Văn hóa đã và đang trở thành nền tảng tinh thần vững chắc
Trong suốt 80 năm qua, Ngành Văn hóa Việt Nam nói chung và Ngành Văn hóa Quảng Ninh nói riêng luôn đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc và quá trình phát triển của đất nước, của tỉnh, khẳng định vai trò quan trọng trong việc bồi đắp nền tảng tinh thần xã hội, giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống, lan tỏa những giá trị nhân văn tốt đẹp, góp phần cổ vũ toàn dân vượt qua khó khăn, thử thách, kiến thiết đất nước trong hòa bình, đổi mới và hội nhập, thúc đẩy phát triển bền vững.
Những năm qua, ngành Văn hóa tỉnh Quảng Ninh đã đạt nhiều thành tích quan trọng và nổi bật. Công tác tham mưu, hoàn thiện cơ chế chính sách, quy hoạch, đề án phát triển văn hóa gắn với du lịch được triển khai đồng bộ; Các thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở được đầu tư, khai thác hiệu quả. Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản được chú trọng, nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được kiểm kê, lập hồ sơ và xếp hạng.
Nhiều lễ hội, diễn xướng dân gian, nghề thủ công, trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số đã được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại; trong đó nổi bật là Nghi lễ then của người Tày, Nùng, Thái được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Đặc biệt, ngày 12/7/2025, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới tại kỳ họp thứ 47, là di sản thế giới thứ 2 của tỉnh Quảng Ninh, di sản thế giới thứ 9 của Việt Nam. Đây là niềm tự hào vô cùng to lớn không chỉ của ngành văn hóa, di sản mà còn là niềm vui của nhân dân Quảng Ninh và cả nước.
Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh, thông tin cách đây tròn 80 năm, ngày 28/8/1945, Bộ Thông tin Tuyên truyền - tiền thân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày nay, chính thức được thành lập.
Tại Quảng Ninh, ngay sau thành công vang dội của Cách mạng Tháng Tám, Ty văn hóa - Thông tin của tỉnh Quảng Yên (tiền thân của tỉnh Quảng Ninh ngày nay) được thành lập, ghi dấu trang sử đầu tiên cho sự nghiệp văn hóa trên quê hương giàu truyền thống cách mạng Đất Mỏ anh hùng.
Từ đó đến nay, ngành Văn hóa Quảng Ninh đã trải qua chặng đường 80 năm xây dựng và phát triển với biết bao dấu ấn đáng tự hào. Khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, trong những năm tháng kháng chiến gian khổ, văn hóa Quảng Ninh đã phát huy mạnh mẽ truyền thống “Kỷ luật và đồng tâm”, trở thành vũ khí đấu tranh sắc bén, cổ vũ tinh thần yêu nước, nuôi dưỡng lý tưởng cách mạng, khơi dậy khát vọng và thắp sáng niềm tin chiến thắng.
Bước vào thời kỳ hòa bình, đổi mới, khi đất nước vươn mình mạnh mẽ, văn hóa tiếp tục sứ mệnh cao cả, tái thiết tinh thần, gìn giữ cội nguồn, tìm kiếm và khẳng định bản sắc giữa những dòng chảy văn hóa hiện đại đa chiều. Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, văn hóa đã và đang trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, nguồn nội lực bền bỉ, kết nối sáng tạo và từng bước khẳng định vị thế là một trụ cột quan trọng trong tiến trình phát triển toàn diện của tỉnh.
Hệ thống thiết chế văn hóa trên địa bàn tỉnh được quan tâm đầu tư hiện đại, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Tiêu biểu là Bảo tàng Quảng Ninh - một công trình mang tính biểu tượng, đã trở thành điểm đến hấp dẫn, góp phần quan trọng trong việc giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị lịch sử, văn hóa. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được triển khai đồng bộ, hiệu quả, đưa văn hóa về với người dân, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần giữ gìn bản sắc và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực địa phương.
“Hành trình 80 năm đủ dài, đủ gian truân nhưng cũng đủ vinh quang, rực rỡ, bởi đó là kết quả của sự nỗ lực, tâm huyết, quá trình lao động bền bỉ, sáng tạo và cả những hy sinh thầm lặng của các thế hệ “chiến sĩ văn hóa”... Chính vì vậy, hành trình 80 năm qua không chỉ là dòng chảy của phát triển, mà còn là hành trình của lòng biết ơn sâu sắc đối với những thế hệ đã gieo hạt mầm đầu tiên, thắp lên ngọn lửa văn hóa để hôm nay chúng ta có quyền tự hào về văn hóa biển - than phong phú, giàu bản sắc”, ông Dũng chia sẻ.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang, cùng với trách nhiệm lớn lao, với quan điểm xuyên suốt “Văn hóa là nền tảng - Thông tin là mạch dẫn - Thể thao là sức mạnh - Du lịch là nhịp cầu kết nối”, ngành Văn hóa Quảng Ninh xác định rõ: Phải tập trung đổi mới tư duy. Văn hóa phải được nhìn nhận và đầu tư đúng mức, có chiều sâu, lấy con người làm trung tâm, lấy bản sắc làm điểm tựa, lấy đổi mới sáng tạo làm phương thức phát triển cốt lõi. Phát triển văn hóa phải song hành với phát triển kinh tế - xã hội; gắn với xây dựng con người, giữ gìn bản sắc, đồng thời lan tỏa giá trị Việt trong kỷ nguyên số.
Ngành văn hóa đang tập trung thực hiện đồng bộ các định hướng để hướng tới mục tiêu xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ - công nghiệp hiện đại, trung tâm du lịch quốc tế.
Phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh
Đến dự và phát biểu giao nhiệm vụ, bà Nguyễn Thị Hạnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh - chia sẻ công nghiệp văn hóa bước đầu hình thành, với các sản phẩm sáng tạo gắn với di sản, các sự kiện nghệ thuật, lễ hội quy mô lớn, mang tầm khu vực, quốc gia, quốc tế. Du lịch văn hóa ngày càng phát triển, góp phần khẳng định thương hiệu Quảng Ninh là “điểm đến di sản, văn minh, thân thiện”.
“Trước yêu mới của sự nghiệp đổi mới và hội nhập, ngành Văn hóa tỉnh Quảng Ninh cần tập trung phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh; thúc đẩy du lịch tăng trưởng nhanh và bền vững trên nền tảng phát triển các sản phẩm, dịch vụ đẳng cấp quốc tế, tạo tiền đề vững chắc để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, bà Hạnh nói.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu ngành văn hóa của tỉnh tiếp tục quán triệt, tập trung nguồn lực triển khai thực hiện hiệu quả, nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách của Nhà nước và định hướng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh về phát triển văn hóa, con người trong giai đoạn mới, nhất là Nghị quyết số 17, ngày 30/10/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững.
Đẩy mạnh truyền thông, quảng bá, xây dựng bộ nhận diện văn hóa Quảng Ninh, tổ chức các chiến dịch truyền thông đa nền tảng, giới thiệu các sản phẩm văn hóa - du lịch đặc sắc, từng bước khẳng định thương hiệu văn hóa Quảng Ninh trên bản đồ văn hóa trong nước và quốc tế.
Ngoài ra, cần phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực công nghiệp văn hóa gắn với chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại để trở thành trụ cột mới của tăng trưởng, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ văn hóa, nghệ thuật, thông tin, thể thao và du lịch, xây dựng môi trường văn hóa số và công dân số phù hợp xu thế thời đại
