Nhiệm kỳ 2021-2025, Bộ VHTTDL luôn nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước về các lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, cụm từ “văn hóa” thường trực xuất hiện trên các văn bản quy phạm pháp luật, cũng như các văn bản chỉ đạo, đặc biệt là tại các phát biểu chỉ đạo của Lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước.
Thủ tướng Chính phủ đánh giá và nhận định “văn hóa tiếp tục được quan tâm và chưa bao giờ văn hóa đạt được nhiều kết quả quan trọng như trong thời điểm này”. Tại các báo cáo tại Kỳ họp thứ 7, thứ 8, thứ 9, Quốc hội khóa XV, phần nội dung về lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch đã được đề cập khá toàn diện, được lãnh đạo Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, được nhân dân đồng tình, ủng hộ, các cấp ủy Đảng, Chính quyền nhận thức ngày càng sâu sắc hơn vị trí vai trò của văn hóa, quan điểm “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”, từ đó quan tâm lãnh đạo có hiệu quả hơn đối với vấn đề phát triển văn hóa, đây chính là sự động viên, khích lệ để toàn Ngành tiếp tục nỗ lực phấn đấu.
Lãnh đạo Bộ VHTTDL nhận định, công tác thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật được Bộ xác định là trọng tâm ưu tiên hàng đầu, tập trung đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước. Các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, chương trình hành động trong lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục thể thao, du lịch, báo chí truyền thông, xuất bản, in và phát hành được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã và đang được triển khai tích cực, có hiệu quả.
Nhiệm kỳ 2021-2025, Bộ VHTTDL chủ trì xây dựng ban hành, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành, hoàn thiện 146 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 07 Luật có tác động tích cực trong các lĩnh vực quản lý nhà nước như Điện ảnh, Báo chí, Di sản văn hóa, Du lịch,...
“Các lĩnh vực hoạt động của ngành ngày càng gắn kết và phát huy vai trò quan trọng trong phát triển KT-XH của các địa phương và cả nước. Việc điều hành và sử dụng ngân sách nhà nước đầu tư cho các lĩnh vực hoạt động ngành thực hiện đúng mục tiêu, công tác huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư phát triển ngành có nhiều chuyển biến tích cực. Hội nhập, hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực hoạt động của ngành tiếp tục được đẩy mạnh”, lãnh đạo Bộ VHTTDL nhận định.
Nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân
Các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, các loại hình, sản phẩm văn hoá phát triển ngày càng đa dạng, đáp ứng nhu cầu mới, nhiều mặt của đời sống xã hội, phục vụ hiệu quả cho mục tiêu nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân, tích cực góp phần bảo đảm an ninh chính trị và phát triển KT-XH của các địa phương và của cả nước. Hoạt động văn hóa, nghệ thuật theo hướng thiết thực, linh hoạt, lấy địa bàn cơ sở, người dân làm trung tâm.
Công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa đạt được kết quả quan trọng. Nhiều giá trị văn hoá truyền thống và di sản văn hoá được kế thừa, bảo tồn và phát huy, hình thành nhiều sản phẩm văn hóa-du lịch hấp dẫn, thúc đẩy phát triển du lịch, tạo việc làm cho cộng đồng dân cư nơi có di sản, góp phần quan trọng trong việc thay đổi cơ cấu kinh tế của địa phương.
Sức bật của công nghiệp văn hóa
Công nghiệp văn hóa đang trở thành xu hướng và được xác định là phần quan trọng, bền vững, đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước. Giá trị sản xuất của các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đóng góp ước bình quân đạt 1,059 triệu tỷ đồng (44 tỷ USD). Bình quân 5 năm tốc độ tăng trưởng về số lượng các cơ sở kinh tế hoạt động trong các ngành công nghiệp văn hóa ước đạt 7,2%/năm. Lực lượng lao động thuộc các ngành công nghiệp văn hóa tăng khá nhanh, bình quân 5 năm lao động tăng 7,4%/năm.
Kiên trì kiến tạo xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, là tiền đề vững chắc để xây dựng con người Việt Nam thấm nhuần tinh thần “tự tin, tự chủ, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc”. Tập trung ưu tiên xây dựng văn hóa trong từng gia đình, cộng đồng làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, văn hóa doanh nghiệp.
Công tác quản lý và tổ chức lễ hội, ý thức thực hiện nếp sống văn minh khi tham gia lễ hội của người dân có nhiều chuyển biến tích cực. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng thực chất. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của đồng bào các dân tộc thiểu số được bảo tồn, phát huy, phát triển. Công tác phòng, chống bạo lực gia đình tích cực góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững
Công nghiệp văn hóa có bước chuyển biến quan trọng, nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập của thị trường văn hóa, các sản phẩm văn hóa có tiềm năng, dư địa được tập trung xây dựng phát triển, định hướng, hỗ trợ phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương và sự tham gia thực chất của doanh nghiệp phát triển công nghiệp văn hóa góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam và khẳng định thương hiệu, vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
Thể thao thành tích cao chuyển biến tích cực
Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” được đẩy mạnh trong tất cả các đối tượng, phong trào TDTT quần chúng triển sâu, rộng, các hình thức tập luyện thể dục thể thao phát triển mạnh; nhiều hình thức thể thao giải trí mới được phát triển. Phong trào TDTT người khuyết tật tiếp tục được quan tâm và giành được nhiều thành tích cao tại trường quốc tế. số người tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên trên toàn quốc năm sau cao hơn năm trước, năm 2024 ước đạt 37,5%.
