Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 (VINANST-16) năm 2025 Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức, đang diễn ra tại Đà Nẵng từ ngày 8-10/10.
Trong hơn 40 năm qua, ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng: Từ nghiên cứu cơ bản, ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, đến an toàn bức xạ, quan trắc môi trường, đào tạo nguồn nhân lực và từng bước tiếp cận các công nghệ hạt nhân tiên tiến trên thế giới.
Phát biểu tại phiên khai mạc ngày 8/10 tại Đà Nẵng, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định đánh giá hội nghị hạt nhân toàn quốc lần này có ý nghĩa đặc biệt, diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng, phát triển KH&CN phục vụ mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
“Ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam cần phát triển bền vững, thận trọng, từng bước, tuyệt đối không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô, đồng thời xây dựng văn hóa an toàn làm nền tảng, phát triển năng lực nội sinh và làm chủ công nghệ hạt nhân. Tăng cường đầu tư cho nghiên cứu khoa học, hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao, và chuẩn bị điều kiện KH&CN cho việc phát triển chương trình điện hạt nhân trong tương lai”, ông Định nói.
Đầu năm nay, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 245 phê duyệt Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Quy hoạch này xác định rõ các định hướng lớn về nghiên cứu, phát triển hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực và tăng cường hợp tác quốc tế, hướng tới việc ứng dụng rộng rãi công nghệ hạt nhân trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội.
Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) cũng đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 với nhiều đổi mới mang tính đột phá. Trong đó, nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ; mở rộng cơ chế khuyến khích đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực hạt nhân; hoàn thiện hệ thống pháp lý về ứng phó sự cố bức xạ - hạt nhân, phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Theo ông Phạm Đức Ấn - Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, địa phương hiện có khoảng trên 500 cơ sở bức xạ, tập trung chủ yếu trong việc ứng dụng bức xạ, đồng vị phóng xạ trong công tác khám, chữa bệnh với nhiều kỹ thuật tiên tiến của y học hạt nhân, ung bướu - xạ trị. Bên cạnh đó là các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ trong công tác kiểm tra an ninh, soi chiếu, chiếu xạ công nghiệp, bảo quản thực phẩm…; đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội của thành phố.
“Đà Nẵng mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, hợp tác của các Bộ, ngành liên quan, tổ chức quốc tế, chuyên gia, nhà khoa học để ứng dụng công nghệ, kỹ thuật hạt nhân phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường và chăm sóc sức khỏe nhân dân cũng như nâng cao năng lực nội sinh, tăng khả năng ứng phó với các thách thức hiện nay”, ông Ấn nhấn mạnh.
