Người trẻ và chiến lược "đa nguồn lực": Không để trứng nằm cùng một giỏ

Từ công việc chính tới "hệ sinh thái" nghề nghiệp

Thời gian gần đây, mạng xã hội liên tục xuất hiện câu chuyện mất việc, tìm việc. Trong bối cảnh đó, ngày càng nhiều người chọn chiến lược giữ một công việc chính để đảm bảo thu nhập, đồng thời mở thêm hướng đi khác để tăng cơ hội và phân tán rủi ro.

Nếu trước đây, những công việc ngoài giờ thường xoay quanh các lựa chọn mang tính "thời vụ" như chạy xe công nghệ, nhập liệu, kế toán hay thiết kế theo yêu cầu, thì hiện nay xu hướng đã khác. Người trẻ đang biến việc "làm thêm" thành một phần của chiến lược dài hạn - nơi mỗi mảng nghề nghiệp bổ trợ, tạo thành một "hệ sinh thái" cá nhân.

Nguyễn Anh Quân, lập trình viên Front-end, chia sẻ dù công việc ổn định nhưng Quân vẫn dành thời gian học thêm kỹ năng mới. "Mình muốn mở rộng tầm nhìn và chuẩn bị cho những cơ hội có thể đến trong tương lai. Khi đã chuẩn bị sẵn, mình sẽ tự tin nắm bắt", anh chia sẻ. Với Anh Quân, đó là cách giữ nhịp phát triển, không để bản thân bị giới hạn trong một khuôn khổ duy nhất.

Linh hoạt hướng đi mới

Với Gen Z, mở thêm nguồn thu nhập không chỉ để có thêm tiền, mà còn là "sân thử" để khám phá khả năng bản thân. Phạm Ngọc Duy, sinh viên năm hai, đã sớm làm gia sư Toán khi vừa bước vào giảng đường, rồi mở rộng sang nhiều vai trò: Mẫu ảnh, diễn viên, MC, voice talent.

"Mình muốn tự lập tài chính và hiểu rõ thế mạnh của bản thân sớm. Làm mẫu ảnh hay voice talent giúp mình rèn sự tự tin, còn dạy Toán thì nuôi dưỡng tình yêu kiến thức và khả năng truyền đạt", Ngọc Duy chia sẻ. Khoản thu nhập từ những công việc này không chỉ trang trải sinh hoạt mà còn giúp đầu tư cho sở thích và kỹ năng mới, từ thiết bị đến các khóa học chuyên môn.

Lâm Ngọc Tú Hồng, chuyên viên logistics, cũng chọn cách "song hành" hai hướng. Ngoài công việc chính, cô bạn làm freelance trong lĩnh vực logistics và giảng dạy tiếng Trung cơ bản - kỹ năng cô đã trau dồi từ trước. Hai lĩnh vực tưởng như tách biệt lại hỗ trợ nhau: Học viên đôi khi trở thành khách hàng logistics, và mạng lưới từ ngành logistics giúp Tú Hồng mở rộng lớp học. "Học một ngoại ngữ là mở thêm một cuộc đời. Mình vừa củng cố kiến thức, vừa mở rộng quan hệ", cô bạn sinh năm 2K1 cho biết.

Theo Tú Hồng, ưu điểm của công việc chính là sự ổn định và phúc lợi, còn những dự án bên ngoài mang lại sự mới mẻ, thử thách và tiềm năng kết nối không giới hạn. "Nhờ mạng xã hội, việc tìm kiếm cơ hội làm việc từ xa hay hợp tác dự án gần như không còn rào cản", cô bạn nhận xét.

Cuộc đua kỹ năng và "tấm bảo hiểm" nghề nghiệp

Thạc sĩ xã hội học Thanh Văn Vân nhận định: "Thế hệ trước cũng từng làm nhiều nghề cùng lúc, nhưng công nghệ và mạng xã hội ngày nay giúp cơ hội việc làm phong phú hơn, đồng thời yêu cầu cho từng vị trí cũng cao hơn".

Khoảng 2 - 3 năm trước, khi các lĩnh vực như Business Analyst (BA) và Data Analyst (DA) bùng nổ, nhiều người đã tranh thủ học thêm kỹ năng như SQL, Python để mở rộng nguồn thu. Từ đây có thể thấy, việc phát triển nghề nghiệp ngoài công việc chính đã nâng cấp: Không chỉ cần thời gian, mà còn đòi hỏi vốn kiến thức, khả năng thích ứng và chiến lược rõ ràng.

Anh Ben, chuyên viên lĩnh vực công nghệ, cho biết anh từng tham gia nhiều khóa học để mở rộng kỹ năng, nhưng hiện tại quỹ thời gian không còn cho phép. Khi thị trường lao động bước vào giai đoạn "thanh lọc", những người trụ lại tuy hưởng phúc lợi tốt hơn nhưng cũng phải gánh thêm trách nhiệm và khối lượng công việc lớn hơn. Theo anh, phát triển song song nhiều hướng đòi hỏi đầu tư chất xám đáng kể, song nếu đủ sức bền, đó là khoản đầu tư dài hạn đầy giá trị.

Dù mục tiêu là khám phá bản thân, tăng thu nhập hay củng cố sự an toàn nghề nghiệp, điểm chung của nhiều người trẻ hiện nay là luôn mở thêm hướng đi. Họ hiểu rằng, trong cuộc đua kỹ năng ngày càng gắt gao, việc chủ động đa dạng hóa nguồn lực chính là tấm "bảo hiểm" cho tương lai.