Phát hiện này là bằng chứng trực tiếp đầu tiên về việc sử dụng gấu trong đấu trường giác đấu và chứng minh sự man rợ của trò biểu diễn động vật ở Đế chế La Mã.
Bằng chứng về sự man rợ của trò chơi dùng động vật
"Chúng tôi không thể khẳng định chắc chắn liệu con gấu có chết trực tiếp tại đấu trường hay không, nhưng bằng chứng cho thấy chấn thương xảy ra trong quá trình biểu diễn và tình trạng nhiễm trùng sau đó có thể đã góp phần đáng kể vào cái chết của nó", tác giả chính của nghiên cứu, Nemanja Marković , cộng sự nghiên cứu cấp cao tại Viện Khảo cổ học ở Belgrade, chia sẻ.
Trong một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Antiquity, Marković và các đồng nghiệp đã trình bày chi tiết phân tích của họ về hộp sọ bị vỡ của một con gấu nâu (Ursus arctos) được khai quật vào năm 2016 gần đấu trường ở Viminacium, căn cứ quân sự biên giới của La Mã ở Serbia ngày nay.
Đấu trường Viminacium được xây dựng vào thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên, hình bầu dục với những bức tường cao, có sức chứa khoảng 7.000 người. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy hộp sọ gấu gần lối vào đấu trường, cùng với một số xương động vật khác, bao gồm cả xương báo , theo ghi nhận của các nhà nghiên cứu trong nghiên cứu.
Marković cho biết: "Các nghiên cứu trước đây cho thấy động vật bị giết tại đấu trường thường bị giết thịt gần đó, thịt của chúng được phân rã và xương bị vứt gần đấu trường, không được chôn cất tại nghĩa trang động vật chính thức ".
Những chú gấu bị ép tham gia vào những trò chơi cổ xưa này có nhiều vai trò khác nhau. Chúng có thể được dùng để chiến đấu với " venatores ", những đấu sĩ chuyên săn bắn; để ẩu đả với các loài động vật khác; để hành quyết tù nhân; hoặc để biểu diễn những màn trình diễn được huấn luyện bài bản.
Phân tích hộp sọ gấu nâu của các nhà nghiên cứu đã tiết lộ mức độ tàn bạo đối với loài vật.
Sử dụng phân tích DNA cổ đại, các nhà nghiên cứu xác định con gấu này là con đực và đến từ khu vực địa phương, răng của nó cho thấy nó khoảng 6 tuổi khi chết. Việc định tuổi bằng carbon của xương động vật tại khu vực tìm thấy con gấu cho thấy niên đại từ năm 240 đến 350 sau Công nguyên, thời điểm đấu trường Viminacium thường xuyên tổ chức các trận đấu võ sĩ giác đấu.
Một vết thương lớn ở phía trước hộp sọ của con gấu cho thấy dấu hiệu đang lành lại nhưng cũng có dấu hiệu nhiễm trùng, cho thấy nó đã phải vật lộn với vết thương lúc chết. Vết thương chấn thương này có thể do một "venator" được trang bị giáo gây ra, các nhà nghiên cứu viết trong nghiên cứu.
Hàm của con vật cũng cho thấy dấu hiệu nhiễm trùng. Các nhà nghiên cứu đã xác định được tình trạng mòn bất thường trên răng nanh của nó. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng gấu nuôi nhốt thường nhai song sắt chuồng, điều này có thể dẫn đến các vấn đề về răng và hàm như thường thấy ở loài gấu cổ đại này.
Marković cho biết: "Con gấu này có thể đã bị nuôi nhốt trong nhiều năm chứ không chỉ vài tuần", trong trường hợp đó, nó sẽ xuất hiện nhiều lần trong các buổi trình diễn của người La Mã tại Viminacium.
Mặc dù các ghi chép lịch sử có đề cập đến việc sử dụng gấu nâu trong các buổi trình diễn của đấu sĩ, nhưng các nhà nghiên cứu kết luận rằng "nghiên cứu này cung cấp bằng chứng xương học trực tiếp đầu tiên về sự tham gia của gấu nâu trong các buổi trình diễn của người La Mã" và cung cấp cái nhìn về việc sử dụng và đối xử với động vật ở Đế chế La Mã.