Xuất phát từ sự quan tâm đến các vấn đề xã hội, đặc biệt là giới, nhóm sinh viên Gen Z đến từ CLB Thanh niên hành động vì bình đẳng giới và phát triển bền vững (YAGS) - trực thuộc Khoa Giới và Phát triển, Học viện Phụ nữ Việt Nam nhận thấy, phụ nữ và trẻ em gái, ngay cả trong môi trường học đường vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản vô hình. Thực tế, họ thiếu thông tin chính xác về sức khỏe sinh sản, áp lực tâm lý, định kiến giới và nguy cơ bạo lực trên cơ sở giới.
Bạn Dương Ngọc Linh - Phó Chủ nhiệm CLB cho biết, YAGS ra đời không chỉ để nói về bình đẳng giới ở góc độ lý thuyết, mà để hành động, tạo ra một không gian thân thiện, nơi phụ nữ và trẻ em gái được lắng nghe, được trang bị kiến thức và được trao quyền để tự bảo vệ mình, tự chăm sóc sức khỏe thể chất - tinh thần cũng như tự tin tham gia vào quá trình phát triển bền vững của xã hội.
Ngay từ khi thành lập, CLB xác định không phải là đơn vị thay thế các cơ quan chuyên môn, mà là cầu nối giữa kiến thức khoa học, chính sách xã hội và đời sống sinh viên. Mỗi thành viên của CLB đóng vai trò là người truyền tải thông tin đúng, dễ hiểu và không phán xét về quyền con người, quyền sinh sản và sức khỏe tinh thần.
Theo Bộ Y tế, thời gian qua, cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, các bộ ngành, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh, kỹ năng tự bảo vệ cho thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, người lao động và phụ nữ; đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ tái hòa nhập cho người bán dâm sau cai, sau xử lý hành chính.
"Chúng mình muốn tạo không gian an toàn để nữ sinh có thể chia sẻ những băn khoăn thầm kín mà trước đây họ ngại nói ra. Đặc biệt, trang bị kỹ năng nhận diện các hình thức bạo lực (thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế và bạo lực trên không gian mạng), kiến thức về quyền lợi và các kênh hỗ trợ khi bị xâm hại hoặc quấy rối", bạn Dương Ngọc Linh chia sẻ.
Ngoài ra, CLB chú trọng cung cấp kiến thức đúng, khoa học và phù hợp với bối cảnh sinh viên về quyền sinh sản, các biện pháp tránh thai an toàn, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Các hoạt động của CLB cũng nhấn mạnh việc nhận diện và phòng ngừa quấy rối, xâm hại tình dục, giúp sinh viên nữ hiểu rõ hơn về ranh giới cá nhân và quyền tự bảo vệ mình trong các mối quan hệ.
Hiện nay, CLB tập trung triển khai công tác tuyên truyền chủ yếu trên nền tảng Facebook nhằm tiếp cận hiệu quả sinh viên và cộng đồng trẻ, đăng tải các bài viết ngắn gọn, infographic, hình ảnh và video xoay quanh các chủ đề thiết thực, dễ tiếp cận.
Bên cạnh đó, CLB còn mở ra một không gian đối thoại đa chiều bằng những minigame, các cuộc thi và những buổi tọa đàm vô cùng ý nghĩa với các vị diễn giả có bề dày kinh nghiệm nghiên cứu và thực tiễn về mọi lĩnh vực liên quan đến phụ nữ và trẻ em gái.
"Ý nghĩa lớn nhất mà chúng mình cảm nhận được không nằm ở số lượng hoạt động hay con số tiếp cận, mà ở sự thay đổi trong nhận thức và thái độ của chính những người được bảo vệ. Có bạn từng rất e dè, nhưng sau quá trình đồng hành, đã chủ động tìm hiểu thông tin, biết cách tự bảo vệ bản thân và biết tìm đến các kênh hỗ trợ phù hợp khi cần", Phó Chủ nhiệm CLB chia sẻ.
Nhóm đã tập trung làm rõ những “vùng xám” mà người trẻ, đặc biệt là nữ sinh, có thể vô tình rơi vào như các hình thức dụ dỗ trá hình trên không gian mạng, việc làm lương cao, linh hoạt thời gian, mối quan hệ trao đổi vật chất - tình cảm không bình đẳng, hay nguy cơ bị lôi kéo, ép buộc trong bối cảnh thiếu thông tin và kỹ năng tự bảo vệ.
Thông qua các bài viết, infographic và tọa đàm chuyên đề, YAGS giúp sinh viên nhận diện rõ bản chất của mại dâm và các hành vi liên quan, hiểu đúng quy định pháp luật, đồng thời nhấn mạnh yếu tố phòng ngừa sớm bằng cách trang bị kiến thức, kỹ năng ra quyết định an toàn, xây dựng giá trị sống lành mạnh và biết tìm đến các kênh hỗ trợ xã hội khi đối mặt với rủi ro.
"Cách làm này không nhằm phán xét hay kỳ thị, mà hướng tới bảo vệ quyền, phẩm giá và sự an toàn của phụ nữ, trẻ em gái, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững", Phó Chủ nhiệm CLB chia sẻ.
Trong thời gian tới, nhóm sẽ triển khai chuỗi ý tưởng hành động phòng, chống mại dâm theo hướng chủ động, phòng ngừa sớm, xây dựng chuyên mục truyền thông định kỳ trên nền tảng số nhằm bóc tách các hình thức dụ dỗ, môi giới trá hình trong môi trường học đường và không gian mạng.
Kết nối với chuyên gia pháp luật, tâm lý, công tác xã hội để tổ chức tọa đàm chuyên đề, cung cấp thông tin chính xác về quy định pháp luật liên quan đến mại dâm, quyền và nghĩa vụ của công dân, cũng như các kênh hỗ trợ khi cần trợ giúp khẩn cấp.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, trong những năm gần đây, tệ nạn mại dâm ở Việt Nam tuy được kiểm soát, không còn công khai, phức tạp như giai đoạn trước, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro và đang chuyển biến sâu sắc cả về hình thức, không gian và đối tượng tham gia.
Theo thống kê của các địa phương, mỗi năm cả nước phát hiện, xử lý hành chính khoảng từ 3.500 đến 4.500 người có hành vi mua, bán dâm; tuy nhiên, con số này chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ so với thực tế.
Căn cứ các nghiên cứu trong nước và hướng dẫn ước tính nhóm ẩn của UNAIDS và WHO, số người bán dâm thực tế ở Việt Nam được ước khoảng từ 120.000 đến 200.000 người. Điều này cho thấy phần lớn hoạt động mại dâm hiện nay diễn ra âm thầm, phân tán, mang tính tạm thời hoặc trá hình, nằm ngoài phạm vi kiểm soát của cơ quan chức năng.
