Xã Mỹ Đức – đơn vị hành chính mới hình thành sau sắp xếp địa giới từ các xã Phù Lưu Tế, An Phú, Hợp Thanh, Đại Hưng và thị trấn Đại Nghĩa – đang trở thành điểm sáng của Thủ đô Hà Nội trong hành trình xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, giàu bản sắc. Giữ lại tên gọi “Mỹ Đức” của huyện cũ, địa phương không chỉ giữ được tính lịch sử, tính nhận diện mà còn thừa hưởng trọn vẹn hệ thống giá trị văn hóa – tự nhiên nổi tiếng của vùng đất này.
Giai đoạn 2020-2025, mặc dù chịu tác động nặng nề của thiên tai, dịch bệnh nhưng xã Mỹ Đức có kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân 9,1%/năm, thu nhập bình quân đạt 79,2 triệu đồng/người/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiệp hóa, tỷ trọng nông nghiệp giảm, dịch vụ và công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng ngày càng lớn. 100% các xã, thị trấn trước khi sáp nhập đạt chuẩn nông thôn mới, đô thị văn minh; nhiều tiêu chí đã đạt mức nâng cao và kiểu mẫu. Các lĩnh vực văn hóa - xã hội có bước tiến vững chắc. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
Nhắc đến Mỹ Đức là nhắc đến quần thể Hương Sơn – chùa Hương, điểm du lịch tâm linh và danh thắng nổi tiếng bậc nhất cả nước. Suối Yến, động Hương Tích, chùa Thiên Trù từ lâu đã trở thành biểu tượng của du lịch mùa xuân, thu hút hàng triệu lượt du khách mỗi năm. Bên cạnh đó, cảnh quan non nước của Hồ Quan Sơn, Hồ Tuy Lai với những dãy núi đá vôi xen giữa mặt hồ phẳng lặng đã mang đến cho Mỹ Đức vẻ đẹp được ví như “vịnh Hạ Long trên cạn”.
Giá trị văn hóa của địa phương cũng vô cùng phong phú. Mỹ Đức hiện sở hữu hai di sản văn hóa cấp quốc gia: nghệ thuật rối cạn Tế Tiêu và Lễ hội truyền thống Văn Giang – Nam Dương, cùng nhiều di tích lịch sử như đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng Đế. Đây là những “mỏ vàng” văn hóa giúp Mỹ Đức định vị bản sắc riêng, tạo tiền đề cho phát triển du lịch gắn với bảo tồn.
Sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên, hệ thống di tích và đời sống văn hóa truyền thống đã tạo nên một nền tảng đặc biệt, giúp Mỹ Đức nhanh chóng định hướng phát triển du lịch sinh thái như một trụ cột trong xây dựng nông thôn mới.
Chuyển dịch kinh tế – xây dựng nông thôn mới từ du lịch sinh thái và nông nghiệp xanh
Nắm bắt xu thế phát triển “xanh – bền vững”, xã Mỹ Đức đang chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp đặc trưng. Địa phương sở hữu địa hình đa dạng: núi đá vôi, hồ đầm, sông suối và những cánh đồng rộng lớn – đặc biệt là khu vực An Phú với gần 200 ha đầm sen nổi tiếng. Mỗi mùa sen nở (tháng 5–7), An Phú thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, chụp ảnh, thưởng trà sen hay trải nghiệm thu hoạch nông sản.
Mô hình kinh tế nông nghiệp kết hợp du lịch tại An Phú đang mở ra sinh kế mới: nông dân có thể vừa trồng sen, vừa cung cấp dịch vụ trải nghiệm, tạo giá trị gia tăng rõ rệt. Không chỉ tăng thu nhập cho người dân, mô hình này còn giúp bảo vệ cảnh quan tự nhiên và văn hóa bản địa – đúng tinh thần “nông thôn mới gắn với du lịch sinh thái”.
Ngoài sen, các làng nghề ở Phùng Xá như nghề tơ sen, tơ tằm cũng đang trở thành điểm đến hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ mua sản phẩm mà còn được trải nghiệm quy trình kéo tơ, dệt lụa – một hình thức du lịch văn hóa có giá trị cao.
Theo định hướng phát triển, Mỹ Đức phấn đấu đến năm 2025 thu hút khoảng 2 triệu lượt khách/năm, trong đó có 50.000 lượt khách quốc tế; đến năm 2030 con số này dự kiến tăng gấp đôi. Mục tiêu không chỉ là tăng trưởng du lịch, mà còn thúc đẩy chuyển đổi tư duy sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân – điều cốt lõi của xây dựng nông thôn mới.
Đi đôi với phát triển kinh tế, Mỹ Đức đặc biệt coi trọng bảo vệ môi trường – yếu tố sống còn của du lịch sinh thái. Chính quyền xã yêu cầu các dự án đầu tư phải đánh giá tác động môi trường chặt chẽ, tránh bê tông hóa, hạn chế xả rác, bảo vệ hệ sinh thái nước. Các mô hình du lịch hiện nay đều ưu tiên vật liệu tự nhiên, thân thiện, giữ nguyên vẻ nguyên sơ của cảnh quan.
Người dân Mỹ Đức đang trở thành chủ thể của phát triển: tham gia cung cấp dịch vụ chèo thuyền, homestay, ẩm thực; bán sản phẩm OCOP; tổ chức hoạt động trải nghiệm nông nghiệp. Khi chính người dân tham gia vào hoạt động du lịch, họ sẽ có động lực mạnh mẽ để giữ gìn cảnh quan và văn hóa truyền thống – đúng định hướng nông thôn mới nâng cao mà Hà Nội đặt ra.
Không chỉ tập trung vào du lịch, Mỹ Đức còn chú trọng vào các tiêu chí nông thôn mới: nâng cấp hạ tầng, xây dựng hệ thống giao thông kết nối Hồ Quan Sơn – Hương Sơn – Tuy Lai, cải tạo cảnh quan, nâng cao chất lượng y tế – giáo dục, triển khai chuyển đổi số trong quản lý du lịch và dịch vụ công.
Mỹ Đức đang từng bước khẳng định vị thế mới: một xã nông thôn mới phát triển trên nền tảng du lịch sinh thái, gắn bảo tồn văn hóa với tăng trưởng kinh tế. Sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên – văn hóa – con người đã tạo cho nơi đây một lợi thế độc nhất, khác biệt với nhiều địa phương khác của Thủ đô.
Trong tương lai, khi các dự án du lịch sinh thái, hạ tầng kết nối và chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao tiếp tục được triển khai, Mỹ Đức hứa hẹn trở thành “viên ngọc xanh” phía Nam Hà Nội – một điển hình về nông thôn mới hiện đại, giàu bản sắc và phát triển bền vững.
Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội
