Loài Hươu mất tích 25 năm ở Việt Nam

Trong 30 năm qua, quần thể các loài Hươu ở Việt Nam đã có sự suy giảm đến mức cực kỳ nguy cấp với số lượng cá thể ngoài tự nhiên vô cùng ít ỏi. Nếu như loài Hươu sao đã tuyệt chủng ngoài tự nhiên thì 25 năm qua, các nhà bảo tồn cũng chưa ghi nhận được dấu vết của loài Hươu vàng dù có nhiều nỗ lực tìm kiếm.

Hươu vàng, còn được biết đến với tên Hươu lợn, Hươu đầm lầy từng ghi nhận ở các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng và Đồng Nai. Loài này sinh sống trong rừng thưa ven các sình lầy, sông suối, ở độ cao không quá 1000m, thường kiếm ăn ban đêm, ban ngày trú trong các lùm cây hay đầm mình trong bùn nước.

Những năm qua, sinh cảnh sống của loài bị thu hẹp, chia cắt, suy thoái do xâm lấn đất rừng để canh tác nông nghiệp, khai thác lâm sản. Loài này cũng là đối tượng của nạn săn bắt làm thực phẩm, buôn bán.

Các nhà khoa học ước tính, số lượng cá thể ngoài tự nhiên có thể đã suy giảm 90% trong vòng 30 năm qua, có thể loài đã tuyệt chủng ngoài tự nhiên ở Việt Nam nhưng cần thêm nghiên cứu để khẳng định.

Các nhà khoa học đề xuất, cần bảo vệ sinh cảnh của Hươu vàng ở các khu vực phân bố cũng như kiểm soát chặt chẽ việc săn bắt và buôn bán trái pháp luật. Nghiên cứu thực hiện các giải pháp phục hồi quần thể trong tự nhiên và chương trình nhân nuôi bảo tồn chuyển chỗ.

Cùng với Hươu vàng, Hươu xạ cũng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, nằm trong nhóm cực kỳ nguy cấp ở Việt Nam. Loài này có vùng phân bố rất hẹp, trên sinh cảnh núi đá vôi của các tỉnh vùng núi Bắc Bộ như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn.

Nạn săn bắt làm thực phẩm, cùng sinh cảnh sống bị thu hẹp đã đẩy loài đến bên bờ vực tuyệt chủng. Các nhà khoa học chưa có ghi nhận về hiện trạng quần thể loài ngoài tự nhiên nhưng ước tính số lượng loài đã bị suy giảm trên 80% trong vòng 30 năm qua với số lượng cá thể trưởng thành ở Việt Nam dưới 50 con.

Nhiều loài động vật thuộc bộ móng guốc khác của Việt Nam, vốn ưa sống trong rừng sâu cũng đã bị đẩy đến bên bờ tuyệt chủng trong những năm qua, như Mang Trường Sơn, Mang lớn.

Mang Trường Sơn từng ghi nhận vùng phân bố khá rộng, kéo dài từ Hà Tĩnh vào đến Tây Nguyên, xuất hiện ở nhiều khu bảo tồn thiên nhiên trên cả nước. Loài thú bí ẩn này thường sinh sống trong các cánh rừng sâu, ít bị tác động bởi con người. Tuy nhiên, sinh cảnh sống bị thu hẹp và nạn săn bắt cũng đẩy loài đến tình trạng cực kỳ nguy cấp.

Các nhà khoa học cho rằng, khoảng 80% số lượng cá thể ngoài tự nhiên đã biến mất trong vòng 36 năm qua khiến cho các nỗ lực bảo tồn gặp nhiều khó khăn.

Trong khi đó, Mang lớn cũng trở thành một trong những loài thú vô cùng bí ẩn ở Việt Nam. Loài này từng ghi nhận một vùng phân bố khá rộng, từ Nghệ An và đến Bình Định. Tuy nhiên, khoảng hơn 80% số lượng loài đã biến mất ngoài tự nhiên trong vòng hơn 30 năm qua. Các nhà khoa học ước tính, số lượng cá thể ngoài tự nhiên chỉ còn dưới 250 con, trong đó cá thể trưởng thành chỉ còn dưới 50 con.

Môi trường sống trong rừng sâu cùng với số lượng bị suy giảm nhanh chóng đã khiến loài thú bí ẩn này vô cùng hiếm gặp ngoài tự nhiên. Hầu hết các hình ảnh ghi nhận được trong vài năm trở lại đây đến từ hoạt động bẫy ảnh của các tổ chức bảo tồn.

Các nhà khoa học cũng cho rằng, cần cấp bách bảo vệ sinh cảnh của loài cũng như kiểm soát chặt chẽ nạn săn bắt, buôn bán, đồng thời thực hiện các giải pháp phục hồi quần thể trong tự nhiên và chương trình nhân nuôi bảo tồn chuyển chỗ.