Phát hiện “kho” tiêu bản đồ sộ, kỹ thuật xây dựng tinh xảo
Chiều 8/7, thông tin từ Sở Văn hóa và Thể thao (VHTT) TP Huế cho biết đơn vị chức năng vừa có kết quả báo cáo bước đầu của giai đoạn 2 công tác thăm dò và khai quật khảo cổ tại di tích Tháp đôi Liễu Cốc (phường Kim Trà, TP Huế).
| |
| Giai đoạn hai khai quật khảo cổ học tại di tích Tháp đôi Liễu Cốc được triển khai kể từ tháng 5. |
Theo đó, từ giữa tháng 5 đến cuối tháng 6, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với Sở VHTT TP Huế thực hiện giai đoạn 2 công tác thăm dò, khai quật tại Tháp đôi Liễu Cốc, theo quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Kết quả bước đầu đã làm rõ quy mô, mặt bằng, kết cấu nền móng của hai đền tháp chính - tháp Bắc và tháp Nam, đồng thời xác định giới hạn tường bao phía bắc và phía nam của khu đền tháp.
| |
| Giai đoạn khai quật thứ hai tập trung tại khu vực mặt phía đông tháp Bắc và khu vực phía bắc - đông tháp Nam. |
Trong đợt khai quật này, đoàn khảo cổ đã mở 2 hố khai quật rộng 60 m2 và 2 hố thám sát 6 m2, tập trung tại khu vực mặt phía đông tháp Bắc và khu vực phía bắc - đông tháp Nam.
Từ đó, đã xác định chi tiết cấu trúc của hai tháp chính, trong đó tháp Nam hiện rõ 4 phần gồm móng, đế, thân và mái, với phần mái và thân đã sụp đổ. Tiền sảnh, các cửa giả và nhiều chi tiết kiến trúc khác được nhận diện với mức độ tinh xảo cao, thể hiện sự công phu trong kỹ thuật và nghệ thuật xây dựng.
Một trong những phát hiện nổi bật là số lượng tiêu bản hiện vật đồ sộ lên tới hơn 9.000 mẫu, bao gồm gạch, ngói, vật liệu trang trí bằng đá, đất nung, bia ký chữ Phạn niên đại thế kỷ X, đồ gốm, sành, đồ sứ Trung Quốc và các mảnh kim loại đồng. Các hiện vật này không chỉ góp phần nhận diện thời kỳ xây dựng di tích mà còn cung cấp dữ liệu quý giá cho việc nghiên cứu văn hóa Champa ở vùng đất Huế.
Tổ hợp kiến trúc Chăm hiếm gặp
Đặc biệt, qua hai hố thám sát, đoàn xác định không có dấu tích của tháp thứ ba. Từ đó khẳng định Tháp đôi Liễu Cốc là tổ hợp kiến trúc đặc biệt chỉ gồm hai đền tháp thờ chính - một mô hình rất hiếm trong hệ thống đền tháp Chăm ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Sự hiện diện song hành của hai tháp, với tháp Bắc có niên đại vào cuối thế kỷ IX và tháp Nam đầu thế kỷ X, cho thấy di tích được hình thành trong giai đoạn chuyển tiếp nghệ thuật giữa phong cách Đồng Dương và Bình Định, mang đậm dấu ấn về mặt lịch sử, tôn giáo và nghệ thuật kiến trúc.
| |
| Nghe báo cáo kết quả khai quật khảo cổ học giai đoạn hai tại di tích Tháp đôi Liễu Cốc. |
Ngoài ra, kết quả khai quật còn cho thấy kỹ thuật xử lý nền móng của người Chăm cổ tại đây khá công phu. Công trình được xây dựng trên gò đất phù sa ven sông Bồ, sử dụng đất sét pha cát và lớp laterite đỏ sẫm để gia cố. Vật liệu chính là gạch nung có độ cứng cao, kết dính chặt, không dùng vôi vữa…
Từ kết quả bước đầu, đoàn khảo cổ kiến nghị tiếp tục mở rộng khai quật (hiện mới đạt khoảng 6% tổng diện tích quy hoạch) để làm rõ tổng thể khu kiến trúc gồm tháp cổng, tháp hỏa, tường bao phía tây, nhà bia và hệ thống đường nội bộ.
    |
| Phát hiện số lượng tiêu bản hiện vật đồ sộ lên tới hơn 9.000 mẫu. |
Đồng thời, đề xuất các phương án bảo tồn kiến trúc gốc, xây dựng mái che bảo vệ hai đền tháp, phục dựng cảnh quan và gìn giữ miếu Dương Phi (bà Chúa Tháp) - di tích có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống tín ngưỡng của người dân địa phương.
Theo lãnh đạo Sở VHTT TP Huế, việc nghiên cứu và bảo tồn Tháp đôi Liễu Cốc không chỉ góp phần nhận diện đầy đủ hơn giá trị di sản văn hóa Champa tại Huế, mà còn mở ra tiềm năng xây dựng không gian trưng bày chuyên đề hoặc bảo tàng tại chỗ, đóng góp thiết thực vào định hướng phát triển sản phẩm du lịch văn hóa - di sản của TP Huế trong giai đoạn phát triển mới.