Thể thao thành tích cao có nhiều chuyển biến tích cực, thành tích ở một số môn thể thao Olympic được nâng cao, kết quả thi đấu của các môn thể thao trọng điểm, có thế mạnh tại các kỳ Đại hội thể thao và các giải thể thao cấp khu vực, châu lục và thế giới đã đạt được nhiều thành tích cao, ghi dấu ấn lịch sử.
Du lịch tăng trưởng chưa từng có
Du lịch tăng trưởng ấn tượng, tiếp tục là điểm sáng trong việc đóng góp vào phát triển KTXH của đất nước, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng mạnh, phục hồi sau đại dịch Covid19. Ngành Du lịch đã đón vị khách quốc t ế thứ 20, hướng đến mục tiêu đón 22 - 23 triệu lượt khách du lịch quốc tế. Khách du lịch nội địa đạt từ 120 - 130 triệu lượt khách, tổng thu từ khách du lịch đạt khoảng 980-1.050 nghìn tỷ đồng
Ngành Du lịch tập trung đổi mới phương thức tổ chức xúc tiến, quảng bá du lịch theo hướng trọng tâm, trọng điểm, kết hợp nguồn lực ngân sách nhà nước và nguồn lực huy động từ các doanh nghiệp, tăng cường ứng dụng công nghệ trong hoạt động xúc tiến quảng bá, qua đó tạo sức mạnh tổng hợp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xúc tiến quảng bá. Chủ động tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trong ngành du lịch, từng bước hình thành hệ sinh thái du lịch thông minh hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, kinh doanh du lịch và nâng cao trải nghiệm du khách.
Công tác quản lý chất lượng điểm đến được nâng cao một bước, bảo đảm môi trường kinh doanh du lịch lành mạnh, định hướng phát triển du lịch xanh và bền vững. Đã hình thành nhiều trọng điểm du lịch, tạo động lực phát triển du lịch ở các vùng trên cả nước. Hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật ngày càng phát triển hiện đại cả về quy mô và chất lượng, hình thành nhiều tổ hợp du lịch cao cấp đạt chuẩn quốc tế. Đội ngũ doanh nghiệp du lịch, lữ hành, lưu trú, hướng dẫn viên ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Năng lực phát triển của Du lịch Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực có bước cải thiện quan trọng. Việt Nam tiếp tục được vinh danh tại Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards) ở các hạng mục: Điểm đến di sản hàng đầu thế giới, Điểm đến Golf tốt nhất thế giới, Điểm đến hàng đầu châu Á, Điểm đến di sản hàng đầu châu Á và Điểm đến thiên nhiên hàng đầu châu Á.
Phát huy thành tựu của báo chí, truyền thông, xuất bản, in và phát hành
Báo chí và xuất bản đã thực hiện tốt chức năng là diễn đàn, tiếng nói của nhân dân, luôn tiên phong “Đi trước mở đường, đi cùng thực hiện và đi sau tổng kết”, góp phần quan trọng thực hiện dân chủ hóa đời sống xã hội, kịp thời phát hiện và biểu dương những mô hình hay, cách làm sáng tạo, những điển hình tiên tiến; chủ động tích cực tuyên truyền các giải pháp của Đảng, Nhà nước nhằm phát triển kinh tế, xã hội; nâng cao niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, hun đúc lòng yêu nước, truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc; tích cực trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và các hiện tượng tiêu cực xã hội khác, tiếp tục đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”, phản bác các luận điểm sai trái.
Giai đoạn 2021-2025, ngành VHTTDL đã cơ bản hoàn thiện và tạo được hành lang pháp lý phù hợp với thực tiễn đối với hoạt động phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử. Đồng thời, có sự thay đổi góc nhìn về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cụ thể là thể chế không phải lúc nào cũng đi trước, trong nhiều trường hợp, những kinh nghiệm từ thực tế được đúc kết thành thể chế sẽ giúp cho thể chế có giá trị thực tiễn cao hơn, phù hợp hơn, hạn chế được tình trạng thể chế xa rời thực tiễn.
Các nhà xuất bản thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích hoạt động, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản; đáp ứng được yêu cầu phục vụ nhiệm vụ chính trị của từng ngành, từng địa phương, góp phần khẳng định vị trí quan trọng của hoạt động xuất bản trong đời sống xã hội. Chất lượng xuất bản phẩm có nhiều chuyển biến tích cực.
Các nhóm giải pháp trọng tâm cho giai đoạn 2030
Tiếp tục nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm về phát triển VHTTDL trong kỷ nguyên mới; Tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách - nguồn lực của sự phát triển của ngành VHTTDL; Thực hiện tinh gọn bộ máy gắn với nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của toàn ngành; Tập trung xây dựng hạ tầng, chuyển đổi số tạo nền tảng đột phá phát triển của Ngành trong kỷ nguyên mới.
