|
Hàm răng của loài người mới được phát hiện, Paranthropus capensis. (Ảnh: Lazarus Kgasi) |
Họ hàng đã tuyệt chủng của loài người thuộc chi Paranthropus, có biệt danh là "người kẹp hạt dẻ" vì răng hàm lớn. Tuy nhiên, loài Paranthropus mới phát hiện có xương hàm và răng nhỏ hơn, cho thấy biệt danh “kẹp hạt dẻ” có thể không đúng lắm.
Vào thời điểm Paranthropus còn sống, thế giới có một số loài người hominin, hay các loài thuộc nhánh tiến hóa có quan hệ gần gũi hơn với con người so với tinh tinh.
Chi của chúng ta, Homo, xuất hiện ít nhất 2,8 triệu năm trước , trong khi loài của chúng ta, Homo sapiens, có niên đại ít nhất 300.000 năm trước. Vì vậy, các loài Homo ban đầu đã chồng chéo với Paranthropus. Cho đến nay, các nhà khoa học biết đến ba loài Paranthropus — P. aethiopicus, P. boisei và P. robustus — sống cách đây khoảng 1 triệu đến 2,7 triệu năm.
Loài người Paranthropus chưa từng được biết đến
Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra một hàm răng 1,4 triệu năm tuổi được gọi là SK 15. Chiếc xương này ban đầu được khai quật vào năm 1949 trong một hang động tại một địa điểm ở Nam Phi được gọi là Swartkrans, cùng với các hóa thạch Paranthropus khác và một số mẫu vật Homo đầu tiên .
Ban đầu, các nhà khoa học nghĩ rằng SK 15 thuộc về một loài chưa từng thấy mà họ gọi là Telanthropus capensis. Tuy nhiên, kể từ những năm 1960, các nhà nghiên cứu cho rằng nó thực sự thuộc về loài người đầu tiên tương đối mảnh khảnh được gọi là Homo ergaster .
Zanolli và các đồng nghiệp đã thực hiện quét tia X của SK 15 và các hóa thạch khác để tạo ra các mô hình 3D ảo của các mẫu vật và hiểu rõ hơn về cấu trúc bên trong và bên ngoài của chúng. Thật bất ngờ, họ phát hiện ra rằng SK 15 có thể không phải là H. ergaster mà là một loài Paranthropus chưa từng được biết đến trước đây.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra cấu trúc bên trong của răng SK 15 — cụ thể là phần ngà răng, mô xương cứng, dày đặc tạo nên phần lớn răng, bên dưới lớp men răng ở đỉnh răng. Họ phát hiện ra rằng, phần này không khớp với bất kỳ mẫu vật Homo nào đã biết, cho thấy hóa thạch này không phải từ H. ergaster.
Thay vào đó, dựa trên hình dạng hàm và kích thước và hình dạng của thân và chân răng, SK 15 có khả năng thuộc về Paranthropus . Tuy nhiên, nó trông khác với bất kỳ mẫu vật Paranthropus nào đã biết — ví dụ, hàm và răng nhỏ hơn đáng kể.
Những phát hiện này cho thấy SK 15 không thuộc về bất kỳ loài Paranthropus nào trong ba loài đã được công nhận. Các nhà nghiên cứu cho rằng nó thuộc về một loài mới được phát hiện, mà họ đặt tên là P. capensis.
Những phát hiện này cho thấy ít nhất hai loài Paranthropus đã cùng tồn tại ở miền nam châu Phi khoảng 1,4 triệu năm trước — P. robustus và P. capensis .
Nghiên cứu trong tương lai có thể tiết lộ liệu P. capensis có phải là ngõ cụt tiến hóa hay không, nhưng điều này rất khó xác định vào lúc này, vì hồ sơ hóa thạch của người tiền sử rất hiếm ở khắp châu Phi. Có thể có những loài Paranthropus sống sót lâu hơn nhiều so với những gì chúng ta biết hiện nay.