sau Ninh Bình, những năm tới, Ngày thơ Việt Nam có thể được tổ chức ở Cao Bằng, Phú Yên, Huế hoặc TP.HCM, để thi ca không chỉ thuộc về một trung tâm mà là của toàn dân tộc".
Điểm nhấn quan trọng của sự kiện là đêm thơ Tổ quốc bay lên, diễn ra tại Nhà hát Phạm Thị Trân. Chương trình quy tụ các nhà thơ thuộc nhiều thế hệ, từ những tác giả thời kháng chiến chống Mỹ như Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, đến những nhà thơ trưởng thành sau Đổi mới như Nguyễn Quang Hưng, Phùng Thị Hương Ly.
Đặc biệt, chương trình còn có sự góp mặt của nhà thơ cựu chiến binh Mỹ Bruce Weigl, với bài thơ gửi một người mẹ Việt Nam.
 |
| Bruce Weigl nguyên là Chủ tịch Chương trình Viết văn quốc gia Mỹ, Chủ tịch Hội đồng Thẩm định thơ của Giải thưởng Văn học quốc gia Mỹ. |
Bruce Weigl sinh năm 1949, được biết đến là nhà thơ đương đại có tầm ảnh hưởng lớn ở Mỹ. Ông cũng là dịch giả và giáo sư đại học. Ông là tác giả của 13 tập thơ riêng và cuốn hồi ký nổi tiếng mang tên Vòng tròn của Hạnh.
Ông đã nhận được nhiều giải thưởng văn học lớn ở Mỹ và hai lần vào chung khảo Giải thưởng Pulitzer với tập thơ Bài hát bom napan (năm 1988) và tập thơ Sau mưa thôi nã đạn (năm 2013). Cả hai tập thơ này đều viết về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam.
Ở Việt Nam, Bruce Weigl còn được biết đến là cựu binh từng tham gia chiến tranh, nhưng điều đáng nói hơn, ông là một trong những người Mỹ đầu tiên trở lại Việt Nam để xoa dịu, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Ngoài việc trực tiếp đọc thơ, chương trình còn kết hợp với các tiết mục ngâm thơ đặc sắc như Nguyên Tiêu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Dáng đứng Việt Nam của Lê Anh Xuân hay Chúng con chiến đấu cho người sống mãi Việt Nam ơi của Nam Hà.
Những bài hát phổ thơ như Đường chúng ta đi (Xuân Sách - Huy Du), Tổ quốc gọi tên mình (Nguyễn Phan Quế Mai - Đinh Trung Cẩn) cũng được biểu diễn, tạo nên một không gian nghệ thuật đa chiều.
 |
| Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 năm 2025 được tổ chức tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. |
Trách nhiệm và khát vọng của nhà thơ
Hội Nhà văn Việt Nam còn tổ chức tọa đàm Trách nhiệm và khát vọng của nhà thơ, quy tụ nhiều cây bút tên tuổi. Đây là cơ hội để các nhà thơ bàn luận về vai trò của thi ca trong đời sống đương đại.
Nhà thơ Trần Anh Thái - Chủ tịch Hội đồng Thơ, Hội Nhà văn Việt Nam - chia sẻ: "Thơ ca không chỉ là sự bày tỏ cảm xúc cá nhân mà còn phải gánh vác trách nhiệm với xã hội. Một bài thơ hay không chỉ đẹp về ngôn từ mà còn phải khơi gợi được suy nghĩ, tạo ra sự kết nối với công chúng. Ở tư cách một công dân, người cầm bút phải thể hiện trách nhiệm với đất nước, dân tộc và nhân loại tiến bộ trên thế giới...".
Không gian triển lãm cũng là điểm nhấn, khi trưng bày poster của 20 nhà thơ Việt Nam từng nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh, cùng những bài thơ cổ và hiện đại về vùng đất Ninh Bình.
 |
| Trong 22 lần tổ chức trước, Ngày thơ Việt Nam đều diễn ra tại thủ đô Hà Nội. |
Việc đưa Ngày thơ Việt Nam đến Ninh Bình không chỉ là thay đổi không gian, mà còn mang một ý nghĩa sâu sắc hơn: Kết nối thi ca với những vùng đất mang đậm dấu ấn lịch sử.
Trong thời đại mà thơ ca đang dần mất đi vị thế trong đời sống đại chúng, việc tổ chức một sự kiện tầm cỡ tại cố đô Hoa Lư chính là lời khẳng định về sức sống bền bỉ của văn chương.
Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 năm 2025 do Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức, có chủ đề Tổ quốc bay lên, sẽ diễn ra tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, vào ngày 12/2 (tức Rằm tháng Giêng).
